Cập nhật: Thứ 2, 03/01/2022 | 05:53 GMT+7

“Om gà” đón Tết

QTO - Với người Việt, con gà trống như cầu nối giữa thế giới con người với vũ trụ, thế giới tâm linh, là con vật được chọn dâng cúng đất trời, thần linh, tổ tiên mỗi dịp Tết. Con gà như biểu tượng văn hóa đi liền với tín ngưỡng tôn sùng mặt trời của nghề nông, dần hình thành phong tục của mọi gia đình Việt Nam khi Tết đến, xuân về. Vì lẽ đó, chuẩn bị gà đón Tết đã trở thành nét đẹp được lưu giữ qua nhiều thế hệ với hy vọng sẽ may mắn, hanh thông trong năm mới...

Gà trống được chọn cúng tổ tiên, trời đất và thần linh vào các dịp lễ, Tết - Ảnh: N.B

Ngày nay, nhiều miền quê ở Quảng Trị vẫn còn lưu giữ truyền thống này và thường gọi đó là “om gà” đón Tết. Hằng năm, bắt đầu từ tháng 10 âm lịch, dù đời sống khó khăn đến đâu, nhiều người dân ở các miền quê trong tỉnh đều chọn ra 2 con gà trống để “om” dâng cúng đất trời, thần linh, tổ tiên mỗi dịp lễ Tết.

“Om gà” thực chất là chuẩn bị một chiếc lồng tre hoặc sắt dài và cao, rộng gấp đôi con gà để nhốt gà đã chọn vào trong đó với mục đích cho gà nhanh tăng trọng lượng, khỏe, phát triển hình thể đẹp, bộ lông mượt, tránh đá nhau gây hư tổn mào, cựa và thanh khiết để dành cho việc cúng tế. Cũng chính vì thế mà việc chọn gà để “om” rất khắt khe về tiêu chuẩn.

Gà được chọn phải là gà trống tơ, loại gà ri, gà ta, mới tập gáy le te, có mào cờ đỏ tươi nhú cao đều nhau, mỏ vàng, lông vàng mượt, nhanh nhẹn, da vàng căng đều, vùng ức đầy, cặp chân nhỏ có màu vàng, hình thể đẹp, khỏe mạnh, tuyệt đối không có dị tật. Sau khi chuẩn bị lồng tre hoặc sắt cao khoảng 1 m, chia 2 - 3 ô nhỏ với diện tích mỗi ô cao và rộng khoảng 70 cm, gắn thêm 1 chậu đựng thức ăn, 1 chậu đựng nước uống, chủ nhà đem gà đã chọn nhốt vào mỗi ô mỗi con.

Thông thường lồng “om gà” chỉ có 2 ô dành cho 2 con gà trống. Lồng “om gà” được đặt nơi cao ráo, trong nhà kho, nhà bếp, có bạt che phủ tránh gió lạnh. Gà được chăm sóc rất tỉ mỉ, tắm nắng khi trời khô ráo, giữ ấm khi trời lạnh; lúa, cơm cho gà ăn phải sạch, nhiều người còn sử dụng cả lúa hầm chín tới, lúa ngâm cho gà ăn, nước uống cho gà cũng phải sạch, thi thoảng trộn mật ong, vitamin C để gà phát triển khỏe mạnh.

“Năm nào gia đình tôi cũng chuẩn bị 2 - 4 con gà trống để đón Tết. Nuôi thì kỳ công lắm nhưng tôi thấy vui vì thể hiện được sự tử tế, hiếu thuận với tổ tiên và sự thành kính với đất trời, thế giới tâm linh. Mình làm nông nghiệp mà không có con gà, dĩa xôi nếp, cái bánh chưng dâng cúng tổ tiên, trời đất khi Tết đến, xuân về thì coi sao đành”, ông Trương Văn Lạc (55 tuổi), thôn Bắc Phước, xã Triệu Phước, huyện Triệu Phong bộc bạch.

Theo phong tục Việt xưa, gà trống có đủ 5 đức tính mẫu mực của một con người (văn, võ, dũng, nhân, tín) và dâng cúng gà trống lên đất trời, thần linh, tổ tiên là cầu mong con cháu sau này được hưởng những đức tính đó. Mào con gà trống và hai cái tích ở dưới tai nhìn như mũ cánh chuồn của ông tiến sĩ biểu tượng cho “văn”. Cựa nhọn sắc cứng như hai lưỡi gươm, bộ lông cánh sặc sỡ như áo giáp, dáng oai hùng, hiên ngang biểu tượng cho “võ”. Con gà trống trong đàn luôn sẵn sàng đánh nhau đến chí tử để bảo vệ đàn của mình, đó là biểu tượng cho chữ “dũng”.

