Cập nhật: Thứ 2, 01/07/2013 | 07:41 GMT+7

Về cái chết của Đỗ Trình Thoại

TT - Ðỗ Trình Thoại, không rõ năm sinh, là người làng An Long, huyện Tân Hòa, tỉnh Gia Ðịnh (nay thuộc tỉnh Long An). Ông thi đỗ cử nhân khoa Quý Sửu 1853, từng được bổ làm tri huyện Long Thành, nên được mọi người gọi là "tri huyện Thoại" (một số người nhầm là "Toại", do bị người Pháp viết sai tên).

Nhân vật Đỗ Trình Thoại (diễn viên Duy Nghĩa, thứ hai từ trái sang) trong phim Bình Tây đại nguyên soái - nh chụp từ phim

Tháng 2-1859, thực dân Pháp chiếm thành Gia Ðịnh, tổng trấn Ðịnh Biên (Gia Ðịnh - Biên Hòa) kiêm hộ đốc thành Gia Ðịnh là Võ Duy Ninh (1804-1859) bị trọng thương rồi tuẫn tiết khi biết thành bị mất. Sau đó, Pháp đã cho phá hủy thành Gia Ðịnh (thành Phụng). Năm 1860, vua Tự Ðức phong cho tướng Nguyễn Tri Phương (1800-1873) chức Gia Ðịnh quân thứ, thống đốc quân vụ cùng với Tham tán đại thần Phạm Thế Hiển (1803-1861) trông coi việc quân sự ở miền Nam. Từ tháng 8-1860 đến tháng 2-1861, Nguyễn Tri Phương đã cho xây dựng đại đồn Chí Hòa ở Gia Ðịnh để ngăn chống giặc. Ðỗ Trình Thoại đã tham gia chiến đấu rất dũng cảm dưới quyền của Nguyễn Tri Phương tại mặt trận đại đồn Chí Hòa.

Ngày 25-2-1861, đại đồn bị thất thủ, Ðỗ Trình Thoại rút về Gò Công, chiêu mộ thêm nghĩa quân, kết hợp với phó lãnh binh Trương Ðịnh (1820-1864) tiếp tục chống Pháp, gây cho địch nhiều tổn thất. Nổi bật là trận tập kích đồn Gò Công vào sáng sớm 22-6-1861, Ðỗ Trình Thoại đã chỉ huy hàng trăm nghĩa quân xông vào tận bên trong đồn địch, đâm trọng thương trung úy trưởng đồn P. Vial và tiêu diệt nhiều tên khác. Nhưng chính ông cũng bị trúng đạn và hi sinh ngay tại trận địa cùng với 12 nghĩa quân (*).

Nhiều cuốn sách lịch sử đã viết vậy về cái chết anh dũng của tri huyện Thoại trong cuộc kháng chiến chống xâm lược vào nửa sau thế kỷ 19 của nhân dân ta ở miền Nam. Thế nhưng trong phim Bình Tây đại nguyên soái (đang chiếu trên HTV9 lúc 17g30), các tác giả lại cho rằng nguyên nhân cái chết của ông là do nhẹ dạ cả tin, bị mắc mưu của một tên Việt gian. Theo tôi, hư cấu như thế là hạ thấp giá trị của danh nhân Ðỗ Trình Thoại, vì đã vô tình tầm thường hóa trí tuệ của ông.

PHAN TRỌNG HIỀN

Tài liệu lịch sử bị phân tán

Từ ý kiến của bạn đọc, nhà biên kịch Phạm Thùy Nhân đã trao đổi với Tuổi Trẻ :

Kịch bản bộ phim Bình Tây đại nguyên soái tôi viết đã 6-7 năm trước, dựa trên nhiều tài liệu khác nhau và nhiều nguồn khác nhau. Vì thời gian đã khá lâu nên rất tiếc đến nay tôi không còn nhớ rõ lắm. Theo một trong các tài liệu đó thì quan huyện Đỗ Trình Thoại là người chỉ huy nhân dân chống Pháp bị tên bá hộ Huy lừa đến nhà với lý do đóng góp cho nghĩa quân. Bá hộ Huy bố trí người bắt Đỗ Trình Thoại nộp cho Pháp. Pháp giết ông và phong cho bá hộ Huy làm quan huyện ở Gò Công. Khi ở xa về nghe tin, Trương Định lập tức tấn công bắt bá hộ Huy xử chém trước mộ Đỗ Trình Thoại để rửa thù. Cách xử lý này mang tính nghệ thuật bởi làm rõ thêm tính cách của nhân vật Trương Định: ông rất ghét sự phản bội.

