Nâng cao trình độ thâm canh trong sản xuất lúa ở Vĩnh Thủy

(QT) - Vụ hè thu năm nay, sâu bệnh hại lúa bùng phát bất thường. Thời điểm này nông dân nhiều địa phương đang tích cực trừ diệt rầy lưng trắng và bệnh lùn sọc đen trên cây lúa thì người dân xã Vĩnh Thủy (huyện Vĩnh Linh) đã bắt đầu xuống đồng thu hoạch một vụ mùa thắng lợi.

Cánh đồng lúa trĩu hạt của HTX Đức Xá, xã Vĩnh Thủy, Vĩnh Linh

Theo chân cán bộ HTX Đức Xá thăm đồng, chúng tôi nhận thấy tiến độ thu hoạch đang diễn ra rất khẩn trương trên 111 ha lúa của HTX. Theo phân lịch của HTX, những ngày này máy gặt đập phục vụ thu hoạch lúa ở cánh đồng Cồn Gạch. Tại đây, chúng tôi gặp ông Nguyễn Văn Toản đang đợi máy thu hoạch lúa trên thửa ruộng gia đình mình. Theo ông Toản, vụ này gia đình ông thu hoạch sớm hơn vụ hè thu trước khoảng 1 tuần do sản xuất giống lúa ngắn ngày HN6, nhờ vậy đã tránh được rầy cuối vụ.

Ông Toản cũng phân tích thêm, có lẽ vì giống lúa mới, thời gian sinh trưởng ngắn lại được sản xuất đồng loạt cả vùng đồng với nhau nhờ HTX phân lại ruộng sau dồn điền đổi thửa nên sâu bệnh ít gây hại, lúa khá được mùa, năng suất khoảng trên 54 tạ/ha. Ông Võ Đức Diện, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thủy cho biết, thực tế sản xuất cho thấy sâu bệnh hại lúa năm nay xuất hiện khá nhiều tuy nhiên địa phương vẫn được mùa nhờ hội tụ được nhiều yếu tố. Bên cạnh sự chỉ đạo sát sao của địa phương thì các HTX dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm của mình trong khâu tổ chức sản xuất.

Cùng với đó là trình độ thâm canh của nông dân ngày càng tăng. Điển hình như thời kỳ lúa đẻ nhánh, xã Vĩnh Thủy phát hiện có 2 sào lúa ở HTX Thủy Ba Hạ bị bệnh lùn sọc đen sau khi gửi mẫu xét nghiệm vào Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật. Lập tức HTX Thủy Ba Hạ khoanh vùng phòng trừ bệnh lùn sọc đen, không để lây lan sang các hộ liền kề. Các HTX đều có nội quy, quy chế và đôn đốc các thành viên đồng loạt thực hiện quy trình từ khâu làm đất, sử dụng giống, phân bón, quy trình chăm sóc… buộc nông dân phải cùng sản xuất, cùng phòng trừ dịch bệnh theo hướng dẫn của khuyến nông viên để nêu cao tinh thần trách nhiệm cộng đồng.

Cả 2 vụ sản xuất xã Vĩnh Thủy có trên 1.100 ha lúa. Trước đây, địa phương có 9 HTX nông nghiệp, sau chuyển đổi mô hình HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012, xã Vĩnh Thủy còn 5 HTX và 3 tổ hợp tác. Một mô hình hay của xã Vĩnh Thủy là vị trí khuyến nông viên của địa phương do Giám đốc các HTX nông nghiệp trên địa bàn đảm nhận. Mô hình này đã gắn trách nhiệm tổ chức, điều hành sản xuất của HTX với vai trò hướng dẫn kỹ thuật của người đứng đầu với các thành viên trong HTX.

Cũng nhờ vậy, việc chuyển giao và áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất được các HTX chú trọng. Không chỉ triển khai các chương trình hướng dẫn kỹ thuật về sử dụng phân bón, các chế phẩm sinh học, phát triển các loại giống cây trồng, con nuôi theo phương thức công nghiệp, bán công nghiệp và hướng bền vững; tập huấn, hướng dẫn quy trình phòng trừ sâu bệnh hại, chăm sóc, thu hoạch, hỗ trợ giống, vật tư cho các mô hình trình diễn, mô hình khuyến nông, tổng kết đánh giá kết quả cho nông dân học tập kinh nghiệm trồng trọt, chăn nuôi để phát triển nhân rộng mô hình.

Các HTX còn áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đúng quy trình, thời vụ để tăng năng suất, sản lượng. Nhờ đó mà trình độ thâm canh, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật của nông dân xã Vĩnh Thủy tăng lên rõ rệt. Nhìn cây lúa, nông dân đã biết các dấu hiệu sâu bệnh gây hại để báo với HTX có cách xử lý, phòng trừ kịp thời, hiệu quả.

Ông Nguyễn Văn Hải, Giám đốc HTX Đức Xá kiêm khuyến nông viên xã Vĩnh Thủy chia sẻ: “Tuyên truyền, tập huấn cho nông dân để làm đúng thời vụ, sử dụng giống kháng sâu bệnh, chủ động phòng bệnh bằng việc sử dụng đúng thuốc, đúng thời điểm là kinh nghiệm để HTX tăng năng suất, sản lượng trước những yếu tố bất lợi của thời tiết, sâu bệnh gây hại nhiều như hiện nay. Tuy nhiên, HTX đang hướng đến mô hình sản xuất theo công nghệ sạch, không sử dụng hóa chất trong sản xuất lúa mà sử dụng các sản phẩm hữu cơ, thân thiện với môi trường để tăng sức đề kháng tự nhiên cho cây lúa. Vụ này HTX thí điểm 10 ha trồng giống lúa RVT bằng quy trình chỉ sử dụng thuốc diệt cỏ đầu vụ, còn quá trình chăm sóc hoàn toàn bằng phân bón hữu cơ bước đầu cho kết quả khả quan, năng suất những chân ruộng thí điểm này tương đương các chân ruộng đối chứng. Đây là tiền đề để HTX mở rộng quy mô sản xuất lúa chất lượng cao trong thời gian tới”.

Lâm Thanh