"Các em chính là những mầm xanh mà chúng ta chung tay ươm trồng từ ngày hôm nay"

Đã ngoại bát tuần nhưng nét xuân sắc một thời dường như chưa phai nhạt trên gương mặt phúc hậu của bà Nguyễn Thị Vân, phu nhân cố Tổng Bí thư Lê Duẩn. Vượt qua chặng đường ngót 1000 km, bà đã có mặt tại quê chồng trong những ngày cận Tết để kịp trao những món quà tình nghĩa đến các Bà mẹ VNAH và trẻ em nghèo hiếu học. Trong một thời gian ngắn, bà đã dành cho phóng viên Báo Quảng Trị một cuộc trò chuyện thân tình...

Phóng viên Báo Quảng Trị (trái) trò chuyện với bà Nguyễn Thị Vân

- Thưa bà, những năm gần đây tên tuổi của bà thường gắn với một chương trình từ thiện nhân đạo đang được triển khai trên địa bàn tỉnh nhà. Xin được hỏi, thông thường thì vào những dịp nào bà lại sắp xếp về thăm quê mình? - Tuy xa quê nhưng trong lòng tôi luôn hướng về Quảng Trị, cho nên cứ khi nào có dịp thì tôi lại sắp xếp để về quê. Lần về gần đây nhất là vào tháng 11/2008 cùng một số doanh nghiệp ở thành phố Hồ Chí Minh để tìm hiểu cơ hội đầu tư và lập kế hoạch để có thể hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn. - Còn lần trở về này, thưa bà? - Lần này, tôi về cùng một doanh nghiệp ở Cần Thơ để trao 65 suất quà cho 50 học sinh nghèo hiếu học và 15 Bà mẹ VNAH trên địa bàn tỉnh. Trị giá mỗi suất quà tuy nhỏ (500-700 ngàn đồng/suất) nhưng đó là tấm lòng của chúng tôi đối với đất nghèo Quảng Trị. Nhân dịp Tết đến, xuân về, tôi muốn chia sẻ phần nào những khó khăn trong cuộc sống mà các mẹ, các em phải gánh chịu. Nhân dịp này, tôi đã về thăm lại bến đò ông Đốc (xã Triệu Thành, huyện Triệu Phong), nơi từng gắn bó sâu nặng và tràn đầy kỷ niệm thời ấu thơ cũng như quá trình hoạt động cách mạng sau này của anh Ba Duẩn. Về đây, tôi được sống trong ký ức của người dân làng và cảm nhận về một thời gian khó trước cách mạng. Ngày xưa, nơi đây nghèo lắm, bữa cơm phải độn thêm nhiều khoai sắn, đêm lạnh cũng chỉ có manh chiếu và bao tải che thân. Bây giờ thì cuộc sống đã có đổi thay lớn lao nhưng nhiều gia đình vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Tôi còn nhớ lúc sinh thời, anh Ba vẫn thường nói mình ra đi làm cách mạng cũng vì thương người nghèo, mong cho họ có một cuộc sống tự do, đủ đầy... - Thưa bà, bà làm khuyến học cũng vì thương người nghèo? - Đây còn là tâm nguyện của anh Ba lúc còn sống nữa. - Thời gian gần đây đã có một số quỹ học bổng được trao hàng năm cho học sinh ở Quảng Trị từ cấp PTCS trở lên. Bây giờ lại có thêm quỹ học bổng mang tên "Mầm xanh" dành cho bậc tiểu học gắn liền với tên tuổi của bà. Xin được hỏi "Mầm xanh" được khởi đầu như thế nào, thưa bà? - Chuyện ngắn gọn thế này thôi. Mấy năm trước, một tổ chức nước ngoài thông qua tôi có ý định tài trợ 10 suất học bổng du học cho các em học sinh. Tôi nghĩ ngay đến quê hương Anh Ba và muốn thông qua Hội khuyến học tỉnh để chọn lựa danh sách các em có đủ điều kiện du học. Chuỵên du học sau này không thành vì những lý do khác nhau. Nhưng trong quá trình xúc tiến để lựa chọn các suất học bổng, tôi lại phát hiện ra rằng con em Quảng Trị mình rất thông minh, năng động, đặc biệt có tinh thần vượt khó, ham học hỏi rất cao. Trong 10 trường hợp mà Hội khuyến học tỉnh đề xuất thì có đến 9 trường hợp rơi vào hoàn cảnh gia