Nghề “xoá đói” ở một vùng nghèo

Cơn lốc đại hạ giá từ những năm trước đã làm hàng trăm hộ gia đình trồng tiêu ở 6 thôn thuộc XN LH hồ tiêu Tân Lâm trước đây của xã Cam Nghĩa (Cam Lộ) lâm vào tình cảnh bi đát. Từ một vùng giàu có với những triệu phú nổi lên nhờ cây hồ tiêu, chỉ sau vài mùa mất giá, không ít người trồng tiêu đã trắng tay, nợ nần chồng chất. Bài học độc canh đã phải trả một cái giá quá đắt.

Chị Lê Thị Ngâu (Nghĩa Phong, Cam Nghĩa) đang nấu cao lá vằng

Cuộc sống khốn khó đã đẩy nhiều người phải tha hương, làm đủ mọi nghề để kiếm kế sinh nhai. Trong quá trình mưu sinh nhọc nhằn gian truân ấy đã xuất hiện một nghề mới ở đây, nghề nấu cao lá vằng cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Dẫn tôi đi thăm nhiều hộ gia đình nấu cao chuyên nghiệp ở thôn Nghĩa Phong, Định Sơn, anh Trần Văn Toàn cho biết, đã hơn hai năm nay nghề nấu cao lá vằng đã trở thành cứu cánh của hàng trăm hộ gia đình ở cái vùng “rốn tiêu” này. Đã có không ít người có được cái ăn, cái mặc, con cái khỏi bỏ học nhờ nghề nấu cao. Tại nhà chị Lê Thị Ngâu ở thôn Nghĩa Phong, với hệ thống lò bệ “hoành tráng” bao gồm 7 lò nấu kiên cố xây bằng gạch theo kiểu bếp Hoàng Cầm, mỗi ngày chị nấu được khoảng 10 kg cao, trừ mọi khoản chi phí cũng thu được trên trăm ngàn đồng. Nhiều người dân ở đây cũng đã có thêm nguồn thu nhập ổn định nhờ nấu cao lá vằng như chị Mịnh, chị Mai, chị Hoà... Theo nhiều người dân ở đây cho biết, nước lá vằng là một loại nước uống truyền thống có tác dụng bổ máu, thông huyết, lợi tiểu, bổ gan... dân gian đã sử dụng hàng bao đời nay, đặc biệt là cho phụ nữ sau khi sinh. Trong cuộc sống hiện đại, khi môi trường sống bị ô nhiễm, việc lạm dụng hoá chất vào sản xuất đã để lại bao hệ luỵ cho con người thì việc tái sử dụng thứ nước uống truyền thống giàu chất bổ dưỡng đã được đông đảo người tiêu dùng hưởng ứng, và cao lá vằng ra đời đã thoả mãn nhu cầu chăm lo sức khoẻ cho cộng đồng. Với trên hai trăm hộ gia đình ở Cam Nghĩa chuyên nghề nấu cao, mỗi ngày cho ra lò hàng tấn cao nhưng vẫn không đủ cung cấp cho thị trường. Nhiều khách hàng từ Huế, Đà Nẵng, Hà Nội đã đăng ký bao tiêu sản phẩm lâu dài với giá rất cạnh tranh. Việc ra đời của các lò nấu chuyên nghiệp đã làm xuất hiện nhiều dịch vụ kèm theo, tạo công ăn việc làm cho hàng trăm người ở địa phương như cung cấp nguyên liệu, phân phối sản phẩm. Với giá thu mua 2000 đồng/kg lá, mỗi ngày một người đi thu hái trừ các khoản chi phí có thể kiếm được trên 60 000 đồng. Để giúp người dân sống được bằng nghề nấu cao lá vằng, chính quyền địa phương đang xúc tiến xây dựng thương hiệu, đăng ký chất lượng và quảng bá sản phẩm để dễ dàng tiêu thụ trên thị trường, mặt khác lãnh đạo địa phương cũng khuyến khích người dân nên xem việc trồng cây lá vằng như một loại cây trồng quan trọng để chủ động nguồn nguyên liệu tại chỗ một khi nguồn nguyên liệu trong tự nhiên đã cạn kiệt hoặc phải tốn quá nhiều công sức vào quá trình thu hái. Bài và ảnh : Hoàng Đức.