Tiềm năng phát triển công nghiệp - TTCN ở Vĩnh Linh

* Đồng chí NGUYỄN VĂN MINH, UVTV Huyện ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị) Vĩnh Linh là một huyện nằm ở phía Bắc của tỉnh Quảng Trị, với diện tích tự nhiên 617 km 2 , dân số gần 9,4 vạn người; là một huyện bán sơn địa, phía Tây có rừng núi, ở giữa là đồng bằng, phía Đông có biển, có Quốc lộ 1A và đường sắt Bắc- Nam đi qua…có tiềm năng phát triển Công nghiệp – Tiểu thủ công nghiệp (CN-TTCN). Vĩnh Linh cũng là huyện có cơ sở đẩy mạnh các loại ngành nghề truyền thống và ngành nghề mới theo thực tế của nhu cầu phát triển, nhất là vùng nông thôn. Chính vì thế, thời gian qua, huyện Vĩnh Linh phát triển các cơ sở kinh tế CN-TTCN từ nguồn nguyên liệu tại chỗ phong phú, đa dạng. Tiềm năng kinh tế phi nông nghiệp này còn dồi dào đang được huyện tiếp tục chỉ đạo các địa phương phát triển mạnh trong thời gian tới. Trong nhiều năm qua, các cơ sở sản xuất CN-TTCN, ngành nghề, dịch vụ nông thôn trên địa bàn huyện ngày càng phát triển. Toàn huyện có trên 957 cơ sở sản xuất vừa và nhỏ, tạo việc làm cho gần 3.000 lao động. Các ngành nghề chủ yếu là cơ khí, chế biến lâm sản, nông sản, thủy sản, chế biến mủ cao su, sản xuất bánh kẹo, bún bánh, gạch ngói, chổi đót, đũa-tăm tre, vôi bột, nhựa PP, PE. Vĩnh Linh còn là địa bàn khai thác quặng ti tan với trữ lượng lớn… Nhờ thế đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế toàn diện của huyện. Hiện tại ở Vĩnh Linh có 7 doanh nghiệp chế biến mủ cao su. Đây là một ngành công nghiệp được phát triển từ năm 2000, khi cao su tiểu điền đi vào khai thác. Nhờ những cơ sở chế biến tại chỗ nên xuất hiện nhiều đại lý thu mua ở khắp địa bàn, có xã thành lập tổ hợp thu mua mủ cao su tại hợp tác xã, tạo điều kiện cho nông dân không bị tư thương ép giá. Năm 2013, sản lượng chế biến mủ cao su khô toàn huyện đạt 7.505 tấn. Một số cơ sở có công suất chế biến mủ cao su khá như Công ty Cổ phần cao su Bến Hải công suất 4.500 tấn/năm, Công ty TNHH MTV Trường Anh công suất 4.500 tấn/năm, Doanh nghiệp tư nhân Đức Hiền công suất 5.000 tấn/ năm, Công ty cao su Trường Sơn 3.000 tấn /năm…Với những cơ sở chế biến mủ cao su hiện có thì khả năng thu mua mủ nguyên liệu trên địa bàn huyện để chế biến trong những năm tiếp theo đòi hỏi phải tăng lên rất nhiều mới đáp ứng nhu cầu của các nhà máy.

Lãnh đạo UBND huyện Vĩnh Linh kiểm tra dây chuyền sản xuất gạch tuy nen trên địa bàn - Ảnh: PM

