Thực hiện đồng bộ các giải pháp đảm bảo cấp nước sinh hoạt phục vụ người dân trong nắng hạn

QTO - Hiện nay, tình hình hạn hán trên địa bàn tỉnh đang diễn ra khá gay gắt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc cung cấp nước sinh hoạt cho người dân. Để chủ động ứng phó hạn hán, đồng thời đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt, Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị đang nỗ lực triển khai các giải pháp duy trì, đảm bảo nguồn nước phục vụ Nhân dân trên địa bàn. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Báo Quảng Trị có cuộc phỏng vấn ông LÊ THANH TY, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị.

Duy tu bão dưỡng hệ thống ống dẫn nước tạo nguồn cho Nhà máy nước Tân Lương. Ảnh: LT

- Thưa ông! Đề nghị ông cho biết tình hình cấp nước sinh hoạt của đơn vị trong thời gian qua?

- Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị có nhiệm vụ sản xuất, cung cấp nước sạch phục vụ các đô thị, khu công nghiệp và vùng ven đô trong tỉnh. Hiện công ty đang quản lý vận hành 10 nhà máy cấp nước có công suất thiết kế 53.200 m3 /ngày đêm, cung cấp cho gần 63.000 khách hàng (khoảng 280.000 người). Hiện nay nguồn nước tại một số nhà máy đang xuống thấp như: Đông Hà, Lao Bảo, Khe Sanh, Hồ Xá đã và đang ảnh hưởng đến tình hình cấp nước trên địa bàn.

Tại khu vực Đông Hà và vùng ven có tổng số hơn 29.000 hộ khách hàng sử dụng từ nhà máy nước Tân Lương công suất 15.000 m3 /ngày đêm (khai thác mặt sông Vĩnh Phước) và Nhà máy nước Gio Linh có công suất 15.000 m3 /ngày đêm, khai thác nước ngầm bãi giếng Gio Linh. Hiện cả 2 nhà máy đều đã khai thác vượt công suất thiết kế. Khi thời tiết nắng nóng, nhu cầu dùng nước tăng đột biến, vào các giờ cao điểm tại một số vùng bất lợi như: các xã Triệu Độ, Triệu Thuận (huyện Triệu Phong), khu phố 7, khu phố 8, Phường 5 và khu phố 3, khu phố 4, Phường 4 (thành phố Đông Hà); xã Gio Hải, Gio Việt, thị trấn Gio Linh (huyện Gio Linh) bị gián đoạn cấp nước cục bộ. Đặc biệt, vào những tháng cao điểm của mùa khô từ tháng 6 đến tháng 9, mực nước sông Vĩnh Phước xuống thấp, Nhà máy nước Tân Lương thiếu hụt nguồn nước nhưng phải đảm nhận cung cấp đến 70% nhu cầu sử dụng nước của người dân trên địa bàn thành phố Đông Hà vì vào thời điểm này Nhà máy nước Gio Linh chỉ có thể cấp được 9.000-11.000 m3 /ngày đêm nên rất khó khăn.

Đối với Nhà máy nước Lao Bảo, Nhà máy nước Khe Sanh hiện cũng đã khai thác vượt công suất thiết kế. Nhà máy nước Hồ Xá, Nhà máy nước Quảng Trị đã vận hành 100% công suất thiết kế. Tuy nhiên, mỗi khu vực cấp nước có những khó khăn riêng. Ví dụ như Nhà máy nước Khe Sanh không thể nâng công suất cấp nước do nguồn nước suối Xaranh có lưu vực nhỏ, lưu lượng thấp, cạn kiệt mùa khô. Mặc dù đã được công ty bổ sung hệ thống cấp nước hồ Tân Độ với công suất 2.000 m3 /ngày đêm nhưng do trữ lượng hồ Tân Độ có giới hạn nên không thể nâng công suất cấp nước. Với Nhà máy nước Lao Bảo thì đang đối mặt với tình trạng mực nước sông Sê pôn xuống thấp, việc nâng công suất nhà máy rất cần thiết nhưng hiện chưa bố trí được nguồn vốn đầu tư xây dựng. Nhà máy nước Hồ Xá có công suất 2.000 m3 /ngày đêm, khai thác nước ngầm, đã vận hành 100% công suất. Về mùa hạn, nhu cầu dùng nước tăng cao, nhà máy không đủ nguồn nước để phục vụ sinh hoạt cho Nhân dân trên địa bàn, có thời điểm việc cấp nước thực hiện luân phiên chỉ đáp ứng khoảng 60-70% nhu cầu của người dân. Công ty đã tổ chức khảo sát thăm dò, tìm kiếm nguồn nước để bổ sung cho Nhà máy nước Hồ Xá nhưng vẫn chưa có nguồn nước khác để khai thác.

