Nhân kỷ niệm 147 năm ngày sinh V.I.LÊNIN 22/4 (1870 - 2017): Thấm nhuần tư tưởng của V.I.Lênin về xây dựng Đảng

(QT) - Với trí tuệ uyên bác, tư duy khoa học sáng tạo và năng lực hoạt động thực tiễn cách mạng không mệt mỏi, Lênin không chỉ bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác, mà còn trực tiếp lãnh đạo thắng lợi cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, đánh dấu một mốc son chói lọi trong trường sử chống áp bức bất công và giải phóng người lao động.

Chân dung V.I.Lênin

Một trong những cống hiến xuất sắc nhất của Lênin đối với sự phát triển của học thuyết Mác là lý luận về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Những quan điểm cơ bản về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính đảng cách mạng được Lênin vạch ra, cho đến nay vẫn còn nguyên giá trị lý luận, thực tiễn và nóng hổi tính thời sự cấp bách trong công tác xây dựng đảng của các đảng cộng sản cầm quyền, trong đó có Đảng ta.

Sau Cách mạng Tháng Mười, Lênin và Đảng Cộng sản Nga đã lãnh đạo nhân dân lao động Nga đập tan cuộc can thiệp của các nước đế quốc, kết thúc nội chiến, từ bỏ chính sách cộng sản thời chiến để bước vào thời kỳ khôi phục, xây dựng đất nước với chính sách kinh tế mới.

Tuy nhiên, Đảng và Nhà nước Xô-viết lại đối mặt những nguy cơ mới do sự nổi lên của các phần tử chống đối, những kẻ cơ hội tìm mọi cách chui vào Đảng để trục lợi, một bộ phận cán bộ, đảng viên trở nên quan liêu hóa, không trung thực, thoái hóa, biến chất, tham nhũng, sách nhiễu nhân dân, “bệnh giấy tờ” cùng nạn hối lộ lan tràn. Điều đó khiến uy tín, sự trong sạch và tính thống nhất của Đảng bị giảm sút, kỷ luật đảng bị buông lỏng.

Trước tình hình này, cùng với việc khắc phục bệnh “kiêu ngạo cộng sản”, Lênin khởi xướng thanh Đảng, thực chất là cuộc sàng lọc đội ngũ đảng viên, với mục đích khôi phục kỷ luật, các nguyên tắc tổ chức, tăng cường sức chiến đấu của Đảng và đập tan chủ nghĩa cơ hội, bè phái trong Đảng. Lênin đặc biệt chú trọng việc tăng cường kỷ luật đảng, làm trong sạch Đảng (thanh Đảng) gắn liền với công tác giáo dục lý tưởng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng thường xuyên cho đội ngũ đảng viên. Đây là vấn đề có ý nghĩa sinh tử đối với vận mệnh của một đảng cộng sản không chỉ trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền, mà đặc biệt là khi Đảng đã trở thành đảng cầm quyền.

Đề cập tầm quan trọng của vấn đề kỷ luật đảng đối với Đảng Cộng sản Nga, Lênin viết: “Những người Bôn-sêvích sẽ không giữ vững được chính quyền, tôi không nói được tới hai năm rưỡi, mà ngay cả đến hai tháng rưỡi cũng không được nữa, nếu Đảng ta không có kỷ luật hết sức nghiêm minh, kỷ luật sắt thật sự”.

Trong công tác xây dựng Đảng, Lênin đặt cao vấn đề rèn luyện tư cách, đạo đức cách mạng của người đảng viên, nhất là những đảng viên đảm nhiệm các chức vụ lãnh đạo, quản lý. Người khẳng định, trước hết cán bộ, đảng viên phải giác ngộ về lý tưởng cộng sản, trung thành vô hạn với chủ nghĩa Mác, với sự nghiệp của giai cấp công nhân, suốt đời phấn đấu hy sinh vì mục tiêu cách mạng của giai cấp công nhân và hạnh phúc của nhân dân lao động. Đảng viên đảm đương trọng trách lãnh đạo, quản lý đất nước, phải biết tự mình làm gương cho quần chúng về mọi mặt, nâng cao trình độ nhận thức lý luận và vận dụng vào thực tiễn, không ngừng trau dồi chuyên môn, tư duy sáng tạo để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Lênin nêu một vấn đề có tính nguyên tắc là, đánh giá và sử dụng cán bộ, đảng viên chủ yếu phải dựa trên việc làm chứ không chỉ căn cứ trên lời nói của họ, gắn với nhiệm vụ, cấp bậc và chức quyền họ đảm nhiệm. Người đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với tệ quan liêu, tham nhũng, hối lộ, chống sự không minh bạch, thờ ơ, vô cảm, vô trách nhiệm... trong công việc cũng như trong cuộc sống, đoạn tuyệt với mọi biểu hiện của chủ nghĩa cơ hội; đồng thời phải tự đặt cho mình nhiệm vụ: “Một là học tập, hai là học tập, ba là học tập mãi và cơ bản là phải làm cho học thức không nằm trên giấy hoặc là một lời nói theo mốt nữa”.

