Cần có giải pháp hữu hiệu để xử lí rác thải

(QT) - Thời gian gần đây, một vấn đề nổi lên thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội, chính quyền các cấp là tình trạng nhiều bãi rác thải sinh hoạt quá tải, gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Hệ lụy của tình trạng này là người dân phải sống trong bầu không khí ô nhiễm, diện mạo đô thị và nông thôn trở nên nhếch nhác, xấu xí. Ở không ít nơi, vì bức xúc với thực tế này, người dân đã có những hành động như chặn đường, chặn cửa vào bãi rác, không hợp tác hoặc bất đồng với chính quyền về phương án xử lí các bãi rác gây ô nhiễm.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị hiện có 9 bãi rác tập trung gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng gồm bãi rác cũ của thành phố Đông Hà, bãi rác huyện Đakrông, thị xã Quảng Trị, bãi rác thị trấn Ái Tử, Hải Lăng, Gio Linh, Hồ Xá, Cam Lộ, Khe Sanh. Thống kê là như vậy nhưng thực tế lại cho thấy, có không ít bãi rác khác ở các khu dân cư đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng khiến người dân bức xúc vì sức khỏe, đời sống bị ảnh hưởng. Đơn cử ở huyện Vĩnh Linh, đến thời điểm này đang có hai “điểm đen” là bãi rác ở thị trấn Cửa Tùng và xã Vĩnh Long, những nơi tập kết phần lớn rác thải sinh hoạt của người dân trên địa bàn huyện. Chịu không nổi với ô nhiễm do rác thải gây ra và nhiều lần kiến nghị với chính quyền nhưng chưa được giải quyết, khoảng giữa tháng 2/2019, người dân thôn Cây Si, xã Vĩnh Long đã tụ tập đông người, tổ chức chặn xe vận chuyển rác thải vào bãi rác trên địa bàn trong nhiều ngày khiến việc xử lí rác thải ở đây không thực hiện được. Lãnh đạo huyện Vĩnh Linh đã khẩn trương vào cuộc giải quyết nhưng đến thời điểm cuối tháng 2, người dân và chính quyền địa phương vẫn chưa tìm được tiếng nói chung… Không riêng Quảng Trị, ở nhiều địa phương trong cả nước, rác thải cũng đang làm phát sinh nhiều hệ lụy và sự việc người dân chặn đường vào bãi rác Nam Sơn, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội vào tháng 1/2019 khiến việc xử lí rác, bảo đảm vệ sinh môi trường ở thủ đô trở thành vấn đề “nóng”, các cơ quan chức năng phải vào cuộc rất quyết liệt mới tạm thời giải quyết được tình hình. Thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, hiện trung bình mỗi ngày các đô thị trong cả nước phát sinh khoảng 40.000 tấn rác thải rắn sinh hoạt, lượng rác này mỗi năm gia tăng khoảng 12% nhưng chủ yếu được xử lí bằng cách chôn lấp, đốt mà chưa tái chế được nhiều do đa số người dân chưa phân loại rác thải đầu nguồn đang gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nặng nề.

Thực tế trên cho thấy, cần phải có ngay các giải pháp hữu hiệu để xử lí tốt hơn vấn đề rác thải. Trong đó, nhà nước cần tăng cường đầu tư, kiến tạo chính sách thuận lợi, thông thoáng để thu hút các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng thu gom và xử lí rác thải rắn sinh hoạt; xử lí kịp thời, dứt điểm các bãi rác gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; ứng dụng rộng rãi tiến bộ khoa học kĩ thuật vào xử lí rác thải, giảm thiểu tình trạng xử lí rác bằng “công nghệ” chôn lấp, đốt và phát triển các cơ sở tái chế rác thải trở thành nguồn năng lượng điện và các sản phẩm khác. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn để từng người dân có nhận thức đầy đủ về rác thải, từ đó có hành động tích cực và ý nghĩa hơn. Nhất là thay đổi thói quen sinh hoạt hằng ngày để giảm nguồn phát sinh rác bằng những việc đơn giản như hạn chế sử dụng túi nilon và sử dụng một túi nilon cho nhiều mục đích, tăng cường sử dụng các loại túi tự hủy, thân thiện với môi trường hay sử dụng thực phẩm vừa đủ với nhu cầu, không dư thừa... Quan tâm việc phân loại rác thải trong sinh hoạt bởi thực hiện tốt khâu này sẽ tạo thuận lợi rất lớn cho việc thu gom, xử lí rác thải. Bên cạnh đó cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và có chế tài xử lí nghiêm, kịp thời hơn đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định về thu gom, xử lí rác thải bởi chỉ có điều này mới loại bỏ được những thói quen, cách làm cũ để rác thải không còn là rào cản đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội.

Huy Nam