Những giải pháp phát huy hiệu quả tín dụng nông nghiệp, nông thôn

(QT) - Đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn là một chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm từng bước hiện đại hóa nền nông nghiệp nước nhà, trong đó tín dụng là một giải pháp có yếu tố quyết định. Tại Quảng Trị, tín dụng nông nghiệp, nông thôn do Agribank thực hiện trong nhiều năm qua đã mang lại kết quả tích cực nhưng vẫn còn những bất cập, hạn chế cần những giải pháp mang tính đột phá…

Tín dụng nông nghiệp nông thôn đã và đang là đòn bẩy giúp người dân miền biển phát triển nghề khai thác thủy sản

Từ khi nhà nước có chủ trương cho vay để phát triển kinh tế hộ, Agribank Quảng Trị đã tăng cường đầu tư vốn cho các hộ sản xuất nông nghiệp, nông thôn (NNNT) cũng như các thành phần kinh tế khác hỗ trợ lĩnh vực NNNT. Dư nợ cho vay NNNT, nông dân chiếm tỷ trọng lớn và tăng dần qua các năm trong tổng dư nợ cho vay của Agribank Quảng Trị, cụ thể từ 2.635 tỷ đồng năm 2013 lên 5.076 tỷ đồng trong năm 2016, tăng 2.441 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng là 92,6%. Doanh số cho vay lĩnh vực NNNT tăng trưởng mạnh mẽ, năm 2013 đạt 3.874 tỷ đồng, đến 31/12/2016 đạt 5.470 tỷ đồng, tăng gấp 1,4 lần so với năm 2013. Số khách hàng địa bàn NNNT còn dư nợ đến năm 2016 là 48.700 khách hàng, tăng 17.490 khách hàng so với năm 2013. Suất đầu tư bình quân/hộ tăng từ 42 triệu đồng lên 90 triệu đồng/hộ, đặc biệt mức cho hộ vay đã nâng lên đến 100 triệu đồng mà không phải thế chấp tài sản (đối với cá nhân, hộ gia đình cư trú tại địa bàn nông thôn) theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ đã tạo cơ hội giúp hộ nông dân chủ động thực hiện phương án kinh doanh của mình. Bên cạnh đó, có 1.036 doanh nghiệp và Hợp tác xã có quan hệ tín dụng với Agribank Quảng Trị, trong đó có 803/1.368 đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, chiếm tỷ lệ 59% so với các doanh nghiệp, hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực này. Qua đó cho thấy lĩnh vực NNNT vẫn còn là một thị trường tiềm năng để Agribank Quảng Trị tiếp tục mở rộng đầu tư tín dụng tại chi nhánh theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước cũng như định hướng kinh doanh của Agribank Việt Nam.

Theo lãnh đạo Agribank Quảng Trị, việc tập trung đẩy mạnh đầu tư tín dụng đến địa bàn NNNT đã giúp hàng vạn hộ nông dân trong tỉnh đẩy mạnh sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo mùa vụ và tiếp tục mở rộng ngành nghề góp phần làm tăng thu nhập và cải thiện đời sống, đồng thời khai thác tốt các tiềm năng kinh tế tự nhiên của mỗi vùng. Đạt được kết quả trên, Agribank Quảng Trị đã xây dựng mạng lưới kinh doanh trải rộng cùng với việc áp dụng hình thức cho vay qua tổ nhóm, phối hợp với những tổ chức như hội nông dân, hội phụ nữ… để cung cấp các dịch vụ tài chính. Đối tượng khách hàng được mở rộng tới từng hộ gia đình cá nhân, hộ sản xuất, doanh nghiệp. Nguồn vốn tín dụng NNNT đã tạo thêm nghề mới, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, nông thôn theo hướng phát triển sản xuất hàng hóa, công nghiệp, dịch vụ. Đi đôi với việc đầu tư cho trồng trọt, chăn nuôi, Agribank Quảng Trị đã mở rộng cho vay phát triển ngành nghề tạo bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ. Đối tượng cho vay không còn đơn lẻ như những năm trước, mà đã được mở rộng như cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ vay để mở rộng quy mô sản xuất theo hướng sản xuất hàng hóa như chế biến nông lâm sản, chăn nuôi. Nhờ đó, thu nhập của hộ nông dân cũng ngày càng được cải thiện.

Bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn những tồn tại như mức tăng tín dụng NNNT so với mức tăng tín dụng chung của toàn bộ nền kinh tế còn thấp. Điều đó cho thấy tín dụng NNNT vẫn chưa đáp ứng đủ cho nhu cầu và mục tiêu phát triển NNNT, trong khi đó khả năng huy động vốn từ dân cư ở lĩnh vực này chiếm tỷ trọng nhỏ. Đầu tư cho khu vực NNNT phải chịu rất nhiều rủi ro, đặc biệt với địa phương như Quảng Trị thường xuyên bị thiên tai, hạn hán dẫn đến một bộ phận tín dụng chậm luân chuyển phải gia hạn nợ, điều chỉnh, khoanh nợ, thị thường tiêu thụ sản phẩm nông sản, thực phẩm chưa ổn định, một số mặt hàng xuất khẩu thì phụ thuộc quá nhiều vào giá cả thế giới…; công tác nghiên cứu, dự báo kinh tế liên quan đến lĩnh vực này còn yếu nên đã gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sản xuất, làm ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng. Việc xử lý quyền sử dụng đất của người nông dân còn có những bất cập, nên việc cho vay các khoản vốn lớn để mở rộng sản xuất của hộ gia đình nông thôn là rất hạn chế.

Người dân ở khu vực nông thôn chưa tiếp cận được với công nghệ ngân hàng dẫn đến các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng tại khu vực nông thôn còn nghèo nàn, chủ yếu là tín dụng truyền thống, các dịch vụ thanh toán, bảo hiểm tín dụng nông nghiệp còn rất hạn chế, sản phẩm tín dụng của ngân hàng chưa bao gồm các dịch vụ hỗ trợ đi kèm. Quy trình cung cấp tín dụng còn phức tạp, chưa phù hợp với trình độ của người dân, đặc biệt các thủ tục liên quan đến tài sản thế chấp là đất đai. Thủ tục phiền hà và quy định rắc rối là một cản trở lớn đối với người dân có trình độ văn hóa thấp và làm nảy sinh những tệ nạn như cò vay vốn, phát triển hình thức tín dụng nặng lãi và không đáp ứng kịp thời vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh…

Từ thực trạng trên, cần có những giải pháp mang tính đột phá. Mục tiêu Agribank Quảng Trị đặt ra trong thời gian tới đối với tín dụng NNNT là mở rộng số hộ cho vay phấn đấu đến cuối năm 2020 đạt khoảng 57.500 hộ; nâng suất đầu tư đạt mức bình quân khoảng 130 triệu đồng/hộ vào cuối năm 2020; dư nợ đối với hộ gia đình cá nhân đến cuối năm 2020 sẽ đạt xấp xỉ 7.500 tỷ đồng. Để đạt được mục tiêu này, giải pháp đưa ra đối với cho vay hộ gia đình chú trọng vào đầu tư, phát triển các loại cây trồng, vật nuôi chủ lực của địa phương đã được HĐND tỉnh thông qua như cho vay phát triển cây cao su, cà phê, hồ tiêu, nuôi trồng đánh bắt thủy sản. Đẩy mạnh cho vay xây dựng nông thôn mới có hỗ trợ lãi suất theo Quyết định 21/2015/QĐ/-UBND ngày 14/9/2015 của UBND tỉnh Quảng Trị. Đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, chú trọng phát triển cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trong lĩnh vực sản xuất ở các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, làng nghề, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực du lịch dịch vụ nhà hàng, khách sạn, thương mại dịch vụ, năng lượng xanh…

Đồng thời, tiếp tục chuyển hướng đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực NNNT, đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trong lĩnh vực cung ứng vật tư, thức ăn chăn nuôi, phân bón, chế biến tiêu thụ xuất khẩu nông sản để tạo thành chuỗi gắn kết tạo đầu ra hàng hoá có giá cả cao. Trong triển khai các chính sách tín dụng NNNT chú trọng đẩy mạnh phương thức cho vay qua tổ nhằm giảm tải cho cán bộ tín dụng. Đơn giản hóa thủ tục vay vốn nhằm tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho khu vực NNNT; mở rộng mạng lưới khách hàng; xây dựng đội ngũ nhân viên bán hàng chuyên nghiệp. Tăng cường cung cấp thông tin cho khách hàng trên địa bàn nông nghiệp nông thôn. Với những giải pháp trên, kỳ vọng tín dụng sẽ tiếp tục là đòn bẩy đưa kinh tế NNNT Quảng Trị tiếp tục có những bước phát triển bền vững.

Lê Minh