Chế biến lâm sản được phát triển tương đối mạnh nhờ có nhiều diện tích rừng trồng đã đến kỳ khai thác. Toàn huyện có 25 xưởng cưa xẻ gỗ và 6 doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực này, chủ yếu tập trung ở thị trấn Hồ Xá và các xã Vĩnh Long, Vĩnh Sơn, Vĩnh Thủy, thị trấn Bến Quan… Năm 2013, toàn huyện đã khai thác được 37.620 m3 gỗ để chế biến, tiêu thụ ra thị trường. Do nhu cầu đồ gỗ gia dụng được nhân dân ưa chuộng nên chế biến lâm sản ngày càng được chú trọng, có cơ hội phát triển lâu dài. Vĩnh Linh có bờ biển dài trên 25 km, có bãi ngang và cửa lạch với hải sản phong phú, là huyện có tiềm năng về khai thác và chế biến thủy hải sản. Bên cạnh đó, thủy sản nuôi trồng tại một số địa phương cũng phát triển khá, góp phần làm tăng sản lượng thủy hải sản. Hàng năm, sản lượng khai thác và nuôi trồng trên 4.000 tấn. Ở các địa phương ven biển như thị trấn Cửa Tùng, xã Vĩnh Thạch,Vĩnh Thái đã có nghề chế biến hải sản truyền thống trong nhiều gia đình từ lâu đời đang được phát huy. Nổi bật là 3 cơ sở sản xuất nước mắm lớn và có thương hiệu trên thị trường, tập trung ở thị trấn Cửa Tùng như: Tùng Vân, Huỳnh Kế, Khiêm Trọng. Riêng 3 cơ sở này mỗi năm sản xuất đạt trên một triệu lít nước mắm (năm 2013 đạt 1,2 triệu lít). Sản phẩm được chế biến từ hải sản chủ yếu là nước mắm, ruốc, mực khô, cá khô, các loại mắm. Ở bến cá thị trấn Cửa Tùng có 10 cơ sở chế biến cá hấp và một nhà máy chế biến bột cá của DNTN Ngọc Tuấn với công suất 4.500 tấn/năm. Vùng biển cửa lạch Cửa Tùng là nơi tập trung chế biến hải sản sôi động, thu hút khách mua từ nhiều địa phương trong tỉnh, ngoài tỉnh và cả thị trường nước ngoài. Chế biến thủy hải sản đã góp phần khuyến khích ngư nghiệp phát triển, làm tăng giá trị sản phẩm, nâng cao uy tín thương hiệu, tạo việc làm cho người lao động, tăng thu nhập, đồng thời đóng góp cho ngân sách nhà nước ngày càng tăng. Trong những năm gần đây, chế biến nông sản trên địa bàn phát triển tương đối khá. Toàn huyện hiện có hơn 200 cơ sở xay xát lương thực, tập trung chủ yếu ở địa bàn các xã Vĩnh Lâm, Vĩnh Sơn, Vĩnh Thủy, Vĩnh Long, Vĩnh Kim, thị trấn Hồ Xá…Các xã, thị trấn đều có máy xay xát lương thực trong các cụm dân cư, tạo thuận tiện cho nhân dân chế biến lương thực tại chỗ. Một số ngành nghề khác cũng phát triển trong những năm qua như: Cơ khí nông nghiệp, vật liệu xây dựng, mộc dân dụng, mộc mỹ nghệ, điện tử, may mặc, sản xuất chai nhựa, sản xuất nước uống tinh khiết, làm bún bánh ứng dụng theo công nghệ mới…Khai thác khoáng sản (ti tan) trên địa bàn huyện tập trung một số xã như Vĩnh Tú, Vĩnh Trung, Vĩnh Thái, tạo việc làm cho hơn 300 lao động thuộc các địa phương nói trên. Hàng năm ở huyện Vĩnh Linh sản xuất được 21.200 tấn quặng ti tan. Giá trị sản xuất CN-TTCN năm 2013 thực hiện đạt 509 tỷ đồng (tăng 18,8% so với năm 2012), trong đó khu vực nhà nước đạt 178,87 tỷ đồng, khu vực ngoài quốc doanh đạt 330,26 tỷ đồng (tăng 20,8% so với năm 2012). Theo giá hiện hành thì tỷ trọng ngành Công nghiệp- Xây dựng tăng hàng năm từ 24,5% đến 26,9%. Một số lĩnh vực sản xuất CN-TTCN tăng trưởng ổn định và bền vững như chế biến mủ cao su, chế biến nước mắm, cá hấp, chế biến gỗ, sản xuất vôi bột, khai thác ti tan, cát sạn (71.000 m3/năm), khai thác nước máy (477.000 m3/năm) và sản xuất gạch ngói các loại (29,8 triệu viên/năm). Công tác khuyến công ngày càng được quan tâm và phát triển. Năm 2013, trên địa bàn Vĩnh Linh có 4 đề án hỗ trợ khuyến công cấp tỉnh, 3 đề án hỗ trợ khuyến công cấp huyện. Trong cơ cấu nền kinh tế của huyện Vĩnh Linh thì vai trò của kinh tế phi nông nghiệp ngày càng chiếm ưu thế. Trong những năm tiếp theo, chủ trương của huyện giảm dần tỷ trọng kinh tế nông nghiệp, tăng tỷ trọng kinh tế phi nông nghiệp, trong đó CN-TTCN đóng vai trò quan trọng, góp phần đắc lực giải quyết nguồn nguyên liệu nông, ngư nghiệp tại chỗ, tạo điều kiện cho nông dân, ngư dân có cơ hội vươn lên trong làm ăn, xóa nghèo bền vững, tiến đến khá và giàu. Với Vĩnh Linh, tiềm năng phát triển CN - TTCN còn dồi dào. Vấn đề đặt ra là tăng cường công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực phát triển công CN-TTCN, làng nghề. Chú trọng đến cấp cơ sở, các hộ dân, các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp; tuyên truyền cơ chế khuyến khích ưu đãi, thu hút đầu tư của tỉnh, huyện đến các thành phần kinh tế, các doanh nghiệp và nhân dân để thu hút, khai thác, huy động các nguồn vốn đầu tư; kêu gọi thu hút đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Cửa Tùng đáp ứng các nhu cầu phát triển về trình độ kỹ thuật, công nghệ; đảm bảo vệ sinh môi trường, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, cải thiện đời sống nhân dân. Huyện cũng lập kế hoạch hỗ trợ kinh phí khuyến công, bình chọn sản phẩm tiêu biểu cấp huyện, cấp tỉnh hàng năm cho những cơ sở có năng lực phát triển, đổi mới công nghệ, xây dựng thương hiệu sản phẩm. Phát triển CN-TTCN hiện nay đang còn nhiều vướng mắc cần tháo gỡ như: thiếu vốn sản xuất, kinh doanh; cần có chính sách cụ thể, thông thoáng hơn trong việc vay vốn ưu đãi, hỗ trợ xây dựng thương hiệu và đầu ra cho một số sản phẩm tiêu biểu, hỗ trợ sản xuất, khuyến công… Để phát triển bền vững kinh tế CN-TTCN, huyện Vĩnh Linh đã có chủ trương đối thoại giữa chính quyền và doanh nghiệp nhằm trao đổi thông tin, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp vừa và nhỏ, qua đó giúp cho doanh nghiệp ổn định sản xuất, kinh doanh, góp phần xây dựng nền kinh tế phi nông nghiệp của huyện ngày càng đi lên.