đình rất khó khăn. Tôi nhớ mãi trường hợp của cậu bé quê ở Vĩnh Linh. Nhà của cậu bé quá sức là nghèo. Khi tôi đến thăm, cơn mưa của ngày hôm trước vẫn khiến nền nhà ngập trong nước. Cả nhà có 6 miệng ăn nhưng mỗi năm chỉ thu được chưa đầy một tấn lúa. Lúa gạo ít vậy làm sao nuôi nổi con cái ăn học?. Đến một chiếc xe đạp cũ giá chỉ 100 ngàn đồng thôi mà gia đình cũng không đủ khả năng mua cho con. Vậy mà cậu bé vẫn học rất giỏi, rất ngoan. Đa số gia đình của những học sinh tôi đến tìm hiểu đều có hoàn cảnh rất nghèo, rất khó khăn. Thế nhưng em nào cũng chăm ngoan, ham học, học giỏi. Điều đó khiến tôi rất xúc động... Trở lại việc hỗ trợ cho 10 học sinh nghèo Quảng Trị đi du học không thành, tôi cảm thấy rất băn khoăn và muốn làm một việc gì đó thiết thực, hiệu quả để giúp đỡ ngay cho những học sinh nghèo hiếu học. Với số tiền 100 triệu đồng dành dụm được, tôi đã mang tặng cho Hội khuyến học tỉnh. Qua sự gợi ý của ông Trương Sỹ Tiến, Chủ tịch Hội khuyến học tỉnh lúc bấy giờ, tôi đồng ý sử dụng 100 triệu đồng này để lập quỹ học bổng mang tên "Mầm xanh" dành cho học sinh bậc tiểu học. Đến nay, học bổng "Mầm xanh" đã trao lần đầu tiên với 20 suất cho các em học sinh tiểu học có hoàn cảnh khó khăn, vươn lên học giỏi trong tỉnh. - Xin được hỏi, bà đã huy động nguồn tài chính như thế nào để duy trì quỹ học bổng "Mầm xanh" liên tục phát triển ? - Tôi đã và đang có kế hoạch lựa chọn và kêu gọi một số doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả ủng hộ cho quỹ học bổng "Mầm xanh". Chuyến về Quảng Trị hồi tháng 11/2008 chúng tôi đã bước đầu thực hiện được tâm nguyện của mình và các doanh nghiệp. Tuy nhiên, quá trình vận động cũng gặp không ít khó khăn bởi lẽ doanh nghiệp nào cũng hướng sự đóng góp của mình vào quỹ khuyến học ở địa phương mà họ đang làm ăn, sinh sống. Để vận động các nhà hảo tâm ủng hộ học bổng "Mầm xanh", tôi luôn đưa ra những bằng chứng thuyết phục về mảnh đất và con người Quảng Trị. Ví dụ như về tinh thần vượt khó, học giỏi của con em mình để từ đó mọi người tự nguyện đóng góp ủng hộ quỹ. Gần đây, các nhà giáo trong tỉnh trong dịp được phong Nhà giáo ưu tú, Nhà giáo nhân dân đã tự nguyện trích một phần tiền thưởng để đóng góp cho quỹ. Tôi thấy đây là một nghĩa cử cao đẹp rất đáng ghi nhận. - Chọn quê mình để ươm những Mầm xanh, bà gửi gắm những kỳ vọng gì về thế hệ tương lai của Quảng Trị? - Quê mình là một tỉnh nghèo, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, thiên tai thường xuyên đe doạ. Vậy nhưng biết bao người mẹ, người cha tuy không biết mặt chữ mà vẫn nuôi trong mình khát khao cho con được đến trường, được học thành tài, được bằng bạn bằng bè. Sự kỳ vọng của mỗi người làm cha làm mẹ cũng chính là sự kỳ vọng của cả xã hội. "Hiền tài là nguyên khí quốc gia". Nếu không có người hiền tài thì làm sao chúng ta có thể xây dựng đất nước mạnh giàu?. Tôi nghĩ không chỉ bản thân tôi mà toàn xã hội cần phải quan tâm, chăm lo giúp đỡ cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các em học sinh nghèo có điều kiện vươn lên trong học tập. Các em chính là những mầm xanh mà chúng ta chung tay ươm trồng từ ngày hôm nay. - Xin cảm ơn bà. Chúc bà bước sang năm mới dồi dào sức khoẻ và tràn đầy hạnh phúc. Hoài Hương (thực hiện)