Thu ngoại tệ từ phế phẩm

(QT Xuân) - Quảng Trị, vùng đất gió Lào cát trắng đang nổi lên như một điểm sáng về thành tích trồng rừng. Những cánh rừng kinh tế ngút ngàn không chỉ đem lại cho tỉnh kết quả về độ che phủ rừng đứng thứ hai toàn quốc, năm 2014 đạt 48,3% mà còn mang đến cho người Quảng Trị nhiều lộc từ rừng trồng. Với sự năng động, sáng tạo trong đầu tư công nghiệp chế biến, rừng mang đến cho tỉnh nguồn thu đáng kể từ cả chính phẩm lẫn phụ phẩm. Năm 2014, cùng với sự ra đời của sản phẩm bia Hà Nội- Quảng Trị, tỉnh đón nhận niềm vui từ sản phẩm mới - viên nén năng lượng. Sự đầu tư đúng hướng Đây là sự đầu tư một chuỗi liên hoàn được xây dựng từ hàng chục năm nay, bắt đầu từ phát triển lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh tạo ra vùng nguyên liệu dồi dào phục vụ cho công nghiệp chế biến lâm sản. Đến năm 2014, toàn tỉnh có hơn 106.000 ha rừng trồng các loại, mỗi năm cung cấp sản lượng gỗ khoảng 500.000 m3, phục vụ nguyên liệu ổn định cho nhà máy gỗ MDF và các cơ sở chế biến gỗ ghép thanh, gỗ dăm, sản xuất hàng mộc dân dụng, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động trong các cơ sở chế biến lâm sản. Điều quan trọng hơn là trong đầu tư công nghiệp chế biến lâm sản đã hướng đến sự đầu tư khép kín tạo ra giá trị kinh tế cao nhờ biến hao phí thành lợi nhuận, sản xuất không sản phẩm thừa. Các nhà máy viên nén năng lượng ra đời đã tận dụng hết toàn bộ phế, phụ phẩm trong chế biến gỗ như mùn cưa, dăm bào, cành ngọn, gỗ không còn khả năng sử dụng cho mục đích chế tác... được nghiền nát rồi xử lý qua hệ thống máy chuyên dụng có quy trình vận tốc ly tâm cao, kết hợp với nhiệt độ toả ra từ sự ma sát giữa nguyên liệu và động cơ kết dính thành những viên gỗ nhỏ và cứng để sản xuất viên nén năng lượng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng ở các nước xứ lạnh cần nhiều chất đốt sạch.

Dây chuyền sản xuất viên nén năng lượng tại Cụm công nghiệp Ái Tử, Triệu Phong

Viên nén năng lượng là một loại nhiên liệu sinh khối đang là sự lựa chọn của xã hội hiện tại và cả trong tương lai. Nó được làm bằng mùn cưa nén thành dạng viên nhỏ có độ nén 620- 700 kg/m 3 , kích thước 4- 10 mm, độ ẩm thấp dưới 10% nên thường dùng trong các lò sưởi, xông hơi, cung cấp nhiệt trong sản xuất công nghiệp, nhà máy nhiệt điện... đốt cháy hiệu quả rất cao. Với năng lượng sản sinh ra từ 4.300- 4.600 kcal/kg, lượng tro tàn rất nhỏ dưới 1% và là sản phẩm có giá thành thấp, vận chuyển đơn giản hơn nhiều so với một số nguồn nguyên liệu khác nên viên nén năng lượng trở thành sản phẩm được nhiều nước ưa thích năng lượng xanh lựa chọn như Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước châu Âu, Bắc Mỹ... để hạn chế sử dụng nguồn nguyên liệu hóa thạch và khi nguồn dầu mỏ không phải là vô tận. Vì vậy, viên nén năng lượng là sự lựa chọn cho mục tiêu gia tăng tỷ trọng các nguồn năng lượng thay thế và giảm khí thải hiệu ứng nhà kính. Nắm bắt nhu cầu viên nén năng lượng trên thế giới tương đối lớn, năm 2014, tỉnh Quảng Trị đã có nhiều nhà máy chế biến lâm sản đầu tư thêm dây chuyền sản xuất viên nén năng lượng, trong đó có Công ty cổ phần Tổng công ty Thương mại Quảng Trị. Dây chuyền sản xuất viên nén năng lượng của công ty là dây chuyền sản xuất hiện đại, tự động được nhập khẩu từ Hàn Quốc với công suất 16.000 tấn/năm. Tháng 9/2014, dây chuyền được đưa vào vận hành thử, đến cuối năm 2014, tổng sản lượng viên nén đạt gần 1.000 tấn, doanh thu khoảng 3 tỷ đồng. Sản phẩm chất lượng cao đạt tiêu chuẩn xuất khẩu và được công ty xuất bán sang Hàn Quốc.

