Tràng An, non nước hữu tình

(QT) - Được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn, quần thể danh thắng Tràng An, tỉnh Ninh Bình, có tổng diện tích hơn 10.000 ha, nằm trải dài trên địa bàn các huyện Hoa Lư, Gia Viễn, Nho Quan và thành phố Ninh Bình, gồm 3 khu vực: Khu sinh thái hang động Tràng An, khu danh thắng Tam Cốc- Bích Động và khu Bảo tồn đặc biệt cố đô Hoa Lư. Các nhà khảo cổ và địa chất khi đến đây đã khẳng định rằng, quần thể danh thắng Tràng An- Hoa Lư xưa là một vùng biển cổ, là một “bảo tàng địa chất” lộ thiên do địa hình được kiến tạo từ một vùng biển thấp qua hàng triệu năm vận động biến đổi cùng những hang động karst và trầm tích ở Tràng An. Hiện dưới chân núi đá vôi ở đây còn có các hàm ếch, đó chính là dấu tích của quá trình biển tiến, biển thoái.

Danh thắng Tràng An ngày càng thu hút khách du lịch đến thăm quan

Với địa thế núi là thành, sông là đường, hang động là cung điện, Tràng An mê hoặc lòng người bởi hệ thống hang động lung linh, kỳ ảo; những thung nước nên thơ, trữ tình, liên hoàn, tạo thành một vòng tròn khép kín mà đường đi lối về không trùng lặp nhau. Du khách đến với hệ thống hang động Tràng An như lạc vào mê cung lộng lẫy sắc nhũ gồm những hang Tối, hang Sáng, hang Địa Linh, hang Nấu Rượu, hang Ba Giọt, hang Seo, hang Sơn Dương…được nối với nhau bởi 31 thung nước liên hoàn, làm cho quần thể xuyên thủy động Tràng An như một mê cung trữ tình, điệp trùng giữa non xanh và nước biếc, tạo nên những bức tranh thủy mặc hoành tráng, mỹ lệ. Đặc sắc nhất trong hệ thống hang động là loại hang nước nằm ngang, xuyên qua lòng các dãy núi đá lớn, ngập nước thường xuyên. Những hang động này chuyển tải nước đối lưu chảy thông giữa các khe núi thành dòng nối liền các thung nước với nhau. Ngoài cảm giác mênh mông, thơ mộng trên mặt hồ; hồi hộp, lo âu và bất ngờ khi vào hang; cảm giác mát lạnh với những giọt nước rơi từ trên không khi đi qua những hang hẹp và thấp, không có ánh sáng…hay cảm giác sáng- tối lặp đi lặp lại nhiều lần khiến du khách như quên đi thời gian và nhịp sống hối hả hàng ngày, hòa mình vào thiên nhiên tận hưởng không khí trong lành của mây ngàn và gió núi, để rồi ngỡ ngàng khi chiêm ngưỡng những bức tranh thủy mặc nên thơ, kỳ ảo. Đó là điểm độc đáo của khu danh thắng Tràng An mà không phải nơi nào cũng có được. Bên cạnh đó, Tràng An còn có hệ sinh thái khá đa dạng với rừng nguyên sinh trên núi đá vôi, hệ động thực vật thủy sinh với hơn 300 loài thực vật bậc cao, khoảng 30 loài thú, 50 loài chim (đặc biệt là loài chim phượng hoàng đất) và nhiều loài bò sát, côn trùng khác nhau…góp phần làm nên hương sắc độc đáo của vùng đất này. Khu sinh thái hang động Tràng An cũng chính là dãy núi thành trì thiên tạo của kinh đô Hoa Lư xưa. Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế và chọn Hoa Lư là vùng núi non hiểm trở để làm kinh đô. Tại đây, ông cho xây dựng cung điện, đặt triều nghi, đào hào, đắp thành dựa vào thế núi để phóng ngự, biến núi non hiểm trở thành pháo đài vững chắc, độc đáo. Các dãy núi bao bọc bốn phía, các thung nước và hang động thông nhau tạo thành một thế trận liên hoàn vào được mà không ra được nếu không phải là người bản địa. Những ngọn núi cao chót vót chính là đài quan sát, cũng là tường thành bảo vệ kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến trung ương tập quyền Việt Nam, gắn với ba vương triều: Đinh- Tiền Lê- Lý cùng ba vị anh hùng dân tộc: vua Đinh Tiên Hoàng, vua Lê Đại Hành và vua Lý Thái Tổ. Cùng với những giá trị to lớn về cảnh quan và địa chất, Tràng An còn phát hiện những di chỉ khảo cổ học như hang Bùi, hang Trống…minh chứng cho quá trình sinh tồn của người cổ đại hàng vạn năm trước. Đồng thời, nơi đây còn có sự hiện diện của những di tích gắn liền với ba triều đại Đinh- Tiền Lê- Lý, kết nối với quần thể di tích lịch sử cố đô Hoa Lư và trung tâm văn hóa tâm linh núi chùa Bái Đính…tạo nên một không gian văn hóa Hoa Lư huyền thoại. Du lịch Ninh Bình với điểm nhấn Tràng An- Bái Đính, cố đô Hoa Lư, Tam Cốc- Bích Động đã và đang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương, là điểm đến hấp dẫn trong hệ thống các khu du lịch quốc gia. Năm 2011, Ninh Bình đón 3,6 triệu lượt khách du lịch đến tham quan, thu từ dịch vụ du lịch đạt 730 tỷ đồng. Con số này ước sẽ tăng lên 4 triệu lượt khách du lịch trong năm 2012 và phấn đấu doanh thu tăng 20% so với cùng kỳ năm trước. Theo kế hoạch, tháng 9/2012, hồ sơ Quần thể danh thắng Tràng An là Di sản thiên nhiên thế giới sẽ được trình lên Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO). Trong các tiêu chí do tổ chức này đưa ra, Tràng An đáp ứng được 2 tiêu chí, đó là: tiêu chí về giá trị địa chất, địa mạo và tiêu chí về giá trị thẩm mỹ. Một khi quần thể danh thắng Tràng An được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, thì du lịch Ninh Bình sẽ có bước phát triển nhảy vọt lên tầm cao mới. Thiên nhiên ưu ái ban tặng cho Ninh Bình những tài nguyên quý giá làm nên những thắng cảnh du lịch hấp dẫn, cùng vùng đất “địa linh sinh nhân kiệt” sản sinh ra biết bao anh hùng hào kiệt làm rạng rỡ non sông, đất nước, để lại cho mảnh đất này hơn 1.000 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 80 di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia. Còn đó rất nhiều việc phải làm để xây dựng Tràng An- Hoa Lư thành khu du lịch mang tầm quốc gia và quốc tế. Nhưng với non nước hữu tình, những công trình kiến trúc văn hóa lịch sử có giá trị còn lưu giữ, những dãy tường thành thiên tạo, những núi non, hang động kỳ tú đã làm nên một “Kinh đô đá” Ninh Bình thơ mộng, đắm say lòng người và trường tồn mãi với thời gian. Bải, ảnh: THANH HẢI