Mô hình trình diễn thành công - Đòn bẩy cho hướng sản xuất nông nghiệp mới

Những mô hình khuyến nông có vai trò rất quan trọng trong việc định hướng nông dân ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Đây là những mô hình trình diễn nếu triển khai thành công sẽ được nhân ra diện rộng, trở thành hướng sản xuất chính, giúp nông dân làm theo và tự giải quyết những vấn đề sản xuất để không chỉ nâng cao hiệu quả kinh tế, cải thiện mức sống mà còn nâng cao dân trí trong cộng đồng nông thôn. Càng ngày, vấn đề ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn càng trở nên cấp thiết trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng dưa lưới ở xã Kim Thạch, huyện Vĩnh Linh - Ảnh: V.T.H

Để đáp ứng yêu cầu sản xuất trong tình hình mới và cùng với sự hỗ trợ từ các chương trình, chính sách của trung ương, địa phương, nhiều mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng thích ứng với biến đổi khí hậu và nâng cao hiệu quả có nhiều chuyển biến tích cực.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi trường, các trạm khuyến nông địa phương chủ động phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Môi trường... đề xuất với các cấp chính quyền xây dựng và triển khai ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong các mô hình khuyến nông cấp tỉnh, cấp huyện.

Đây cũng là một bước cụ thể hóa các nghị quyết về phát triển lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh, huyện theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng các loại sản phẩm có giá trị kinh tế; đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất, cơ giới hóa, chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp nhằm không ngừng tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động...

Nhằm định hướng cho nông dân chuyển dần sang sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ để bảo vệ môi trường sản xuất, môi trường sinh thái, bảo vệ sức khỏe con người, nâng cao hiệu quả kinh tế, Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị đã phối hợp với Công ty Cổ phần Tổng công ty Thương mại Quảng Trị triển khai các mô hình sản xuất lúa hữu cơ và ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp. Vượt qua bao khó khăn thử thách ban đầu, các mô hình phối hợp trình diễn công nghệ mới, phương thức canh tác mới thành công như mong đợi.

Hơn thế nữa, sự ảnh hưởng của các mô hình đã lan nhanh đến với nông dân vốn ít nhiều cũng chịu tác động của Cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 nên vụ mùa sau, cả tỉnh Quảng Trị nông dân đã tự ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất lúa hữu cơ. Đến nay, diện tích lúa hữu cơ trên toàn tỉnh khoảng 500 ha, năng suất lúa hữu cơ đạt hơn 60 tạ/ha.

Giám đốc Trung tâm khuyến nông Quảng Trị Trần Cẩn cho biết: Sản xuất theo hướng hữu cơ là xu hướng tất yếu trong sản xuất nông nghiệp, vừa cho năng suất cao vừa đảm bảo phát triển bền vững. Do đó, người dân sau khi tham gia các mô hình trình diễn sẽ tự nhân rộng mô hình. Các mô hình khuyến nông sau khi trình diễn thành công tự nó dẫn dắt hiệu quả hướng phát triển sản xuất mới cho nông dân.

Những năm qua, nền kinh tế nông nghiệp của tỉnh tiếp tục tăng trưởng phù hợp thể hiện bằng sự gia tăng về năng suất, chất lượng và giá trị thu nhập từ nông sản hàng hóa. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi được chuyển đổi phù hợp với sự biến đổi khí hậu và nhu cầu đa dạng của cầu thị trường.

Các địa phương có lợi thế cạnh tranh đã phát triển tốt sản xuất qua các vùng chuyên canh nông sản chủ lực có thế mạnh gắn với Chương trình OCOP. Đến nay, tất cả các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh đều có nhiều sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên, tạo giá trị tăng thêm lớn cho sản xuất.

Có được thành công đó, ngoài định hướng sản xuất đúng còn phải kể đến vai trò của công tác chuyển giao, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất mà trong đó các mô hình khuyến nông đóng góp rất quan trọng.

Trong những năm qua, Trung tâm Khuyến nông đã phối hợp với các cấp, ngành tổ chức triển khai các mô hình ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hội thảo đầu bờ cho hàng ngàn lượt nông dân trên địa bàn tỉnh.

Thông qua đó, nông dân được trang bị thêm những kiến thức về chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, thủy sản, đặc biệt là các mô hình sản xuất cây, con mới, quy trình sản xuất mới theo tiêu chuẩn hữu cơ, an toàn sinh học, nông nghiệp tuần hoàn...

Nhờ đó, cơ cấu cây trồng, vật nuôi toàn tỉnh đã chuyển dịch đúng hướng theo tăng sản lượng và giá trị; hình thành các vùng sản xuất hàng hóa có kết nối tiêu thụ sản phẩm như: chăn nuôi bò, lợn thâm canh, nuôi tôm 2 giai đoạn, cá chim vây vàng, sản xuất lúa hữu cơ, thâm canh cam an toàn thực phẩm... Nhiều công nghệ mới được ứng dụng và trở thành phổ biến như: tưới tiết kiệm nước, công nghệ tưới tự động, tưới phun sương, tưới nhỏ giọt, đệm lót sinh học trong chăn nuôi...

Có thể khẳng định, công tác khuyến nông đang phát huy vai trò là cầu nối đưa tri thức khoa học đến với nhà nông, góp phần quan trọng xây dựng thành công các mô hình sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả; tổ chức liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản hàng hóa... giúp cho người dân sản xuất và tiêu thụ nông sản ngày một tốt hơn và phát triển bền vững, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, thúc đẩy tiến trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Võ Thái Hòa