Những cách làm hay trong khuyến học, khuyến tài ở Triệu Phong

(QT) - Qua 5 năm thực hiện phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học (GĐHH), dòng họ hiếu học (DHHH), cộng đồng khuyến học (CĐKH) tiêu biểu, huyện Triệu Phong (Quảng Trị) đã có 4.800 gia đình đạt danh hiệu GĐHH, trong đó có hàng trăm gia đình đạt danh hiệu GĐHH tiêu biểu xuất sắc, 152 dòng họ thành lập ban khuyến học dòng họ, trong đó có 58 dòng họ đạt tiêu chí DHHH, 100% thôn và 68/68 trường học có chi hội khuyến học, 8 cơ quan có tổ chức khuyến học và có 67 tổ chức khuyến học khác như: chi, phái, khu dân cư, tôn giáo… Đặc biệt đã có hàng ngàn em học sinh, sinh viên nghèo hiếu học được tiếp sức đến trường, thực hiện được hoài bão tuổi trẻ, và khi công thành danh toại, họ đã trở về quê hương, tri ân những người đã tiếp sức cho mình, giúp đỡ những học sinh nghèo hiếu học tiếp tục theo đuổi giấc mơ. Ông Hoàng Văn Hậu, Ủy viên Thường trực Hội Khuyến học Triệu Phong cho biết: “Hội luôn tích cực đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng GĐHH, DHHH, CĐKH. Từ khi mới triển khai, phong trào đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể và các tầng lớp nhân dân. Trong hoạt động, hội luôn chú trọng triển khai kế hoạch thi đua, phát động đăng ký thi đua, tổ chức tọa đàm, trao đổi kinh nghiệm, biểu dương những gia đình, dòng họ, cộng đồng đạt thành tích cao trong khuyến học, khuyến tài để nhân rộng phong trào. Đồng thời động viên, khuyến khích, phát huy tốt vai trò, tính sáng tạo trong việc đưa ra nhiều mô hình, cách làm khuyến học hay trong các gia đình, dòng họ, cộng đồng...”.

Lãnh đạo huyện Triệu Phong trao giấy khen cho các gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, cộng đồng khuyến học tiêu biểu giai đoạn 2007- 2012