Với nguồn nguyên liệu khá dồi dào, sự đầu tư chiều sâu về công nghệ của các doanh nghiệp theo vòng tròn khép kín và nhu cầu thị trường ngày càng tăng, sản xuất viên nén năng lượng đang gặt hái nhiều thành công trong kinh tế cũng như môi trường, góp phần thúc đẩy nền KT-XH của tỉnh phát triển bền vững.

Ông Hồ Xuân Hiếu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Tổng công ty Thương mại Quảng Trị cho biết: Trước khi quyết định đầu tư dây chuyền sản xuất viên nén năng lượng, công ty đã khảo sát kỹ thị trường tiêu thụ mặt hàng này là khá lớn. Đồng thời, phân tích môi trường thực hiện dự án, nguyên liệu đầu vào, lựa chọn công nghệ hiện đại nhưng phù hợp với thực tế của công ty, những tác động môi trường... Hơn nữa, sản xuất sản phẩm này không chỉ chi phí thấp mà còn giảm chi phí cho sản xuất gỗ chính phẩm vì chất thải của dây chuyền này là đầu vào của dây chuyền kia. Do đó, sản xuất viên nén năng lượng vừa đưa đến hiệu quả kinh tế cao, vừa giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường trong sản xuất gỗ. Hiện tại, sản phẩm này trên thế giới cung không đủ cầu. Năm 2015, công ty sẽ vận hành đạt 100% công suất và những đơn hàng này đang được ký hợp đồng tiêu thụ với tổng doanh thu gần 2,8 triệu USD, nộp ngân sách nhà nước 5,7 tỷ đồng. Nhà máy sản xuất viên nén năng lượng giải quyết việc làm trực tiếp cho 120 lao động và tham gia giải quyết việc làm gián tiếp cho hàng trăm nông dân trồng rừng. Tính trên toàn tỉnh, hàng năm sản lượng viên nén năng lượng đạt khoảng 40.000 tấn. Đây là một lượng hàng xuất khẩu không nhỏ thu về khoản ngoại tệ trên dưới 7 triệu USD từ nguồn phế phẩm lâm nghiệp, bằng khoảng 35- 40% sản phẩm cà phê của tỉnh xuất khẩu. Sản phẩm thân thiện với môi trường Viên nén năng lượng được sản xuất từ phế phẩm trong chế biến lâm sản mà trước đây được các hộ gia đình sử dụng một lượng rất nhỏ làm chất đốt nên các công ty phải tốn nhiều kinh phí để chở đi đổ gây ô nhiễm môi trường. Trong quá trình sản xuất nó được xử lý kỹ càng, hoàn toàn không sử dụng các chất phụ gia nên nó được xem là năng lượng sạch, một nhiên liệu sinh học thân thiện với môi trường. Điều quan trọng hơn là khi sử dụng làm nhiên liệu thay thế, khí thải sinh ra từ viên nén năng lượng khá thấp nên không gây ô nhiễm môi trường. Lượng tro tàn mặc dù còn lại ít nhưng cũng có thể sử dụng được để làm phân bón cho cây trồng. Như vậy, có thể nói khâu cuối cùng trong vòng tròn khép kín chế biến lâm sản là sản xuất viên nén năng lượng. Sản xuất sản phẩm này để tiêu thụ chất thải của lâm nghiệp nhưng không tạo ra chất thải độc hại khác cho môi trường. Cuộc sống của chúng ta ngày càng đầy đủ và toàn diện hơn nhờ ứng dụng khoa học công nghệ. Nhưng sự phát triển nóng của công nghiệp làm cho môi trường sống và nguồn tài nguyên đang ngày càng bị thu hẹp lại, khả năng tái tạo của tự nhiên cũng ngày càng ít đi dẫn đến mất cân bằng sinh thái. Một trong những vấn đề đáng lo ngại đó là năng lượng, vì vậy, trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, việc sản xuất năng lượng sạch thay thế cho những nguồn năng lượng có khả năng cạn kiệt như dầu mỏ là bài toán mà chúng ta cần giải từ rất sớm. Viên nén năng lượng chính là một trong những giải pháp tổng thể về năng lượng sạch thay thế đó. Bài, ảnh: HÀ VÂN AN