Nhớ về một mái trường

Một chiều mùa xuân năm 2009, giữa lòng TP.HCM, tôi chợt bắt gặp những câu hát mang bao khát vọng tuổi học trò: “Tuổi trẻ của chúng ta dưới mái Trường cấp III A/Như đàn chim cánh dăng hướng bay về khắp đất trời”. Lời ca đưa tôi trở lại những ngày cắp sách với bao kỷ niệm buồn vui cùng bạn bè, thầy cô. Hành trình nửa thế kỷ Bản Hành khúc tuổi trẻ Trường cấp III A đã vang lên trong một sự kiện đầy cảm xúc. Nhân kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Trường THPT Vĩnh Linh, Hội liên lạc cựu học sinh của trường tại TP.HCM đã tổ chức buổi gặp mặt vào chiều 21/2, với sự tham dự của Bí thư Huyện ủy Vĩnh Linh Hoàng Đức Thắng, Chủ tịch UBND huyện Lê Đức Yên, thầy Trần Viết Lưu- nguyên hiệu trưởng trường- và thầy hiệu trưởng Nguyễn Hoài Nam cùng đông đảo cựu thành viên của trường. Cuộc gặp mặt đã cho thầy trò một dịp ôn lại lịch sử của ngôi trường vốn luôn gắn với những bước thăng trầm của đất nước suốt nửa thế kỷ qua. Câu chuyện bắt đầu vào ngày 15/9/1959, khi Trường THPT Vĩnh Linh được thành lập với chỉ 83 học sinh và 14 giáo viên. Suốt một giai đoạn khó khăn của đất nước, thầy trò vẫn không ngừng phấn đấu vươn lên, dù chiến tranh đã cướp đi nhiều thành viên của trường và có lúc buộc những con người hiếu học nơi tuyến lửa phải sơ tán ra tận Nghệ An. Khi cuộc chiến đi vào giai đoạn khốc liệt nhất, 182 học sinh của trường đã trích máu viết đơn tình nguyện nhập ngũ. Những người trẻ tuổi ngày hôm qua chỉ biết đến sách vở giờ đã ôm súng hiên ngang bước vào chiến trường, họ hợp thành đại đội K8 chiến đấu kiên cường dưới chân Thành Cổ Quảng Trị những ngày đỏ lửa năm 1972. Sau những ngày sơ tán, tháng 9/1973, Trường được đổi tên thành Trường cấp III A Vĩnh Linh và khai giảng trên quê hương, bắt đầu giai đoạn phát triển mới. Vượt qua bao khó khăn, Trường cấp III A Vĩnh Linh- nay là Trường THPT Vĩnh Linh đã vươn tới một quy mô bề thế hiện nay, với 39 lớp học, có tổng số 1.756 học sinh, 93 cán bộ giáo viên. Cơ sở của Trường ngày càng được hoàn thiện: Hội trường 300 chỗ, 2 phòng học vi tính với 48 máy, thư viện đạt chuẩn, các phòng thí nghiệm lý - hóa - sinh... Những nỗ lực không ngừng đó đã được Nhà nước ghi nhận với danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2000; 3 Huân chương Lao động: Hạng Ba năm 1962, hạng Nhì năm 1967, hạng Nhất năm 1998. Các cá nhân của Trường đã được tặng thưởng nhiều huân chương lao động, kháng chiến, huy chương vì sự nghiệp giáo dục... Trường đã đạt chuẩn quốc gia bậc trung học phổ thông giai đoạn 2001- 2010. Ấm tình thầy trò

