Nâng cao chất lượng phục hồi chức năng góp phần xây dựng xã hội khỏe mạnh

Tính đến tháng 12/2023, toàn tỉnh có trên 31.000 người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng các dạng khuyết tật vận động, khó khăn về nhìn và nghe nói, khuyết tật trí tuệ, người mắc các rối loạn tâm thần... nên lĩnh vực phục hồi chức năng (PHCN) rất quan trọng. Vì vậy, ngành Y tế tỉnh Quảng Trị luôn nỗ lực đảm bảo các điều kiện triển khai dịch vụ PHCN ngày càng đa dạng.

Thực hành bài tập vật lý trị liệu để phục hồi chức năng vận động của khớp vai -Ảnh: BỘI NHIÊN

Bị gãy xương cánh tay trên, bà Nguyễn Thị Kim Yến ở TP. Đông Hà vào Khoa Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng (VLTL - PHCN), Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Quảng Trị trong tình trạng teo cơ cánh tay, tổn thương thần kinh và co cứng khớp. “Thời gian đầu vào viện, tôi gần như thức trắng đêm vì những cơn đau, đến mức phải thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau nên giảm sút cả về sức khỏe lẫn tinh thần.

Vậy nhưng sau thời gian PHCN, với các bước điều trị rất chuyên tâm và giàu kinh nghiệm cùng sự chăm sóc tận tình của y, bác sĩ, kỹ thuật viên, bệnh của tôi đỡ dần. Khi bệnh đã ổn, tôi được luyện tập VLTLPHCN rất tích cực nên nhanh khỏi”, bà Yến cho biết. Còn đối với cô giáo Hồ Thị Kiều Như ở xã Tân Thành, huyện Hướng Hóa, sau 3 tháng không cử động được vai trái vì tai nạn làm gãy xương đòn, cô cũng đã phục hồi nhờ luyện tập VLTL-PHCN.

“Có được niềm vui này, mình biết ơn các y, bác sĩ, kỹ thuật viên Khoa VLTL-PHCN Bệnh viện đa khoa tỉnh đã tận tình chăm sóc trong những ngày nằm viện, xem người bệnh như người thân. Từ ngày mình ra viện đến nay, bác sĩ của khoa vẫn thường gọi điện hỏi thăm sức khỏe, hướng dẫn những bài tập ở nhà, theo dõi sự phục hồi của người bệnh”, cô Như chia sẻ.

Trực thuộc BVĐK tỉnh Quảng Trị, Khoa VLTLPHCN khám bệnh, chữa bệnh và PHCN cho người bệnh theo các hình thức nội trú, ngoại trú và PHCN ban ngày; cung cấp dụng cụ chỉnh hình, chân tay giả và hướng dẫn sử dụng dụng cụ trợ giúp người bệnh; tư vấn về PHCN, tâm lý, giáo dục, hướng nghiệp; chỉ đạo tuyến công tác PHCN; đào tạo sinh viên các trường y tế đến thực tập; PHCN tại cộng đồng và PHCN từ xa.

Mỗi ngày, khoa thực hiện nhiệm vụ khám, lượng giá và điều trị bằng các phương pháp VLTL-PHCN cho khoảng 140 người bệnh tại khoa và ở các khoa: Hồi sức tích cực - chống độc, Ngoại Chân thương - bỏng, Nội Tim mạch, Lão học. Thế mạnh của khoa là điều trị đau lưng, thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm cột sống, đau vai gáy, đau thần kinh ngoại biên, viêm quanh khớp vai, viêm khớp, thoái hóa khớp bằng sóng ngắn, từ trường, siêu âm, hồng ngoại.

PHCN sau tai biến mạch máu não liệt nửa người, chấn thương sọ não, chấn thương tủy sống, phẫu thuật nối dây thần kinh ngoại biên, nối gân cơ, phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo khớp gối hoặc thay khớp gối, chấn thương gãy xương làm hạn chế tầm vận động khớp. PHCN hô hấp với người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, người bệnh độ tuổi nhi đồng có ứ đọng đàm nhớt và người bệnh nằm lâu; PHCN với trẻ chậm phát triển.