Khi nói về tệ quan liêu, Lênin nhấn mạnh: “Nếu có cái gì sẽ làm tiêu vong chúng ta thì chính là cái đó”. Tuy nhiên, Người cũng chỉ rõ, chống quan liêu là công việc rất khó khăn, phải làm lâu dài và một biện pháp cần thực hiện là không để cán bộ ở quá lâu một vị trí lãnh đạo, phải luân chuyển cán bộ, phải thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, lựa chọn đúng cán bộ và thử thách nghiêm ngặt, không tùy tiện đưa người vào bộ máy của Đảng và Nhà nước.

Để giữ gìn, củng cố và nâng cao sức chiến đấu, sự trong sạch, vững mạnh của Đảng, Lênin yêu cầu cán bộ, đảng viên phải thường xuyên, nghiêm túc thực hiện tự phê bình và phê bình một cách thẳng thắn, trung thực mang tính xây dựng. Trên phương diện này, chính Lênin đã nêu một mẫu mực hiếm có. Phát biểu tại Đại hội XI Đảng Cộng sản Nga, Người nghiêm khắc phê phán việc vì quan hệ chức vụ của mình mà thường được nghe nhiều ý kiến phê bình không trung thực, theo Người, đó là những lời “dối trá cộng sản chủ nghĩa - đường mật.

Trên thực tế, Lênin đã thẳng thắn và dũng cảm thừa nhận sai lầm về chính sách cộng sản thời chiến, không ít lần tự nhận một cách công khai, minh bạch về sai lầm của mình trong công tác cán bộ và đã sửa sai một cách khẩn trương để người tốt được minh oan, kẻ xấu bị thải hồi.

Cống hiến về lý luận và thực tiễn của Lênin trong công tác xây dựng Đảng như đã nêu là những chỉ dẫn có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với Đảng ta về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhất là trong bối cảnh toàn Đảng đang tích cực nghiên cứu, quán triệt và từng bước đưa Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ tư, khóa XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” vào thực tiễn cuộc sống.

Trong hơn 30 năm đổi mới, cùng với những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử đạt được, sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước cũng đứng trước nhiều khó khăn thách thức mới cả ở trong và ngoài nước. Công tác xây dựng Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên vẫn còn không ít hạn chế yếu kém, thậm chí có những yếu kém, khuyết điểm kéo dài chậm được khắc phục, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với Đảng, nếu không kịp thời sửa chữa sẽ là thách thức đối với vai trò lãnh đạo của Đảng và sự tồn vong của chế độ.

Vấn đề cấp bách nhất hiện nay là một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy viện, vô nguyên tắc..., không ít tổ chức cơ sở đảng buông lỏng nguyên tắc sinh hoạt và kỷ luật đảng, giảm sút sức chiến đấu...

Nhận rõ tính chất khó khăn, phức tạp của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay, Trung ương Đảng xác định mỗi cá nhân và tập thể phải quyết tâm rất lớn, phải có nỗ lực rất cao, phấn đấu bền bỉ, kiên trì với những biện pháp thật kiên quyết, tích cực. Đây có thể coi là sự thể hiện nổi bật nhất sự vận dụng sáng tạo những chỉ dẫn quan trọng của Lênin trong công tác xây dựng Đảng.

Để ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, thì vấn đề cần thiết và có thể làm ngay là tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; học tập lối sống giản dị, đức khiêm nhường, đời tư trong sáng, phong cách tự phê bình và phê bình chí tình, chí lý đầy tính nhân văn của Người.

Mặt khác, về mặt tổ chức, phải có những biện pháp xử lý, kỷ luật nghiêm minh, không bao che cho những hành vi vi phạm Điều lệ Đảng và pháp luật Nhà nước. Kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những cán bộ, đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, quan liêu, tham nhũng, thoái hóa, biến chất, cơ hội, không đủ tư cách, mặc dù đã giáo dục nhưng không sửa chữa.

Cán bộ, đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, nhưng chưa đến mức phải đưa ra khỏi Đảng, thì phải miễn nhiệm, cách chức hoặc áp dụng mức kỷ luật thích đáng. Đảng viên có biểu hiện tham nhũng, thoái hóa, biến chất, vi phạm Quy định những điều đảng viên không được làm, thiếu trung thực,... nhưng chưa đến mức phải đưa ra khỏi Đảng, thì bên cạnh các biện pháp giáo dục, kiên quyết không bổ nhiệm, cất nhắc vào những cương vị lãnh đạo, quản lý.

Các vụ án lớn, gây hậu quả nghiêm trọng và bức xức dư luận xã hội, cần được kịp thời đưa ra xét xử công khai, minh bạch, tạo sự tôn nghiêm của pháp luật... Đối với Đảng ta, việc tiến hành củng cố xây dựng, chỉnh đốn Đảng với tinh thần tích cực, kiên quyết, mạnh mẽ hơn, nhằm tạo ra một bước chuyển biến mới trên các mặt là vấn đề hệ trọng sống còn của Đảng, của chế độ, là cách làm thiết thực nhất thể hiện sự trung thành, sáng tạo đối với học thuyết Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong tình hình mới.

PGS, TS. Nguyễn Hoàng Giáp