
{title}
{publish}
{head}
TT - Ðỗ Trình Thoại, không rõ năm sinh, là người làng An Long, huyện Tân Hòa, tỉnh Gia Ðịnh (nay thuộc tỉnh Long An). Ông thi đỗ cử nhân khoa Quý Sửu 1853, từng được bổ làm tri huyện Long Thành, nên được mọi người gọi là "tri huyện Thoại" (một số người nhầm là "Toại", do bị người Pháp viết sai tên).
Nhân vật Đỗ Trình Thoại (diễn viên Duy Nghĩa, thứ hai từ trái sang) trong phim Bình Tây đại nguyên soái - nh chụp từ phim |
Ngày 25-2-1861, đại đồn bị thất thủ, Ðỗ Trình Thoại rút về Gò Công, chiêu mộ thêm nghĩa quân, kết hợp với phó lãnh binh Trương Ðịnh (1820-1864) tiếp tục chống Pháp, gây cho địch nhiều tổn thất. Nổi bật là trận tập kích đồn Gò Công vào sáng sớm 22-6-1861, Ðỗ Trình Thoại đã chỉ huy hàng trăm nghĩa quân xông vào tận bên trong đồn địch, đâm trọng thương trung úy trưởng đồn P. Vial và tiêu diệt nhiều tên khác. Nhưng chính ông cũng bị trúng đạn và hi sinh ngay tại trận địa cùng với 12 nghĩa quân (*).
Nhiều cuốn sách lịch sử đã viết vậy về cái chết anh dũng của tri huyện Thoại trong cuộc kháng chiến chống xâm lược vào nửa sau thế kỷ 19 của nhân dân ta ở miền Nam. Thế nhưng trong phim Bình Tây đại nguyên soái (đang chiếu trên HTV9 lúc 17g30), các tác giả lại cho rằng nguyên nhân cái chết của ông là do nhẹ dạ cả tin, bị mắc mưu của một tên Việt gian. Theo tôi, hư cấu như thế là hạ thấp giá trị của danh nhân Ðỗ Trình Thoại, vì đã vô tình tầm thường hóa trí tuệ của ông.
PHAN TRỌNG HIỀN
Tài liệu lịch sử bị phân tán Từ ý kiến của bạn đọc, nhà biên kịch Phạm Thùy Nhân đã trao đổi với Tuổi Trẻ : Kịch bản bộ phim Bình Tây đại nguyên soái tôi viết đã 6-7 năm trước, dựa trên nhiều tài liệu khác nhau và nhiều nguồn khác nhau. Vì thời gian đã khá lâu nên rất tiếc đến nay tôi không còn nhớ rõ lắm. Theo một trong các tài liệu đó thì quan huyện Đỗ Trình Thoại là người chỉ huy nhân dân chống Pháp bị tên bá hộ Huy lừa đến nhà với lý do đóng góp cho nghĩa quân. Bá hộ Huy bố trí người bắt Đỗ Trình Thoại nộp cho Pháp. Pháp giết ông và phong cho bá hộ Huy làm quan huyện ở Gò Công. Khi ở xa về nghe tin, Trương Định lập tức tấn công bắt bá hộ Huy xử chém trước mộ Đỗ Trình Thoại để rửa thù. Cách xử lý này mang tính nghệ thuật bởi làm rõ thêm tính cách của nhân vật Trương Định: ông rất ghét sự phản bội. Chi tiết về cái chết của Đỗ Trình Thoại trong kịch bản của tôi có thể khác với chi tiết trong tài liệu của bạn đọc là chuyện thường gặp trong việc tiếp cận các tài liệu lịch sử bị phân tán, mai một theo thời gian. Nhưng dù sao cả hai tài liệu đều có điểm chung: quan huyện Đỗ Trình Thoại là người yêu nước, chỉ huy nghĩa quân chống Pháp và anh dũng hi sinh (tài liệu của bạn đọc là tấn công vào đồn Tây, tài liệu mà tôi được đọc là bị Tây bắt giết). Ngay cả cái chết của anh hùng Trương Định cũng có nhiều ý kiến khác nhau. Rất mong bạn đọc thông cảm. H.LÊ ghi |
(*) Theo Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam của Nguyễn Q. Thắng - Nguyễn Bá Thế, NXB Văn Hóa, 1997; Quân dân Việt Nam chống Tây xâm (1847-1945) của Phạm Văn Sơn, Sài Gòn, 1971...
QTO - Nhiều năm nay, anh Lê Duy Tâm (sinh năm 1993), trú tại TP. Đông Hà được cộng đồng thể thao phong trào trong và ngoài tỉnh biết đến là một vận động...
QTO - Ngay đầu năm mới 2025, UBND TP. Hồ Chí Minh đã có quyết định chi ngân sách 4 tỉ đồng hỗ trợ tỉnh Quảng Trị thực hiện sửa chữa, hồi phục, tháo rã, vận...
(TTXVN) - Tối 30/6, tại thành phố Phan Thiết, Bình Thuận, Liên hoan múa rối - trò chơi dân gian các nhà thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi khu vực miền Nam đã chính...
(TNO) - Ca sĩ Beyoncé mở màn lễ hội âm nhạc BET vào cuối tuần qua, thu hút sự chú ý của khán giả yêu âm nhạc, điện ảnh, hài kịch cũng như thành tích thể thao của người da màu tại Mỹ.
(TNO) - Đó là lời khen "có cánh" mà huấn luyện viên Mỹ Linh dành tặng cho cặp song ca Khánh Ly và Cẩm Tú của đội Hồng Nhung trong phần thi Đối đầu phát sóng tối 30.6.
(TNO) - SLNA đã giành lại ngôi đầu bảng V-League Eximbank 2013, sau chiến thắng đến 8-0 trước ĐTLA. Trong khi đó, SHB Đà Nẵng (ĐN) tạo nên bất ngờ khi quật ngã Hà Nội T&T...
(TNO) - Giải Wimbledon 2013 đã trải qua nửa chặng đường. Sau một ngày chủ nhật nghỉ ngơi, hôm nay các tay vợt sẽ bước vào vòng 4 với những trận đấu được đánh giá là rất hấp dẫn...
(TNO) - Không phải chuyện doping, mà là sự cố hy hữu tại đích đến cùng tai nạn trên đường đua đã gây hỗn loạn chặng mở màn Tour de France lần thứ 100.
(TNO) - Chuyển nhượng: Chelsea đặt mua Cavani 45 triệu bảng, nhưng vẫn có thể nâng lên 52 triệu để thuyết phục bằng được CLB Napoli nhả tiền đạo này.
(QT) - Hôm qua 30/6/2013, tại nhà Văn hóa huyện Hướng Hóa, Sở VH – TT&DL Quảng Trị phối hợp với UBND huyện Hướng Hóa tổ chức bế mạc Liên hoan nghệ thuật quần chúng “Rừng...
(TNO) - Sáng 30.6, UBND tỉnh Quảng Ngãi và Công ty TNHH Đoàn Ánh Dương (doanh nghiệp thực hiện khai quật) tổ chức cho các đại biểu trong và ngoài tỉnh tham quan, chứng kiến vỏ...
(TNO) - Hai năm trước, Woody Allen từng đưa người yêu điện ảnh trở lại những năm hai mươi giữa lòng Paris hoa lệ (*). Mùa hè năm nay, cũng trên chuyến tàu về miền quá khứ ấy,...