Phát triển mô hình chăn nuôi giống bò Braman và Chrolaise

(QT) - Tháng 6/2009, Công ty TNHH MTV Thương mại Quảng Trị đã đưa hai giống bò Braman và Chrolaise (nhập từ Thái Lan) về nuôi thử nghiệm trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Hiện nay, mô hình chăn nuôi này đang được tiếp tục phát triển tại một số địa phương trên địa bàn của tỉnh. Sự thành công bước đầu đã và đang mở ra hướng đi mới cho nghề chăn nuôi bò trên địa bàn. Đặc điểm của các giống bò đang nuôi tại nước ta và tỉnh Quảng Trị là thấp, nhỏ, nhẹ cân, giá trị kinh tế không cao. Đồng thời, tại Việt Nam cũng như tỉnh Quảng Trị, lượng thịt bò cung cấp cho người tiêu dùng vẫn còn thiếu. Trong khi đó, hai giống bò Braman và Chrolaise có nhiều ưu điểm: giống bò to (khi trưởng thành có con nặng gần 1 tấn), bò tăng trưởng nhanh, chất lượng thịt tốt và ăn rất ngon, giá trị kinh tế cao; đặc biệt, 2 giống bò này được chăn nuôi từ những thức ăn sạch, vì vậy sản phẩm thịt bò thực sự là siêu sạch. Đây là những giống bò có nhiều ưu điểm mà Thái Lan đã nhập về để phát triển chăn nuôi từ những năm đầu thế kỷ 20. Về địa lý, tỉnh Quảng Trị nằm tiếp giáp với Lào và Lào tiếp giáp với Thái Lan, vì vậy bò giống đưa từ Thái Lan qua Lào để về Quảng Trị là rất thuận lợi.