Phong trào thi đua xây dựng GĐHH, DHHH, CĐKH tiêu biểu như làn gió mới mang đến sự đổi thay tích cực trong nhận thức, hành động của các tổ chức, đoàn thể, tầng lớp nhân dân. Thực tiễn phong trào đã xuất hiện nhiều GĐHH, gương sáng hiếu học. Mỗi gia đình có mỗi hoàn cảnh khác nhau nhưng tất cả điều có điểm chung là luôn chăm lo cho sự học các con, cháu, và có nhiều sáng tạo trong việc đưa ra phương châm, hành động góp phần đưa phong trào khuyến học, khuyến tài phát triển mạnh mẽ. Ông Hậu cho biết thêm: “Khi xây dựng GĐHH chúng tôi luôn xác định trên tiêu chí: Chăm lo cho con cháu học tập tốt, những thành viên trong gia đình đều tham gia học tập với nhiều hình thức phù hợp và có trách nhiệm với phong trào khuyến học địa phương”. Nhiều gia đình có cách làm sáng tạo trong khuyến học như nêu lên những khẩu hiệu, tấm gương sáng trong xã hội... để các thành viên trong gia đình học tập, noi theo. Tôi gặp gia đình ông Trần Quang Nên, một GĐHH tiêu biểu ở thôn 6 (Triệu Lăng). Ông Nên cho biết: “Khẩu hiệu gia đình chúng tôi là có thể nghèo về vật chất nhưng không được phép nghèo con chữ. Trải qua bao gian khổ trên hành trình đi tới tương lai tươi sáng, giờ đây, tôi rất hạnh phúc vì bốn đứa con đều đỗ đại học, ra trường có việc làm ổn định, trở thành người có ích cho xã hội”. Hay như gia đình chị Hoàng Thị Lành ở thôn Tân Đức (Triệu Thành) gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn khẳng định con chữ chính là cánh cửa mở ra tương lai tươi sáng. Chị tâm sự: “Với tâm nguyện đó, tôi đã nỗ lực hết mình để kiếm tiền lo cho gia đình, thuốc thang viện phí cho chồng bị bạo bệnh và cho các con được học hành đến nơi, đến chốn. Tôi tin một ngày không xa, tâm nguyện đó sẽ trở thành hiện thực”. Hiện nay, chị vẫn lăn lộn làm thuê, nhưng chị vui vì đang nuôi 3 đứa con học đại học. Chính từ những GĐHH như ông Nên, chị Lành mà nhiều học sinh nghèo được chắp cánh ước mơ, thực hiện hoài bão tuổi trẻ, trở thành người có ích cho xã hội. Điều đáng trân trọng là tuy nhiều dòng họ đời sống đang gặp nhiều khó khăn nhưng luôn chú trọng xây dựng ban khuyến học dòng họ, giữ vững và phát huy vai trò DHHH tiêu biểu. Điển hình như dòng họ Lê Bá làng Bích La Đông (Triệu Đông) luôn làm theo lời Bác dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây/Vì lợi ích trăm năm trồng người” và hai câu đối: “Trí tuệ truyền đời vinh vạn đại/Nhân văn kế thế phúc thiên thu”, đồng thời hành động theo khẩu hiệu đề ra: “Con cháu họ Lê Bá phải phấn đấu học giỏi, rèn luyện tốt, đỗ đạt cao, không vi phạm pháp luật chính là tỏ lòng hiếu đạo với tổ tiên, làm rạng danh dòng họ”. Hay như dòng họ Hoàng (Nại Cửu, Triệu Đông) hàng năm ngoài việc phát thưởng, ghi danh vào Sổ vàng hiếu học dòng họ, con cháu có thành tích học tập tốt còn được dự tiệc thân mật với ông bà, chú bác vào dịp lễ tháng 8 hàng năm. Có thể khẳng định phong trào xây dựng DHHH đã giải quyết được việc cân đối giữa hiếu nghĩa (thờ phụng tổ tiên) và hướng tới tương lai (khích lệ, hỗ trợ học tập, động viên nhau xây dựng nếp sống văn hóa). Cùng với phong trào xây dựng GĐHH, DHHH, phong trào thi đua xây dựng CĐKH đã phát triển mạnh mẽ gắn kết với phong trào Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa cơ sở. Cũng từ phong trào này đã xuất hiện nhiều cách làm sáng tạo, đạt nhiều hiệu quả cao trong khuyến học, khuyến tài, đó là tiếng kẻng khuyến học của làng Bích La Thượng (Triệu Long), lấy tên ông Võ Tử Văn đỗ tiến sĩ thời Tự Đức để đặt tên cho giải thưởng khuyến học ở làng Nại Cửu (Triệu Đông)... Nhiều năm qua, bằng tấm lòng của con em trong họ, trong làng đang sống trên mọi miền đất nước, cùng với sự giúp đỡ của các cơ quan, doanh nghiệp, tầng lớp nhân dân đã đồng hành, giúp đỡ, đưa phong khuyến học, khuyến tài toàn huyện phát triển lên tầm cao mới. Vì tương lai thế hệ trẻ, ông Dương Văn Sum ở thôn Hà Tây (Triệu An) đã dành số tiền chế độ liệt sĩ của mẹ, đồng thời động viên các con cháu trong gia đình đóng góp, để xây dựng quỹ “Lấy truyền thống dưỡng tương lai”. Hàng năm, từ số tiền này, ông gửi vào ngân hàng, lấy tiền lãi để tổ chức trao học bổng cho học sinh nghèo hiếu học. Hiện nay, số tiền lên đến trên 50 triệu đồng. Một câu chuyện xúc động khác là có những người trước lúc đi xa đã di nguyện cho các con là dành tiền phúng điếu của mình cộng với số tiền dành dụm lâu năm để gửi vào ngân hàng, hàng năm lấy lãi để trao học bổng cho các em học sinh nghèo như ông Nguyễn Khắc Trung ở thôn An Tiêm (Triệu Thành)... Có thể khẳng định, với những cách làm sáng tạo trong phong trào thi đua xây dựng GĐHH, DHHH, CĐKH đã góp phần đưa phong trào khuyến học, khuyến tài phát triển mạnh cả về bề rộng lẫn chiều sâu, cổ vũ, khích lệ và hỗ trợ đặc biệt cho sự học. Đó cũng là nền tảng để đẩy mạnh phong trào xã hội hóa giáo dục, xây dựng xã hội học tập, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội của quê hương, đất nước. Bài, ảnh: HOÀI NHUNG