Bộ đội về làng

(QT) - Đến giờ, nhiều người vẫn nhớ như in những vần thơ trong bài “Bộ đội về làng” của Hoàng Trung Thông: “Các anh về mái ấm nhà vui/ Tiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ/ Các anh về tưng bừng trước ngõ/ Lớp lớp đàn em hớn hở chạy theo sau”. Hình ảnh đẹp ấy vừa được tái hiện một cách sinh động giữa thời bình ở thôn Hiền Lương, xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh.

Vợ chồng ông Phan Trung Tuyển trò chuyện với đồng chí, đồng đội năm nào

Cái nóng oi ả của đất trời Quảng Trị những ngày này chẳng thể làm bầu không khí ấm tình quân dân giữa các cựu chiến binh Trung đoàn 27 Triệu Hải (nguyên là Trung đoàn 27 Xô Viết Nghệ Tĩnh), Sư đoàn 390, Quân đoàn 1 và người dân thôn Hiền Lương chùng xuống. Trong những nếp nhà nhỏ, bữa cơm thanh đạm hàng ngày đối với các cựu chiến binh lẫn bà con địa phương dường như trở nên ngon miệng hơn. Bên ấm nước chè xanh, mọi người cùng nhau chuyện trò về quá khứ, tương lai với bao cung bậc cảm xúc. Từ nhà cộng đồng thôn, những nhạc khúc cách mạng vang lên, bay bổng vào lòng người.

Nói như một số người dân thôn Hiền Lương, họ như được trở lại những ngày quá vãng của lịch sử, chỉ khác là giờ đây tiếng súng đã tắt và bộ đội về với dân không phải bí mật, kham khổ như xưa. Ngôi nhà nhỏ của ông Lê Hữu Hậu, trưởng thôn Hiền Lương treo đầy ba lô, mũ tai bèo, tăng võng… Lần này, vợ chồng ông Hậu vui mừng đón 23 cựu chiến binh Trung đoàn 27 Triệu Hải về thăm chiến trường xưa và ở lại nhà. Trong số họ, có những người ông Hậu đã quen mặt, biết tên. Là trưởng thôn, không chỉ lo liệu khách nhà sao cho chu đáo, ông Hậu còn nhắc nhở bà con đón tiếp đón hơn 500 vị khách trong chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội”.

Dẫu bận rộn nhưng trên môi ông luôn nở nụ cười. Ông Hậu chia sẻ: “Đối với bà con chúng tôi, đây không phải là trách nhiệm mà là niềm vinh dự, tự hào. Chính các anh, các chú, các bác đã giúp chúng tôi có ngày hôm nay”. Thôn Hiền Lương có 164 nóc nhà, 336 nhân khẩu. Khi trưởng thôn Lê Hữu Hậu nắm thông tin về chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội” và báo với bà con, ai nấy đều rất vui mừng. Một cuộc họp thôn nhanh chóng diễn ra. Mọi người nghiêm túc trao đổi, bàn bạc với nhau về việc sắp xếp nơi ăn uống, ngủ nghỉ, giao lưu với các cựu chiến binh. Ngay sau đó, 19 bếp ăn được bố trí do chị em ở 4 xóm đảm nhiệm. Ngay những chuyện tưởng chừng rất nhỏ cũng có sự thảo luận, thống nhất cao như không thả trâu, bò để đảm bảo vệ sinh đường thôn, ngõ xóm. “Cái khó duy nhất là hộ dân nào trong thôn cũng muốn đón thật nhiều cựu chiến binh về nhà mình. Trong khi đó, vì đây là lần thứ hai chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội” trở lại thôn Hiền Lương nên một số bà con và cựu chiến binh đã quen biết nhau từ trước, ai cũng chung nguyện vọng được hội ngộ một lần nữa. Vì vậy, chúng tôi phải bố trí, sắp xếp sao cho hợp lý để không ai phải phật lòng”, ông Hậu cho biết.

Những người lính Trung đoàn 27 Triệu Hải vốn không xa lạ đối với người dân thôn Hiền Lương. Trong kháng chiến, họ đã kề vai, sát cánh, cùng nhau vượt qua mưa bom, bão đạn, góp sức giải phóng quê nhà. Hòa bình trở về, thỉnh thoảng, những người lính năm xưa lại ghé thăm làng Hiền Lương để cùng nhau uống bát nước chè xanh, ôn lại kỷ niệm. Từ sâu thẳm, người dân thôn Hiền Lương đều mong muốn được gặp lại những người lính đến từ mọi miền Tổ quốc nhưng đều xem Quảng Trị là quê hương thứ hai, không tiếc máu xương cho mảnh đất này. Thế nên, năm 2015, lần đầu tiên hay tin Ban tổ chức chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội” chọn Hiền Lương là một trong những điểm dừng chân, bà con trong thôn đều vui mừng. Sau cuộc hội ngộ mừng mừng tủi tủi ấy, họ chia tay nhưng trong lòng còn nhiều vấn vương.