Giống bò lai đang nuôi tại một trang trại ở Thái Lan. Ảnh: H.Đ

Về điều kiện tự nhiên, hiện nay, ở một số huyện trên địa bàn của tỉnh đang có những đồng cỏ mọc tự phát (nguồn thức ăn cho bò rất tốt); đặc biệt, diện tích đất ở các vùng cát cũng còn bỏ hoang khá nhiều, nếu việc quy hoạch và thâm canh trồng cỏ được chú trọng đúng mức thì trong những năm tới, 2 giống bò này sẽ phát triển rất nhanh (giống cỏ VA06 trồng thâm canh sẽ cho năng suất 100 tấn/ha/năm, cung cấp thức ăn cho khoảng 50 con bò lai). Vì vậy, mục đích phát triển hai giống bò này để dần dần thay thế và lai tạo giống bò nội là rất khả thi. Công ty TNHHMTV Thương mại Quảng Trị đã nuôi thử nghiệm hai giống bò Braman và Chrolaise qua 4 mô hình và trong mỗi mô hình đều thử nghiệm kỹ thuật chăn nuôi khác nhau nhưng đều thành công. Vỗ béo theo quy mô trang trại: Công ty nhập khẩu 2 giống bò này từ tháng 6/2009, nuôi tại Trung tâm Thực nghiệm và Chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp - trực thuộc Công ty TNHH MTV Thương mại Quảng Trị (tại thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hoá). Nhập khẩu bò giống đực, trọng lượng khoảng 200 kg/con. Kỹ thuật nuôi: nuôi nhốt tập trung; thức ăn, bao gồm nhiều loại như: thức ăn thô (cỏ, rơm, ngô cây, lá sắn, bã sắn,…), thức ăn tinh (bột bắp, cám, muối, vitamin…). Tăng trọng bình quân là 1,2 kg/con/ngày, trọng lượng khi xuất chuồng đạt khoảng 600 kg. Qua hơn 1 năm chăn nuôi, Công ty đã xuất khoảng 200 tấn thịt bò. Chủ yếu bán cho các tỉnh thành: Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam... Hiện nay, Trung tâm đang nuôi 300 con. Nhìn chung, kết quả nuôi thử nghiệm thành công và đem lại hiệu quả kinh tế tương đối cao. Trong thời gian nuôi thử nghiệm, công ty đã nghiên cứu, thử nghiệm nhiều lần và cuối cùng đã tìm được công thức chế biến thức ăn cho bò nuôi tập trung. Đó là sử dụng nguyên liệu sẵn có của địa phương, như: dùng bã sắn (của nhà máy sắn) trộn với một số loại men rồi ủ làm thức ăn tổng hợp, rơm tươi ủ chua, cây chuối cắt trộn cám... đã tạo ra loại thức ăn phù hợp và giá thành rẻ. Vỗ béo theo quy mô hộ gia đình từ 10-20 con bò đực/hộ: Tháng 3/2010, công ty đã triển khai cho hộ ông Hồ Ngọc Thắng (thôn Tiến Hòa, xã Gio Hòa, huyện Gio Linh) nuôi thử 2 giống bò trên, trọng lượng khi nuôi khoảng 250 kg. Kết quả, tăng trọng bình quân là 0,7 kg/con/ngày. Kỹ thuật nuôi nhốt tập trung; thức ăn chủ yếu là cỏ, thỉnh thoảng có cho thêm ít muối hoà với nước. Vỗ béo quy mô hộ gia đình từ 2-4 con bò đực/hộ: Tháng 5/2010, công ty đã triển khai cho hộ ông Nguyễn Văn Phụ (thôn Mai Lộc 3, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ) và bà Nguyễn Thị Liễu (thôn Tân Phổ, xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong) nuôi 2 giống bò trên. Trọng lượng khi nuôi khoảng 300 kg. Kết quả: bò tăng trọng bình quân là 0,8 kg/con/ngày. Kỹ thuật nuôi nhốt tập trung; thức ăn, chủ yếu là cỏ, cây chuối trộn cám, rơm, thỉnh thoảng có cho thêm ít muối hoà với nước. Nuôi bò cái sinh sản: Tháng 6/2009, công ty đã nhập về 5 con bò cái giống (cả 2 loại giống trên) để nuôi thử nghiệm tại trung tâm. Đến nay, 2 con đã đẻ (mỗi con sinh 1 bê con), bê con nặng khoảng 50 kg/con; 2 con còn lại đang có chữa. Nhìn chung, bò mẹ và bò con đều sinh trưởng và phát triển tốt. Kỹ thuật nuôi nhốt tập trung; thức ăn thô (cỏ, rơm…), thức ăn tinh (bột bắp, cám, muối…). Qua 4 mô hình chăn nuôi trên đều thành công và hiệu quả kinh tế cho người nuôi tương đối khả thi. Hiện nay, công ty đang tiếp tục chuyển giao công nghệ chăn nuôi bò cho 2 huyện Hải Lăng và Vĩnh Linh. Hiệu quả kinh tế từ mô hình chăn nuôi theo quy mô hộ gia đình và trang trại cho thấy: Mô hình chăn nuôi theo hộ gia đình, chủ yếu là dùng công lao động trong gia đình để chăn nuôi (trồng cỏ, cắt cỏ,...) hoặc cho ăn thêm các loại thức ăn khác như rơm, cám, muối,... thì giá thành cũng không cao. Vốn đầu tư một con bò giống khoảng 4.000.000đ. Doanh thu: 0,7 kg/con/ngày x 33.000đ/kg thịt hơi. Nếu nuôi 3 con bò thì sau khi trừ chi phí, còn lại lãi khoảng trên 1.500.000 đồng/tháng. Mô hình chăn nuôi theo quy mô trang trại, tính trung bình một ngày mỗi con bò ăn một trong những loại thức ăn như thức ăn tổng hợp, thức ăn thô, thức ăn tinh; hoặc cho ăn cả 3 loại thức ăn này thì hết khoảng 20.000đ. Cộng cả tiền công chăm sóc thì hết khoảng 22.000 đồng/ngày. Doanh thu: 1,2kg/con/ngày x 33.000đ/kg thịt hơi. Nếu nuôi 100 con bò thì sau khi trừ chi phí, còn lại lãi khoảng trên 50 triệu/tháng. Kết quả nuôi thử nghiệm bước đầu thành công đã chứng minh 2 giống bò này dễ thích nghi với điều kiện khí hậu cũng như các loại thức ăn sẵn có tại Quảng Trị. Với mong muốn thực hiện bền vững chương trình phát triển giống bò Braman và Chrolaise trên địa bàn tỉnh, hiện nay công ty đang cung cấp giống cũng như các dịch vụ khác nhằm khuyến khích người dân phát triển 2 giống bò này. Ngoài việc nhập khẩu giống bò, công ty còn nhập khẩu các loại máy phục vụ chăn nuôi bò như máy đập dập và cắt cỏ, máy trộn thức ăn... Đồng thời, công ty đã có dự định đưa bò vào chăn nuôi theo mô hình chăn nuôi tập trung lớn trên diện tích từ 10 đến 20 ha (vị trí được chăn nuôi tại huyện Đakrông). Từ mô hình này, có thể nhân rộng ra nhiều huyện trên địa bàn tỉnh để tăng dần số lượng đàn bò lên khoảng 10.000 con trong vài năm tới. Sau khi số lượng đàn bò được tăng lên theo kế hoạch, công ty sẽ liên doanh với Nhà máy đồ hộp ở Long An để xây dựng nhà máy chế biến và đóng hộp thịt bò (vị trí gần Lao Bảo). Nhà máy sẽ được vận hành trên dây chuyền công nghệ tiên tiến của châu Âu để sản xuất ra sản phẩm nông nghiệp từ ngành chăn nuôi. Sản phẩm này không những tiêu thụ ở trong nước, mà còn được xuất sang thị trường Lào, Thái Lan và một số nước khác trên thế giới. Có phát triển được như vậy thì khi bán bò giống, công ty mới tiến hành nhận bao tiêu sản phẩm cho người chăn nuôi. Vì bất kỳ một ngành sản xuất nào muốn phát triển bền vững thì phải có thị trường tiêu thụ. Thị trường tiêu thụ chính là một trong những yếu tố quyết định để đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người sản xuất. Hy vọng rằng, trong những năm tiếp theo, chương trình phát triển hai giống bò Braman và Chrolaise ngày càng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Trị để mở ra hướng đi mới cho nghề chăn nuôi bò tại tỉnh nhà. ĐINH THỊ LỢI