Triển khai dự án hiện đại hoá thu nộp ngân sách nhà nước

(QT) - Dự án hiện đại hóa quy trình thu, nộp ngân sách nhà nước giữa cơ quan Thuế- Kho bạc nhà nước- Hải quan- Tài chính (gọi tắt hiện đại hóa thu NSNN-TCS), ban hành theo Quyết định số 3414/QĐ-BTC ngày 18/10/2006 của Bộ Tài chính, là dự án cải cách toàn diện quy trình nghiệp vụ thu nộp tiền thuế vào NSNN, nhằm thực hiện chương trình hiện đại hóa ngành tài chính đến năm 2010. Qua 4 năm thực hiện, dự án hiện đại hoá thu ngân sách Nhà nước (NSNN) đã triển khai ở 30 tỉnh, 100 huyện. Dự án này sẽ triển khai chính thức tại Quảng Trị trong tháng 3/2010. Với tầm quan trọng của dự án này, liên tiếp trong năm 2009, Bộ Tài chính đã có Chỉ thị số 01/CT-BTC về việc triển khai dự án, đồng thời ra Quyết định số 1027/QĐ-BTC ngày 19-5-2009 về việc ban hành Quy trình quản lý thu ngân sách Nhà nước theo dự án hiện đại hoá thu nộp NSNN.

Nộp thuế qua Kho bạc Nhà nước tại chợ Đông Hà. Ảnh: Trí Bật

Đây được coi là dự án cải cách toàn diện quy trình nghiệp vụ thu nộp tiền thuế vào NSNN, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và hỗ trợ công tác kế toán thu ngân sách nhanh chóng, chính xác. Thống nhất dữ liệu số thu về thuế và các khoản thu khác của người nộp thuế giữa cơ quan Thuế - Kho bạc Nhà nước - Hải quan - Tài chính. Hỗ trợ việc theo dõi tình trạng thu, nộp tiền thuế và các khoản thu khác đảm bảo xác định nợ thuế... Theo quy trình này, Cục Tin học & Thống kê tài chính (Bộ Tài chính) chịu trách nhiệm xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung cho các ngành liên quan để thực hiện kết nối và trao đổi thông tin, dữ liệu. Các cơ quan thu (Thuế, Hải quan) chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, kịp thời dữ liệu về số phải nộp NSNN cho Kho bạc Nhà nước (KBNN) và Ngân hàng thương mại (NHTM) nhận uỷ nhiệm thu để đối chiếu, theo dõi tình hình thu nộp và đôn đốc đối tượng nộp. KBNN thực hiện thu trên cơ sở số phải thu NSNN từ cơ quan thu chuyển sang; định kỳ tổng hợp và truyền toàn bộ dữ liệu về số đã thu NSNN cho các cơ quan thu và tài chính. Thực hiện hạch toán thu NSNN và phân chia các khoản thu NSNN cho từng cấp ngân sách theo chế độ quy định. Các NHTM nhận uỷ nhiệm thu thực hiện thu trên cơ sở số phải thu NSNN từ cơ quan thu hoặc KBNN chuyển sang, hàng ngày, các NHTM tổng hợp số đã thu NSNN trong toàn hệ thống, truyền cho KBNN để hạch toán (ngoài ra, các NHTM còn truyền ngay khi có phát sinh thu NSNN cho cơ quan Hải quan để làm căn cứ thông quan hàng hoá cho các đơn vị xuất nhập khẩu). Điểm đáng lưu ý nhất trong quy trình mới này là người nộp tiền chỉ cần lập bảng kê nộp thuế với các chỉ tiêu tương đối đơn giản và đến KBNN hoặc NHTM nhận uỷ quyền thu để làm thủ tục nộp NSNN. KBNN hoặc NHTM sẽ căn cứ bảng kê nộp thuế để nhập một số thông tin vào chương trình thu NSNN, làm thủ tục thu tiền và in giấy nộp tiền từ chương trình gửi người nộp. Dễ nhận thấy nhất là quy trình mới đã giảm thiểu thời gian và thủ tục nộp tiền cho các đối tượng nộp NSNN. Không gian và thời gian thực hiện nghĩa vụ nộp NSNN được mở rộng hơn trước (người nộp có thể thực hiện nộp tiền tại nhiều địa điểm khác nhau, hoặc trụ sở KBNN hoặc chi nhánh, điểm giao dịch của NHTM nhận uỷ nhiệm thu; có thể nộp tiền ngoài giờ hành chính, thậm chí ngày thứ 7). Bên cạnh đó, do dữ liệu về thu NSNN được thống nhất và đối chiếu kịp thời giữa các cơ quan KBNN - Thuế - Hải quan – NHTM - người nộp thuế nên đã khắc phục cơ bản tình trạng chứng từ thiếu hoặc sai thông tin. Qua đó, giúp các cơ quan thu theo dõi sát tình trạng thu, nộp và hạch toán thu NSNN được nhanh chóng, chính xác. Đặc biệt, với nguyên tắc “dữ liệu được nhập ở một nơi và sử dụng ở nhiều nơi”, cụ thể, dữ liệu về số phải thu NSNN sẽ được các cơ quan thu truyền sang KBNN và các NHTM nhận uỷ nhiệm thu, ngược lại, dữ liệu về số đã thu NSNN sẽ được KBNN hoặc các NHTM nhận uỷ nhiệm thu truyền cho các cơ quan thu, quy trình mới đã giảm thiểu thời gian và khối lượng nhập dữ liệu tại các đơn vị, cơ quan có liên quan, từng bước giảm bớt áp lực về biên chế và kinh phí cho các đơn vị. Một hiệu quả đặc biệt quan trọng khác nữa là việc phối hợp thu NSNN đã thúc đẩy xu hướng kết nối, trao đổi thông tin, dữ liệu điện tử giữa các cơ quan, đơn vị thay cho phương thức luân chuyển, trao đổi thông tin thông qua chứng từ giấy như trước đây, để từng bước hình thành một hệ thống thông tin tài chính tích hợp, trong đó, lấy Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (TABMIS) là trung tâm và có giao diện với các hệ thống khác như hệ thống quản lý thuế, hải quan, quản lý nợ… Qua đó đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hoá công tác quản lý tài chính – ngân sách và xây dựng Chính phủ điện tử. Ngoài ra, việc tổ chức phối hợp thu NSNN còn nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện chủ trương của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt trong khu vực công nói riêng và trong nền kinh tế nói chung. Các đối tượng nộp NSNN đã có thể nộp trực tiếp vào tài khoản của KBNN tại ngân hàng, tiến tới toàn bộ các khoản thu NSNN đều được nộp bằng chuyển khoản qua ngân hàng. Hiên nay, các cơ quan Thuế - Kho bạc Nhà nước - Hải quan - Tài chính của tỉnh Quảng Trị đang thực hiện chuẩn hoá dữ liệu, cài đặt ứng dụng, đào tạo cho cán bộ nghiệp vụ sử dụng chương trình trao đổi thông tin; thử nghiệm vận hành hệ thống, và sẽ vận hành chính thức trong tháng 3 năm 2010. Nguyễn Thị Dung