Năm 2023, khoa đã triển khai mô hình cung cấp dịch vụ PHCN đa ngành tại cơ sở y tế cho người khuyết tật do đột quỵ, phối hợp với Ủy ban Y tế Hà Lan-Việt Nam triển khai khám sàng lọc nhằm đánh giá nhu cầu PHCN của người khuyết tật. Đồng thời, khoa triển khai chương trình PHCN dựa vào cộng đồng làm khuôn nẹp chỉnh hình và chân, tay giả tặng 20 người khuyết tật ở xã Hải Lệ và Phường 3, thị xã Quảng Trị, cung cấp dụng cụ chỉnh hình với người khuyết tật ở huyện Hướng Hóa.

Trên cơ sở đó, Khoa VLTL-PHCN đã xác định định hướng phát triển trong năm 2024 gồm: PHCN người bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Áp dụng ngôn ngữ trị liệu trong điều trị mất ngôn ngữ. Đa dạng hóa các kỹ thuật vận động như trượt khớp, di động khớp. Sử dụng bàn xiên quay tập đứng cho người bệnh sau nằm lâu để phòng ngừa hạ huyết áp tư thế và người bệnh chấn thương cột sống, người bệnh đột quỵ.

Dùng máy tập đi tập cho người bệnh liệt hạ chi, sử dụng nẹp chỉnh hình để cải thiện đi lại với người bệnh đột quỵ. PHCN cho trẻ bại não và trẻ chậm phát triển.

Tại Trung tâm Y tế TP. Đông Hà, Khoa Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng không ngừng nâng cao chất lượng khám chữa bệnh. Bác sĩ Lê Đan Tâm, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế TP. Đông Hà, cho biết: “Kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại, y học cổ truyền với VLTL và PHCN, Khoa Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng ứng dụng hiệu quả các thiết bị hiện đại như máy kéo giãn cột sống cổ và cột sống lưng, máy sóng ngắn, máy điện xung, máy siêu âm trị liệu, máy laser chiếu ngoài, đèn hồng ngoại, dây chuyền sắc thuốc và đóng gói tự động...

Nguồn lực này là nền tảng triển khai các dịch vụ kỹ thuật VLTL-PHCN với trung bình khoảng 100 lượt người bệnh mỗi ngày tại đơn vị, đưa Khoa Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng trở thành địa chỉ tin cậy của người dân trên địa bàn TP. Đông Hà và các địa bàn lân cận”.

Ngày 6/2/2024, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Kế hoạch số 31/KH-UBND về phát triển hệ thống PHCN giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn 2050 trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Kế hoạch này nhằm mục tiêu củng cố, phát triển mạng lưới cơ sở PHCN; tăng cường phòng ngừa khuyết tật, phát hiện sớm và can thiệp sớm; bảo đảm người khuyết tật và người có nhu cầu tiếp cận dịch vụ PHCN có chất lượng, toàn diện, liên tục và công bằng; giảm tỉ lệ khuyết tật trong cộng đồng, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội.

Là cơ quan đầu mối trong suốt tiến trình triển khai kế hoạch, Sở Y tế tỉnh Quảng Trị chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp các đơn vị liên quan củng cố và phát triển mạng lưới PHCN, từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất và trang thiết bị để nâng cao chất lượng dịch vụ PHCN, đẩy mạnh hoạt động PHCN dựa vào cộng đồng, chú trọng phòng ngừa khuyết tật, nâng cao năng lực của các đơn vị chuyên ngành PHCN nhằm mang lại hiệu quả ngày càng cao trong nỗ lực góp phần xây dựng xã hội khỏe mạnh.

Bội Nhiên