Hiện tại Nhà máy nước Tân Lương và một phần Nhà máy nước Gio Linh sản xuất và cấp nước cho thành phố Đông Hà đang vận hành quá tải. Hệ thống đường ống, công nghệ, trang thiết bị cấp nước đã sử dụng trên 20 năm, nhiều hạng mục trên 40 năm trong khi năng lực sản xuất của nhà máy hiện hữu không đáp ứng kịp nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của thành phố Đông Hà. Tuy nhiên, việc huy động nguồn vốn đầu tư để xây dựng cũng như nâng cấp, sửa chữa các công trình cấp nước nhằm mở rộng năng lực cấp nước, cải thiện chất lượng dịch vụ gặp nhiều khó khăn.

- Mùa hè, nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt của người dân tăng cao, để đảm bảo đủ lượng nước sạch cho các địa bàn dân cư đơn vị phục vụ, công ty đã và đang triển khai những giải pháp nào trong mùa hạn năm 2020, thưa ông?

- Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn tỉnh, năm 2020 tổng lượng mưa mùa khô thấp hơn trung bình nhiều năm, nền nhiệt độ trung bình ở mức cao làm gia tăng mức độ khô hạn và thiếu nước.

Hiện nay, thời tiết nắng nóng kéo dài, gió Tây Nam thổi mạnh, lượng nước bốc hơi nhanh trong lúc đó lượng nước bổ sung hoàn toàn không có nên nguồn nước ở Sông Vĩnh Phước cạn kiệt dưới mực nước chết, không đủ cung cấp cho Nhà máy nước Tân Lương hoạt động. Công ty đã báo cáo tình trạng thiếu nước sinh hoạt ở thành phố Đông Hà lên UBND tỉnh. Ngày 3/7/2020, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng đã kiểm tra tình hình thực tế và phát lệnh, xả nước từ kênh N1 xuống sông Vĩnh Phước với lưu lượng 20.000 m3 /ngày đêm để chống hạn, bổ sung nước cho Trạm bơm Tân Lương thành phố Đông Hà hoạt động.

Để đảm bảo cấp nước mùa khô hạn năm 2020, Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị đã và đang thực hiện các giải pháp đồng bộ như chủ động phát huy tối đa công suất nhà máy, thay thế, sửa chữa, bảo dưỡng máy móc thiết bị, nâng cấp hệ thống đường ống, phát huy tối đa khả năng cung cấp nước, đảm bảo chất lượng nước cụ thể: Chủ động báo cáo UBND tỉnh tình hình cấp nước sinh hoạt của đơn vị, đồng thời phối hợp với các ngành Xây dựng, Nông nghiệp & PTNT và Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác Công trình thủy lợi Quảng Trị thống nhất xây dựng phương án điều tiết nước hồ Ái Tử để bổ sung nguồn nước sông Vĩnh Phước năm 2020, ưu tiên cấp nước cho thành phố Đông Hà khi hạn hán xảy ra. Vận hành tối đa công suất các Nhà máy cấp nước, các trạm bơm cấp nước. Lắp thêm tổ máy bơm tăng áp tại Nhà máy nước Đông Hà; nâng công suất lắng, lọc tại Nhà máy nước Hải Lăng từ 2.000 lên 3.200 m3 /ngày đêm; lắp đặt bổ sung hệ thống xử lý tại Nhà máy nước thị xã Quảng Trị từ 3.500 lên 5.500 m3 / ngày đêm; Nhà máy nước Khe Sanh từ 1.500 lên 3.500 m3 /ngày đêm phát huy tối đa hệ thống cấp nước từ hồ Tân Độ. Các nhà máy sau khi đầu tư đã đi vào khai thác có hiệu quả, giải quyết phần nào tình trạng thiếu nguồn cung cấp cho người dân trên địa bàn.

