Cách mạng tháng Tám - Cội nguồn niềm tin trên hành trình phát triển

Hơn sáu thập kỷ trước đây, toàn dân tộc Việt Nam đã nhất tề nổi dậy làm nên cuộc cách mạng long trời lở đất. Cuộc Cách mạng tháng Tám 1945 tuy diễn ra trong một thời gian ngắn nhưng đã giải quyết 4 mục tiêu cơ bản và phức tạp: chấm dứt gần 100 năm đô hộ của thực dân Pháp; thống nhất đất nước, đưa giang sơn về một mối; giành quyền làm chủ chế độ cho nhân dân lao động; dựng nên nhà nước cộng hoà đầu tiên trong lịch sử Việt Nam và của Đông Nam Á. Với thắng lợi này, “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc” (Lời Hồ Chủ tịch). Nhưng Cách mạng tháng Tám thành công chưa được bao lâu, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời mới được 21 ngày thì thực dân Pháp nổ súng gây hấn ở Nam Bộ, sau đó chúng khiêu khích tấn công ra Hải Phòng, Lạng Sơn rồi thủ đô Hà Nội. Lịch sử đặt dân tộc ta trước một sự lựa chọn và không cách nào khác buộc dân tộc ta phải đứng lên kháng chiến để bảo vệ nền độc lập vừa mới giành được. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kéo dài 9 năm, gian khổ, hy sinh “máu trộn bùn non” nhưng cuối cùng cũng đã “nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng” , trở thành bản anh hùng ca tuyệt đẹp của nhân dân ta. Thử thách nối tiếp thử thách. Niềm vui ngày hoà bình lại một lần nữa bị cắt đoạn. Cả dân tộc bước vào thời kỳ mới: xây dựng miền Bắc thành căn cứ địa cách mạng của cả nước; tiến hành cách mạng dân tộc, dân chủ ở miền Nam, giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong cả nước. Đối với đế quốc Mỹ, xâm lược miền Nam Việt Nam là một bộ phận quan trọng trong chiến lược toàn cầu. Vì thế, chúng đã dùng mọi thủ đoạn vừa xảo quyệt, vừa tàn bạo, thử nghiệm mọi chiến lược chiến tranh, sử dụng mọi thứ vũ khí và phương tiện chiến tranh hiện đại nhất, dốc người, dốc của vào miền Nam cố giành cho được phần thắng.

