Những cánh đồng mơ ước

(QT) - Bây giờ dọc theo tuyến Quốc lộ 1A từ Hải Lăng ra Vĩnh Linh hay từ huyện Hướng Hóa xa xôi xuôi về Cam Lộ (Quảng Trị), đâu đâu cũng thấy người nông dân hăng hái thi đua sản xuất trong không khí nhộn nhịp. Nhiều cánh đồng hoang hóa, chiêm trũng bấp bênh trước đây giờ đã thực sự biến thành những cánh đồng vàng, những trang trại kinh tế hiệu quả cao, mang lại thu nhập lớn cho người nông dân. Đến nay đề án phát triển cánh đồng 50 triệu/ha đã được triển khai ở một số nơi trong toàn tỉnh, trong đó một số huyện thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao như Hải Lăng, Triệu Phong và Vĩnh Linh. Trên địa bàn toàn tỉnh đã hình thành các vùng sản xuất thâm canh chuyên canh gắn với công nghiệp chế biến như vùng cao su ở Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ; vùng cà phê Hướng Hóa; vùng hồ tiêu ở Vĩnh Linh, Gio Linh, Hướng Hóa; vùng lạc Cam Lộ, Vĩnh Linh, Triệu Phong; vùng sắn ở Hướng Hóa; vùng nuôi tôm công nghiệp ở ven sông Hiếu, sông Hiền Lương và vùng cát ven biển; vùng lúa thâm canh ở Hải Lăng, Triệu Phong và Vĩnh Linh; vùng rừng nguyên liệu ở các vùng gò đồi.

Ứng dụng KH- KT vào sản xuất lúa chất lượng cao ở Hải Lăng (Quảng Trị).