Thời gian tới, nhằm đảm bảo cấp nước cho thành phố Đông Hà và vùng ven đô, công ty khởi công xây dựng công trình đập dâng trên sông Vĩnh Phước với số vốn 6,5 tỉ đồng. Sau khi hoàn thành, nâng mức dự trữ cho sông Vĩnh Phước khoảng 1.000.000 m3 , giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nước cấp cho Nhà máy nước Tân Lương trong mùa hạn những năm tiếp theo. Đơn vị cũng đã lập dự án đầu tư nâng cấp Nhà máy nước Tân Lương - Đông Hà từ 15.000 m3 lên 30.000 m3 /ngày đêm nhằm đáp ứng nhu cầu dùng nước tăng cao của người dân thành phố Đông Hà và vùng ven. Công trình dự kiến thi công vào năm 2021. Tổng mức đầu tư khoảng 76 tỉ đồng bằng nguồn vốn của công ty và vốn huy động bằng phương thức phát hành cổ phiếu. Bên cạnh đó, hằng năm công ty đều ưu tiên nguồn lực để đầu tư cải tạo hệ thống cấp nước, duy tu, bảo dưỡng máy móc thiết bị tại các nhà máy, thiết bị vận hành trên mạng đường ống. Tăng cường công tác chống thất thoát, duy trì áp lực cấp nước. Đơn vị cũng chủ động báo cáo chính quyền địa phương tình hình cung ứng nước trong mùa khô hạn và thông báo, tuyên truyền đến người dân cùng phối hợp, chia sẻ, sử dụng nước tiết kiệm.

- Năm 2019, tỉnh Quảng Trị đã từng xảy ra đợt hạn kéo dài gần 3 tháng khiến các nguồn nước xuống dưới mức cạn kiệt, nhất là ở thành phố Đông Hà đã rơi vào tình trạng thiếu nước cục bộ. Trong bối cảnh tình hình nắng hạn ngày một phức tạp như hiện nay, nguy cơ thiếu nước sinh hoạt trong năm 2020 đang tiếp tục diễn ra. Vậy công ty đã chuẩn bị phương án gì để ứng phó kịp thời với các tình huống thiếu nước có thể xảy ra, thưa ông?

- Nhằm ứng phó với tình hình trên, Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị đã chủ động xây dựng phương án, kịch bản cấp nước sinh hoạt mùa hạn năm 2020 báo cáo Sở Xây dựng và UBND tỉnh, cụ thể như sau:

Kịch bản cấp nước khu vực thành phố Đông Hà và vùng ven đô trong thời gian hạn khốc liệt dự kiến 45 ngày. Giai đoạn 1, từ ngày thứ thứ nhất đến ngày thứ 30, khi mực nước sông Vĩnh Phước thấp so với mức ngập ống hút lấy nước trạm bơm, công ty đề nghị Công ty TNHH MTV Quản lý và khai thác công trình thủy lợi Quảng Trị xả nước hồ Ái Tử bổ sung cho sông Vĩnh Phước để tạo nguồn cho Nhà máy nước Tân Lương bơm nước sinh hoạt cho thành phố Đông Hà.

Giai đoạn 2, từ ngày thứ 31 đến ngày thứ 40, về mạng lưới, sẽ tiến hành cấp nước luân phiên trên toàn hệ thống cấp nước thành phố Đông Hà. Về nguồn nước, tiến hành nạo vét mương dẫn, khơi thông dồn nước thượng nguồn. Tiến hành công tác đắp đập, quai đê và tổ chức bơm chuyền dồn nước từ hạ lưu cho Trạm bơm 1 bằng phương pháp đắp bằng thủ công kết hợp với cơ giới. Bơm dồn nước từ hạ lưu cho Trạm bơm 1 bằng máy bơm nước D150 thuê ngoài với khoảng 6 máy. Thời gian bơm dự kiến 10 ngày.

Giai đoạn 3, từ ngày thứ 40 đến ngày thứ 45, Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị tiến hành phương án cấp nước xe bồn từ Nhà máy nước thị xã Quảng Trị và Nhà máy nước Cam Lộ cho các cơ sở trọng yếu trên địa bàn thành phố Đông Hà như bệnh viện, trường học, cơ quan hành chính trọng yếu và các điểm cấp nước tập trung (dự kiến khoảng 5 điểm lấy nước tập trung). Kịch bản cấp nước khu vực thị trấn Hồ Xá (huyện Vĩnh Linh) trong tình huống hạn khốc liệt. Giai đoạn 1, cấp nước luân phiên trên toàn hệ thống cấp nước thị trấn Hồ Xá. Giai đoạn 2, nguồn nước khô kiệt, Công ty cổ phần Nước sạch Quảng Trị tiến hành phương án cấp nước xe bồn từ Nhà máy nước Bến Quan cho các cơ sở trọng yếu trên địa bàn thị trấn Hồ Xá như bệnh viện, trường học, cơ quan hành chính trọng yếu, các địa điểm tập trung dân cư. Thời gian cấp dự kiến khoảng 10 ngày.

- Xin cảm ơn ông!

Lâm Thanh (thực hiện)