Lửa truyền thống. Ảnh: Trà Thiết

Đảng ta trên cơ sở đường lối chiến lược cách mạng chung đã phân tích âm mưu của kẻ thù, so sánh lực lượng giữa ta và địch, đề ra những quyết sách sát hợp cho từng thời kỳ. Với ý chí kiên cường, tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” quân và dân ta đã từng bước làm thất bại những âm mưu và ý đồ chiến lược của kẻ thù, làm nên đại thắng mùa xuân 1975, thống nhất Tổ quốc, đưa đất nước vào thời kỳ mới: cả nước độc lập, thống nhất và tiến lên chủ nghĩa xã hội. Trong những năm đầu sau chiến tranh, đất nước ta bên cạnh những thuận lợi cũng gặp bao khó khăn, thách thức. Một mặt ta phải tìm mọi cách để hàn gắn vết thương chiến tranh, giải quyết hậu quả sau 30 năm chiến tranh; mặt khác, phải tiến hành cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới trong thế bao vây, cấm vận của các lực lượng thù địch. Song một lần nữa chúng ta cũng đã nhanh chóng khôi phục sản xuất, từng bước xây dựng những cơ sở vật chất ban đầu, ổn định chính trị... tạo tiền đề cho các bước phát triển sau này. 10 năm cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội (1975-1985) là mười năm Đảng ta tìm tòi con đường đổi mới, cũng là 10 năm vượt qua thử thách, có lúc đến nghiệt ngã nhưng đã mang lại những bài học quý giá. Khi đất nước bước vào công cuộc đổi mới, cả nước lại đối mặt với những thách thức mới: Tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp. Chủ nghĩa xã hội trên thế giới bước vào thời kỳ khủng hoảng nghiêm trọng. Các lực lượng đế quốc và phản động đã tăng cường chống phá. Bên cạnh đó, cuộc cách mạng khoa học-công nghệ phát triển nhanh chóng cộng với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hoá kinh tế đã tạo cho nước ta những thời cơ nhưng cũng không ít thách thức. Tình hình trong nước, bên cạnh những mặt thuận lợi cũng gặp rất nhiều khó khăn, có lúc tưởng chừng khó vượt qua nổi. Vậy mà, sau hơn 20 năm kinh tế nước ta tăng trưởng khá nhanh; sự nghiệp CNH-HĐH, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang đẩy mạnh. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Chính trị - xã hội ổn định. Quốc phòng - an ninh được giữ vững. Vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của quốc gia đã tăng lên rất nhiều, tạo ra thế và lực mới cho đất nước tiếp tục đi lên với triển vọng tốt đẹp. Thành tựu này, không chỉ làm cho lòng dân phấn chấn, vui mừng mà bạn bè cũng hết sức trân trọng. Xin được trích dẫn một số dư luận của các nước và một số tổ chức quốc tế : “Việt Nam là câu chuyện phát triển tuyệt vời mà nhiều quốc gia phát triển khác có thể học hỏi. Các chỉ số kinh tế cho thấy Việt Nam rõ ràng đang trở thành một “con hổ” tiếp theo ở châu Á. Việt Nam đã hội đủ các yếu tố thành công: Tích luỹ, chính trị ổn định, giá lao động rẻ và trình độ giáo dục tốt. Đây là một thị trường đầy tiềm năng, nhu cầu đầu tư lớn, có sức hút do giàu nguyên liệu và thị trường tài chính năng động” (theo Đài BBC). “Đến năm 2020, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng như Trung Quốc, Ấn Độ” (theo Thời báo Hoàn Cầu- Trung Quốc). “Tăng trưởng kinh tế đã kết hợp được với xoá đói giảm nghèo và đem lại lợi ích của toàn bộ sự tăng trưởng đó cho rất nhiều người dân. Việt Nam có thể là hình mẫu cho các nước khác trong công cuộc xoá đói giảm nghèo...” (Ngân hàng Thế giới WB). Trong con mắt của bạn bè trên thế giới, Việt Nam trở thành điểm phải đến với sự ngưỡng mộ và đầy thiện cảm. Bước vào thời kỳ mới, thời kỳ hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, đất nước có nhiều cơ hội lớn: Có điều kiện để mở rộng xuất khẩu vào thị trường các nước thành viên; môi trường kinh doanh của nước ta ngày càng được cải thiện; có cơ hội để đấu tranh nhằm thiết lập một trật tự kinh tế mới công bằng hơn, hợp lý hơn, có điều kiện để bảo vệ lợi ích của đất nước, của doanh nghiệp. Và cũng chính việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới, hội nhập vào nền kinh tế thế giới sẽ thúc đẩy tiến trình cải cách trong nước, bảo đảm cho tiến trình cải cách đồng bộ hơn, có hiệu quả hơn. Đồng thời, tạo điều kiện cho đất nước triển khai có hiệu quả đường lối đối ngoại theo phương châm: Việt Nam mong muốn là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng thế giới vì hoà bình, hợp tác và phát triển. Vận hội lớn, nhưng thách thức cũng không nhỏ. Là một nước đang phát triển, đất nước phải chịu sức ép cạnh tranh ngày càng mạnh hơn. Đặc biệt, khi tham gia vào tiến trình toàn cầu hoá kinh tế, có thể làm tăng thêm sự phân phối lợi ích không đồng đều giữa các khu vực, các ngành; các vùng, miền có một bộ phận dân cư ít được hưởng lợi, doanh nghiệp bị phá sản, thất nghiệp tăng lên; chênh lệch mức sống. Điều này, có thể dẫn tới những yếu tố gây bất ổn định xã hội, ảnh hưởng đến định hướng XHCN. Và cuối cùng là chất lượng nguồn nhân lực của đất nước vẫn còn bất cập. Đảng, Nhà nước ta nhận thức rằng những cơ hội và thách thức trên có mối quan hệ, tác động qua lại, có thể chuyển hoá lẫn nhau. Cơ hội không tự phát huy tác dụng mà tuỳ vào khả năng tận dụng. Tận dụng tốt cơ hội sẽ tạo ra thế và lực mới để vượt qua thách thức, tạo cơ hội lớn hơn. Thách thức tuy là sức ép trực tiếp, nhưng tác động của nó đến đâu còn phụ thuộc vào nỗ lực và khả năng vượt qua của chúng ta. Nếu tích cực chuẩn bị, có biện pháp đối phó hiệu quả, vươn lên nhanh trước sức ép của thách thức thì không những đất nước có thể vượt qua được thách thức, mà còn có thể biến thách thức thành động lực phát triển. Trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay, ngoài sức mạnh vật chất đã tạo dựng qua hơn 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới, chúng ta còn có sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước, ý chí cách mạng, tự lực, tự cường. Đặc biệt, trong tâm thức của mỗi người dân Việt Nam bài học nắm chắc thời cơ của dân tộc ta trong Cách mạng tháng Tám là hành trang trên hành trình đi tới. Đó cũng là cội nguồn, là niềm tin để chúng ta vượt qua thử thách để vững bước trên con đường xây dựng đất nước ngày một giàu đẹp, văn minh. Nguyễn Trí Ánh