Huyện Hải Lăng có diện tích vùng cát hoang hóa chiếm khoảng 2/3 tổng diện tích toàn huyện nên trước đây đời sống của người dân rất khó khăn. Nhưng những năm gần đây người dân đã khai thác có hiệu quả vùng đất cát ven biển và cát nội đồng. Bằng các mô hình trồng trọt như luân canh, xen canh cây lạc với các loại rau màu khác có giá trị kinh tế cao: cây ném kiệu 112 ha, giá trị thu nhập 75 triệu đồng/ ha, cây dưa hấu và dưa các loại 56 ha, giá trị thu nhập 57 triệu đồng, chương trình trồng rau an toàn theo tiêu chuẩn GAP đã thực hiện được 2 ha, giá trị thu nhập từ mô hình này đạt trên 100 triệu đồng/ha/năm. Đề tài chuyển giao quy trình trồng sen hồng cao sản kết hợp với nuôi cá; đề tài chuyển giao quy trình nuôi cá trên ruộng lúa (lúa-cá) lãi cao hơn so với trồng lúa thuần hơn 15 triệu đồng/ha/năm. Là vựa lúa chính nằm ở phía Nam của tỉnh, nên từ năm 2003 Hải Lăng đã chú trọng ứng dụng các tiến bộ KHCN, quy hoạch vùng sản xuất lúa hàng hóa, lúa chất lượng cao (CLC). Đến nay, diện tích lúa CLC được nhân rộng với các loại như: giống P6, HT1, HC95 … được sản xuất trên 6.000 ha/năm, chiếm gần 50% tổng diện tích gieo cấy lúa hàng năm của toàn huyện. Hiệu quả kinh tế đem lại từ việc sản xuất các giống lúa CLC cao hơn so với các giống lúa bình thường từ 800.000đ-1.000.000đ/ha. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ sạ hàng, công nghệ mạ ném kết hợp với bón phân sinh học qua lá KH, Jôgen, phân chuyên dụng, phân đa lượng... là một hướng đột phá mới trong khâu gieo trồng. Mô hình phát triển sản xuất cá giống và sản xuất cá thịt, nuôi cá chình lồng cũng được chú trọng và đem lại hiệu quả kinh tế cao, với tổng thu nhập bình quân trên 200 triệu đồng ha/năm. Nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn, huyện đã đưa vào sử dụng 31 máy gặt đập liên hợp, 3 máy xay xát và đánh bóng gạo thương phẩm, góp phần đẩy nhanh tiến độ thu hoạch, nâng cao giá trị và chất lượng hàng hóa. Nhiều mô hình chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có hiệu quả và giá trị kinh tế cao như mô hình lúa-cá, sen-cá, lợn-cá. Trong những năm qua, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Triệu Phong cũng có bước phát triển đáng mừng. Việc khai thác vùng cát, vùng gò đồi ngày càng được quan tâm hơn. Đến nay huyện Triệu Phong đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất có hiệu quả kinh tế cao. Đối với vùng cát ven biển gồm 5 xã với diện tích đất cát là 8.100 ha, huyện khuyến khích nông dân áp dụng các tiến bộ kỹ thuật, cải tạo môi sinh vùng cát bằng biện pháp kết hợp lâm nghiệp, thủy lợi và sản xuất nông nghiệp. Bố trí phân lô cải tạo đất, lập đai rừng phòng hộ kết hợp giải quyết tiêu úng, trồng lạc, dưa, đậu, rau màu, chăn nuôi lợn, bò, gia cầm và nuôi cá. Từ đó tạo nên nhiều mô hình luân canh, thâm canh đa dạng, tạo nhiều sản phẩm hàng hóa và cho thu nhập cao như mô hình trang trại VAC và trồng dưa hấu đạt giá trị 80- 100 triệu đồng/ha/năm, mô hình trồng lạc, hành tím, mướp đắng thu nhập trên 50 triệu đồng/ha/năm. Ở vùng đồng bằng, cùng với việc thực hiện chương trình thâm canh và sản xuất lúa chất lượng cao, tập trung phát triển mạnh các mô hình lúa- cá, chuyên cá, trang trại VAC, luân canh nhiều vụ và trồng rau an toàn, phát triển nuôi lợn giống kết hợp nuôi cá... cũng cho thu nhập từ 50-100 triệu đồng/ha trở lên. Huyện cũng đã tập trung chỉ đạo trồng 643 ha cao su tiểu điền trên vùng đồi 2 xã Triệu Thượng và Triệu Ái, hiện đang phát triển khá tốt và hứa hẹn mang lại hiệu quả lớn. Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, trồng hồ tiêu và cây ăn quả kết hợp với chăn nuôi, xây dựng mô hình gia trại, trang trại VAC, VACR tạo thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm... Từ khi đề án phát triển kinh tế được triển khai, nền kinh tế huyện Vĩnh Linh đã có sự chuyển biến đáng kể, nhất là việc chuyển đổi thành công cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Diện tích gieo trồng hàng năm ổn định trên dưới 12.000 ha, trong đó diện tích lúa từ 6.100- 6.190 ha, năng suất bình quân hơn 49 tạ/ha. Diện tích sản xuất nông nghiệp có giá trị thu nhập trên 50 triệu đồng/ha/năm tăng nhanh qua các năm, từ 1.200 ha năm 2006 tăng lên 4.094 ha năm 2010. Đến nay, toàn huyện đã có trên 800 ha trồng xen gối vụ, tập trung chủ yếu ở các xã Vĩnh Kim, Vĩnh Thạch, Vĩnh Nam, Vĩnh Trung, Vĩnh Thành… chuyên trồng xen các loại cây như khoai lang xen môn, sắn dây; lạc, sắn xen dưa Tiểu Yến; ném xen ngô đông xuân, dưa non. Vĩnh Linh đang tiếp tục phấn đấu để đưa giá trị bình quân trên một đơn vị diện tích đạt 25 triệu đồng/ha/năm, trong đó diện tích đạt 40-50 triệu đồng/ha/năm chiếm 35-40%. Cùng với việc tạo ra các vùng nguyên liệu thì các cơ sở chế biến cũng được đầu tư để góp phần nâng cao chất lượng, giá trị hàng hóa. Hiện toàn tỉnh có 6 nhà máy chế biến cà phê với công suất 60.000 tấn quả tươi/năm, 4 nhà máy và xưởng chế biến mủ cao su công suất 13.000 tấn mủ khô/ năm, 1 nhà máy chế biến gỗ MDF công suất 60.000m3/năm, 2 nhà máy chế biến tinh bột sắn công suất 90.000 tấn bột/ năm. Những loại cây công nghiệp như cà phê, cao su đã từng bước tạo được thương hiệu trên thị trường nên được đầu tư khá đầy đủ. Còn về cây lúa- cây trồng được xem là chủ lực của vùng đồng bằng rộng lớn, với sự tham gia sản xuất của gần 75% người dân nông thôn dù đã được quan tâm nhưng vẫn chưa tạo được vị thế xứng đáng. Vì vậy, để người nông dân có được thu nhập khá từ trồng lúa, cần phải quan tâm từ hạt giống, ứng dụng khoa học kỹ thuật đến các cơ sở xay xát, nâng cao giá trị hạt gạo... để hạt gạo tìm được vị trí trên thị trường. Nhìn chung, đề án xây dựng cánh đồng 50 triệu đồng/ha/năm dù mới được triển khai tại Quảng Trị trong một thời gian ngắn nhưng bước đầu đã tạo được hiệu quả khá lớn, góp phần cải thiện đời sống người dân. Tuy nhiên, để có thể phát huy hết hiệu quả của đề án, nhất là để đạt được mục tiêu giảm nghèo, làm giàu một cách bền vững cho người nông dân thì việc tìm đầu ra cho nông sản là điều hết sức quan trọng. Bài, ảnh: ĐỨC VIỆT