Con gà trống đầu đàn khi được cho ăn thì luôn gọi bầy của mình đến rồi mới thủng thẳng ăn cùng mà không bao giờ ăn một mình biểu tượng cho chữ “nhân”. Con gà trống luôn gáy đúng giờ bất kể bốn mùa biểu tượng cho chữ “tín”. Cũng theo truyền thuyết, mỗi năm Thiên đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom việc hạ giới. Cúng Giao thừa là tiễn đưa quan quân cai quản năm cũ và đón quan quân cai quản năm mới.

Đồng thời, đây là thời khắc người dân muốn dâng cúng lên bàn thờ tổ tiên những nông sản của gia đình có được sau một năm cày sâu, cuốc bẫm, tần tảo sớm hôm với ruộng đồng như để báo công và tri ân công đức sinh thành, dưỡng dục. Chính vì thế, người dân luôn chọn một con gà cúng tổ tiên, một con dâng cúng đất trời, thần linh với ý nghĩa tri ân tổ tiên và mong ước mọi điều tốt đẹp, sự may mắn sẽ đến với mọi người trong gia đình...

Nhơn Bốn



 {name} - {time}
{body}
 {name} - {time}
{body}

0 bình luận mới nhất

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Xem thêm:

Ăn Tết ở xứ sở Kanguru
21:12 22/01/2023

“Chúng tôi hầu như đi làm cho chủ quanh năm, suốt tháng, dành dụm tiền bạc để cuối năm đưa vợ con về Việt Nam ăn Tết, bởi ở bên Úc không có không khí Tết như ...

Nỗi niềm Tết xa quê
09:19 05/02/2024

Năm hết Tết đến. Một điều tất yếu vậy thôi mà sao cứ mỗi lần thoáng thấy một cành mai vàng bung nụ hay nhành nghinh xuân chớm nở, lòng những người con xa quê ...

Nhớ Tết quê hương
03:38 12/01/2023

Từ bao đời nay, người dân Quảng Trị vốn rất trọng ông bà tổ tiên, mỗi dịp cúng giỗ, lễ, Tết thường sắm sửa những mâm cỗ cúng đầy đủ, ngon sạch, tươm tất và đẹp ...

Giữ gìn phong tục dựng nêu đón Tết
22:50 23/01/2025

Dựng cây nêu trong những ngày Tết cổ truyền không chỉ là phong tục tín ngưỡng dân gian mà còn mang triết lý âm dương với những ý nghĩa nhân sinh cao đẹp. Có lẽ ...

Về Quảng Trị ăn Tết
00:05 28/01/2025

Về nhà, về quê, về Quảng Trị ăn Tết - những âm thanh ấy dù ngắn gọn, súc tích nhưng rất đỗi thiêng liêng, ấm cúng. Nó mắc kẹt vào nỗi nhớ của tôi suốt dặm dài ...

Người thầy tâm huyết với môn bơi

Người thầy tâm huyết với môn bơi
11 giờ trước

QTO - Nhiều năm qua, anh Phạm Chí Thanh (SN 1989), giáo viên Trường Liên cấp Hội nhập Quốc tế iSchool Quảng Trị (iSchool Quảng Trị) luôn dành trọn tâm...

Những con đường xuôi ngược

Những con đường xuôi ngược
11 giờ trước

QTO - Thành phố Đông Hà cuối ngày luôn khoác lên mình tấm áo của sự hối hả. Những dòng xe cộ miệt mài trôi, mang theo bao phận đời lướt qua nhau. Cúc, mười...

“Sứ trình thi tập” và hành trình trở về

“Sứ trình thi tập” và hành trình trở về
11 giờ trước

QTO - Gần 230 năm “lưu lạc” trong văn đàn với phần tên tác giả khuyết danh, thậm chí có lúc nhầm lẫn của Phan Thanh Giản hay Nguyễn Đề, mãi đến năm 2023,...

Sống vui, sống khỏe cùng phong trào đạp xe

Sống vui, sống khỏe cùng phong trào đạp xe
10:15 tối Thứ 6

QTO - Những năm gần đây, phong trào thể dục thể thao trong cộng đồng người cao tuổi tại Quảng Trị ngày càng phát triển mạnh mẽ với nhiều hình thức đa dạng,...

Đọc sách, từ nhà trường đến cộng đồng

Đọc sách, từ nhà trường đến cộng đồng
06:21 02/01/2022

QTO - Thời gian qua, việc phát triển văn hóa đọc đã được các cấp, ngành, tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh Quảng Trị quan tâm. Thông qua việc tạo điều...

Thời tiết

24°C - 36°C
Ít mây, trời nắng nóng
  • 28°C - 34°C
    Có mây, không mưa
  • 27°C - 35°C
    Ít mây, trời nắng nóng
POWERED BY
Việt Long