Vì thế, ở chuyến đón bộ đội về làng lần thứ hai này, ai cũng tự nhủ phải trân quý từng giây phút. Ngay khi những chiếc xe đầu tiên lăn bánh đến cổng làng, người dân thôn Hiền Lương đã hớn hở ra đón. Sau khoảnh khắc tay bắt, mặt mừng, họ nhanh chóng cùng nhau trở về những ngôi nhà nhỏ theo sự bố trí từ trước. Chẳng mất nhiều thời gian mà mọi khoảng cách quen - lạ, chủ - khách, già - trẻ… sớm được xóa nhòa. Ghé thăm nhà vợ chồng ông Phạm Trung Tuyển (sinh năm 1944), từ xa đã nghe thấy tiếng cười nói rộn rã. Ông Tuyển quê ở Diễn Châu, Nghệ An, từng là lính Trung đoàn 27 Triệu Hải. Trong một lần cùng đồng đội trung chuyển đạn dược, lương thực vào chiến trường, ông gặp o du kích Hoàng Thị Khuyên.

Sau này, họ đã vượt qua mọi thử thách để đến với nhau, rồi chọn thôn Hiền Lương để dựng nhà, lập vườn. Ngay từ khi đặt chân đến đây, vợ chồng ông Tuyển đã mong muốn ngôi nhà nhỏ của mình sẽ là địa điểm hạnh ngộ của những người lính từng xông pha trên chiến trường. Thế nên, cả hai lần đón anh em, bạn bè tham gia chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội”, vợ chồng ông Tuyển đều ấm lòng. “Mấy ngày trước khi nghe tin đồng chí, đồng đội vào thăm, lòng vợ chồng tôi rộn ràng đến mức không ngủ được. Cũng như những hộ dân khác trong thôn, vợ chồng tôi cùng nhau dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị những thứ cây nhà, lá vườn để đón khách quý”, ông Tuyển hồn hậu chia sẻ. Về phần mình, được sống trong vòng tay yêu thương của người dân thôn Hiền Lương, những cựu chiến binh tham gia chuyến hành hương “Đưa quê hương vào cho đồng đội” cũng trào dâng nhiều cảm xúc.

Họ đều vui mừng khi thấy quê hương Quảng Trị nói chung, thôn Hiền Lương nói riêng đã thay màu áo mới, không còn là một vùng trắng, đầy hố bom, hố pháo như trước. Đáng quý hơn, tình yêu thương của người dân dành cho người lính qua năm tháng không hề đổi thay. Bà con vẫn san sẻ bữa cơm, sẵn sàng nhường chỗ ngủ cho bộ đội như năm nào. Cựu chiến binh Nguyễn Văn Ký (trú tại huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa) chia sẻ: “Trở lại thôn Hiền Lương, chúng tôi cảm thấy như quay về với quê hương, gặp lại anh em, bà con vậy. Tình cảm giữa cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 27 Triệu Hải và người dân thôn Hiền Lương vẫn như cá với nước”. Ít ai biết khi lên lịch trình cho cuộc hành hương “Đưa quê hương vào cho đồng đội”, cựu chiến binh Lê Bá Dương đã ngày đêm trăn trở với từng chương trình nhỏ như: “Ấm rừng đồng đội”, “Hoà đất, nước sông quê vào lòng Thạch Hãn”, “Hát cho đồng đội tôi nghe”…

Đặc biệt, chương trình “Bộ đội về làng” khiến ông đặt nặng nhiều suy nghĩ nhất. Ông không biết giữa thời bình tình cảm của người dân dành cho bộ đội còn nồng nàn như thuở bom rơi, đạn lạc hay không? Việc đón tiếp một số lượng lớn cựu chiến binh về làng có làm khó cho các gia đình, thôn xóm?... Những câu hỏi ấy nhanh chóng có đáp án ngay khi các cựu chiến binh đầu tiên của Trung đoàn 27 Triệu Hải tham gia chương trình “Đưa quê hương vào cho đồng đội” đặt chân đến từng thôn, xóm trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và đặc biệt là mảnh đất Hiền Lương. Cựu chiến binh Lê Bá Dương bộc bạch: “Chương trình “Bộ đội về làng” được tổ chức không đơn thuần để giải quyết mục đích lưu trú. Các cựu chiến binh chúng tôi muốn trở lại địa bàn mình từng hiến dâng tuổi trẻ, nơi anh em nhận được sự chở che của nhân dân… Qua những ngày cùng ăn, cùng ở, chúng tôi thấm thía rằng tình cảm của nhân dân dành cho bộ đội Cụ Hồ luôn sắt son, bền chặt. Trở về sau chuyến hành trình, các cựu chiến binh và người dân Quảng Trị vẫn thường xuyên liên lạc, thăm hỏi, động viên, hỗ trợ nhau khi cần cần thiết”.

Tây Long