Trường THPT Vĩnh Linh hôm nay. ẢNH: Tư liệu

Năm mươi năm, một chặng đường hào hùng, Trường THPT Vĩnh Linh như chàng hiệp sĩ vượt qua bão lửa chiến tranh vẫn vững vàng và tràn đầy khát vọng để lập nên nhiều kì tích trong thời đại mới. Những người con của Trường giờ đã có mặt khắp mọi miền, có người là giáo sư, tiến sĩ, giữ những chức vụ cao trong Đảng, chính quyền, chủ các doanh nghiệp lớn... Buổi họp mặt vừa qua tại TP.HCM đã quy tụ được các thành viên thuộc nhiều thế hệ. Trong một không gian thân tình, mọi người quây quần bên nhau. Thầy và trò, nhiều người giờ tóc đã bạc trắng, có người còn ở độ tuổi thanh xuân. Dù thuộc thế hệ nào, tất cả đều giữ được ngọn lửa nhiệt tình, và cùng nhau ôn lại những kỷ niệm về mái trường, về những ngày gian khó, về những giây phút vinh quang. Tôi nhớ mãi tâm sự nghẹn ngào của một cựu học sinh tóc đã bạc trắng, thuộc thế hệ tốt nghiệp vào những năm 60 của thế kỷ trước. Ông kể về lớp học thời chiến tranh. Một buổi sáng trong lành. Những cô cậu học sinh say sưa nghe giảng. Bỗng đâu máy bay giặc ùa tới. Sau loạt bom, trường lớp điêu tan, những học sinh thoát chết bế thi thể bạn học ra rừng dương sau trường. Gió vi vu hòa với tiếng khóc của những người trẻ tuổi. Nước mắt quyện với máu. Nỗi đau quánh đặc. Nhưng nỗi đau không khiến người Vĩnh Linh gục ngã, ngược lại, họ càng khát khao vươn lên. Rồi kỷ niệm về những lá đơn viết bằng máu, xung phong ra trận; kỷ niệm về những ngày học đầy gian khó ở Nghệ An. Lớp lớp kỷ niệm ùa về. Thầy Trần Viết Lưu- nguyên hiệu trưởng Trường- xúc động nhớ lại những ngày xưa khó khăn và không giấu được niềm vui, niềm tự hào khi các thế hệ học sinh Trường cấp III Vĩnh Linh đã đạt được nhiều thành công trong cuộc sống. Hồi tôi học- khóa 1992-1995, thầy Lưu là Hiệu trưởng. Tóc thầy lúc ấy còn đen, giờ đã bạc trắng. Mới đó mà đã mười mấy năm. Thầy Nguyễn Hoài Nam - Hiệu trưởng hiện nay- bày tỏ niềm tự hào về truyền thống của một ngôi trường trên mảnh đất Vĩnh Linh anh hùng. Lớp chúng tôi, những người sinh ra khi đất nước đã thống nhất, may mắn được sống và học tập trong hòa bình, khi nghe những câu chuyện trên càng cảm phục thế hệ cha anh và càng hiểu hơn truyền thống của ngôi trường. Hướng về trường cũ Từ mái trường Vĩnh Linh thân yêu, những cánh chim chở theo khát vọng đã bay tới những chân trời mới. Và dù ở bất cứ đâu, mỗi người vẫn luôn hướng về ngôi trường cũ. Không chỉ bằng lời, tình yêu thương, sự biết ơn đã được thể hiện bằng hành động cụ thể đóng góp cho sự phát triển của ngôi trường và quê hương Vĩnh Linh, Quảng Trị dấu yêu. Anh Đỗ Hữu Thiện, khóa 1981-1984, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần giải pháp phần mềm NHT ở TP.HCM, đã triển khai một chương trình rất có ý nghĩa mang tên "Xe đạp đến trường" nhằm tài trợ xe đạp cho học sinh nghèo vượt khó. Được khởi xướng cách đây 6 năm, chương trình ban đầu tài trợ bằng tiền mặt và sau đó chuyển qua hình thức trao xe đạp trực tiếp cho Trường, với số lượng 10 chiếc mỗi năm. Tiến sĩ Trần Hành - Hiệu trưởng Trường Đại học dân lập Lạc Hồng (Đồng Nai), đã tặng cho Trường một thư viện hiện đại cùng hệ thống phần mềm vi tính quản lý đầu sách. Đây chỉ là một trong rất nhiều nghĩa cử mà thầy Hành đã thực hiện cho Vĩnh Linh, cho Quảng Trị. Trong buổi gặp mặt, thầy cho biết sẽ tiếp tục tài trợ với mục tiêu xây dựng Trường THPT Vĩnh Linh và quê hương Quảng Trị ngày một đi lên. Với tấm lòng luôn hướng về trường cũ, hướng về quê nhà, bao thế hệ học sinh Trường THPT Vĩnh Linh dù ở tận chân trời góc bể vẫn thiết tha đóng góp phần nhỏ bé của mình vào sự phát triển của Trường, của quê hương. Trên tinh thần đó, các cựu học sinh ở TP.HCM đã quyên góp được nhiều suất học bổng, tình nguyện giúp đỡ nhiều con em Vĩnh Linh, Quảng Trị đang học tập tại TP.HCM. Năm nay, Trường THPT Vĩnh Linh kỷ niệm tuổi 50, cũng là dịp huyện Vĩnh Linh kỷ niệm 55 năm ngày thành lập. Nửa thế kỷ là một chặng đường dài. Trong chặng đường đó, thầy trò dù đối mặt với bao gian khó vẫn phát huy truyền thống hiếu học, để đến hôm nay có được một ngôi trường khang trang với bao thành tích đáng tự hào. Tương lai vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với quyết tâm không mệt mỏi, thầy trò Trường THPT Vĩnh Linh – hay Trường cấp III Vĩnh Linh như chúng tôi quen gọi - chắc chắn sẽ tiếp tục vững bước đi lên. ...Bạn ơi, trang sách mới với những chân trời Học và hành gắng sức vươn lên Đầy nhiệt tình náo nức con tim Bạn ơi, ta đang sống những ngày cao đẹp Vì đất nước quê hương Vì mái trường thân yêu Lời bài ca Hành khúc tuổi trẻ Trường cấp III A của Hoài Quang Phương, cũng là một cựu học sinh của trường, tiếp tục vang lên trong các lớp học của Trường THPT Vĩnh Linh hôm nay, và sẽ tiếp tục bay theo bước chân những người con của Trường đến mọi nẻo đường. ĐỖ HÙNG