Chi tiết về cái chết của Đỗ Trình Thoại trong kịch bản của tôi có thể khác với chi tiết trong tài liệu của bạn đọc là chuyện thường gặp trong việc tiếp cận các tài liệu lịch sử bị phân tán, mai một theo thời gian. Nhưng dù sao cả hai tài liệu đều có điểm chung: quan huyện Đỗ Trình Thoại là người yêu nước, chỉ huy nghĩa quân chống Pháp và anh dũng hi sinh (tài liệu của bạn đọc là tấn công vào đồn Tây, tài liệu mà tôi được đọc là bị Tây bắt giết). Ngay cả cái chết của anh hùng Trương Định cũng có nhiều ý kiến khác nhau. Rất mong bạn đọc thông cảm.

H.LÊ ghi

(*) Theo Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam của Nguyễn Q. Thắng - Nguyễn Bá Thế, NXB Văn Hóa, 1997; Quân dân Việt Nam chống Tây xâm (1847-1945) của Phạm Văn Sơn, Sài Gòn, 1971...



 {name} - {time}
{body}
 {name} - {time}
{body}

0 bình luận mới nhất

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Xem thêm:

Những con đường trải vàng rơm khô

Những con đường trải vàng rơm khô
2 giờ trước

QTO - Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng quê, nơi những con đường làng không tên uốn lượn qua những cánh đồng lúa thẳng cánh cò bay bát ngát. Tuổi thơ tôi...

Từ V-League đến AFC Champions League

Từ V-League đến AFC Champions League
3:00 sáng qua

Theo thông báo của LĐBĐ châu Á (AFC), bóng đá Việt Nam không được dự AFC Champions League Elite nhưng có 2 suất trực tiếp góp mặt tại AFC Champions League Two 2025/26.

Hạnh phúc giản đơn

Hạnh phúc giản đơn
10:25 tối Thứ 2

QTO - Chúng ta hay nghĩ về hạnh phúc như một điều gì lớn lao. Nhưng đôi khi, hạnh phúc chỉ là... được sống bình thường. Đó là một ngày không ốm đau, là một...

Khai mạc Liên hoan múa rối và trò chơi dân gian

Khai mạc Liên hoan múa rối và trò chơi dân gian
00:40 01/07/2013

(TTXVN) - Tối 30/6, tại thành phố Phan Thiết, Bình Thuận, Liên hoan múa rối - trò chơi dân gian các nhà thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi khu vực miền Nam đã chính...

Trao giải BET lần thứ 13

Trao giải BET lần thứ 13
00:40 01/07/2013

(TNO) - Ca sĩ Beyoncé mở màn lễ hội âm nhạc BET vào cuối tuần qua, thu hút sự chú ý của khán giả yêu âm nhạc, điện ảnh, hài kịch cũng như thành tích thể thao của người da màu tại Mỹ.

SLNA trở lại ngôi đầu bảng

SLNA trở lại ngôi đầu bảng
00:39 01/07/2013

(TNO) - SLNA đã giành lại ngôi đầu bảng V-League Eximbank 2013, sau chiến thắng đến 8-0 trước ĐTLA. Trong khi đó, SHB Đà Nẵng (ĐN) tạo nên bất ngờ khi quật ngã Hà Nội T&T...

Nhiều hấp dẫn ở vòng 4

Nhiều hấp dẫn ở vòng 4
00:39 01/07/2013

(TNO) - Giải Wimbledon 2013 đã trải qua nửa chặng đường. Sau một ngày chủ nhật nghỉ ngơi, hôm nay các tay vợt sẽ bước vào vòng 4 với những trận đấu được đánh giá là rất hấp dẫn...

Thời tiết

27°C - 36°C
Ít mây, trời nắng nóng
  • 29°C - 35°C
    Có mây, không mưa
  • 29°C - 33°C
    Nhiều mây, không mưa
POWERED BY
Việt Long