Mô hình chăn nuôi bền vững ở Hải Lăng

(QT) - Trong tình hình rác thải chăn nuôi đang là vấn đề trăn trở của nhiều vùng quê thì huyện Hải Lăng (Quảng Trị) xuất hiện ngày càng nhiều những mô hình phát triển chăn nuôi bền vững vừa đem lại hiệu quả kinh tế, vừa giải quyết được tình trạng ô nhiễm môi trường từ chất thải chăn nuôi. Giữa cái nắng oi bức mùa hè lúc quá trưa, chúng tôi tìm về trang trại chăn nuôi của anh Lê Chí Dũng, ở thôn Trà Lộc, xã Hải Xuân. Trong tâm trí không khỏi ám ảnh về thứ mùi không mấy dễ chịu của không gian chuồng trại nuôi lợn mà chúng tôi từng đi qua, nhưng khi “mục sở thị” trang trại chăn nuôi kết hợp lợn -cá của anh Dũng vừa thoáng đãng, mát mẻ và đặc biệt không hề có mùi hôi của chất thải chăn nuôi khiến chúng tôi không khỏi bất ngờ. Anh Lê Chí Dũng cho biết: “Những năm trước gia đình tôi vừa làm lúa vừa tận dụng các phụ phẩm của lúa như tấm, cám để nuôi vài con lợn nhưng do đất chật nên quy mô chuồng trại nhỏ hẹp, lại quá gần nhà nên không chịu nổi mùi hôi, đặc biệt vào mùa gió nam hàng xóm than phiền mãi.”. Năm 2009, anh Dũng trúng thầu 300 m2 ao hồ gần trằm Trà Lộc, sau khi cải tạo xong ao hồ và thả 6.000 con cá trê, rô phi và diêu hồng anh mạnh dạn đầu tư chuồng trại nuôi 50 con lợn thịt ngay trên bờ hồ để tận dụng phân và thức ăn dư thừa cho cá ăn. Nhờ vậy không những anh Dũng tiết kiệm được chi phí thức ăn cho cá mà đàn cá ở đây cũng lớn lên trông thấy.

Mô hình nuôi lợn-cá mang lại hiệu quả cao, góp phần bảo vệ môi trường ở Hải Xuân, Hải Lăng.

Do hệ thống chuồng trại nằm gần hồ nước, không khí thoáng mát nên đàn lợn giảm hẳn dịch bệnh và xuất chuồng nhanh hơn, trung bình sau khi nuôi 3 tháng anh Dũng xuất chuồng 1 lứa lợn, có trọng lượng từ 70 - 75 kg/con. Mô hình chăn nuôi kết hợp lợn - cá mà anh Dũng đầu tư đã tỏ ra hiệu quả không chỉ về kinh tế cho gia đình mà còn giảm hẳn sự ô nhiễm môi truờng trong chăn nuôi. Tiếp tục nhân rộng mô hình hiệu quả này, năm 2010, UBND xã Hải Xuân được Sở Nông nghiệp- Phát triển nông thôn đầu tư kinh phí cho 2 HTX Trà Lộc và Trà Trì tiến hành múc hồ, cải tạo vùng thấp trũng ở cánh đồng xã Hải Xuân trước đây trồng lúa nhưng năng suất thấp cho nông dân 2 HTX này đấu thầu xây dựng 10 mô hình chăn nuôi lợn - cá. Hiện nay, Hải Lăng là huyện đi đầu trong phong trào nuôi lợn kết hợp xây dựng hầm ủ khí sinh học biogas. Đây là mô hình vừa đem lại hiệu quả kinh tế, vừa giảm sự ô nhiễm môi trường, đồng thời cung cấp chất đốt, điện thắp sáng cho các hộ gia đình. Năm 2004, những mô hình nuôi lợn kết hợp xây hầm ủ khí sinh học biogas đầu tiên xuất hiện ở Hải Lăng dưới sự hỗ trợ của các dự án phi chính phủ và chính sách khuyến khích của địa phương. Sau khi thấy được hiệu quả thiết thực, mô hình chăn nuôi này đã phát triển mạnh mẽ và rộng khắp ở 20 xã , thị trấn của Hải Lăng, hầu như gia đình nào nuôi từ 10 con lợn trở lên đều có xây dựng hầm biogas. Ông Đào Văn Giàn ở Đại An Khê, Hải Thượng là một trong những gia đình hội viên nông dân đi đầu trong việc nuôi lợn kết hợp xây hầm biogas ở Hải Lăng. Qua 8 năm sử dụng mô hình này, ông Giàn nhận thấy lợi nhuận từ mô hình này là rất lớn. Trung bình ông Giàn nuôi 100 con lợn/lứa, thu nhập 600 đến 750 triệu đồng/năm, sau khi trừ các khoản chi phí lãi ròng từ 80 đến 100 triệu/năm. Với ông Giàn nuôi lợn không chỉ mang lại nguồn thu nhập chính và ổn định cho gia đình mà gần 10 năm nay, gia đình ông không hề tốn tiền để mua chất đốt. Ông Giàn cho biết: “Nuôi lợn đàn nhưng ngày nào nhà tôi cũng phải nấu thức ăn cho chúng vì nhà có sẵn lúa gạo làm được, ngoài ra còn nấu 2 nồi rượu /ngày rồi cơm, nước....Tất cả tôi đều dùng bếp ga lấy khí từ hầm biogas sau nhà để đun nấu, vừa sạch sẽ, lại dùng thoải mái, có đun nấu cả ngày cũng không hết. Với sức dùng như nhà tôi, nếu tính tiền mua củi đun nấu mỗi tháng tiết kiệm được gần 1 triệu đồng, còn nếu tính theo tiền dùng ga mỗi tháng cũng tiết kiệm từ 2 - 3 triệu đồng. Ngoài ra về mùa đông có thể dùng điện thắp sáng, điện sưởi ấm cho lợn gà...”. Trong phong trào nuôi lợn kết hợp xây hầm biogas lấy khí phát triển rầm rộ ở Hải Lăng, người có đóng góp không nhỏ là anh Lê Chí Dũng ở thôn Trà Lộc, xã Hải Xuân. Anh Dũng là người đầu tiên áp dụng những cải tiến mới trong kỹ thuật để xây dụng hầm ủ khí biogas mang lại hiệu cao cho bà con nông dân. Đến nay anh đã xây dựng hàng trăm hầm ủ khí biogas không chỉ cho nông dân Hải Lăng mà còn ở nhiều địa phương khác trong toàn tỉnh. Quay trở lại gia đình anh Dũng để tìm hiểu thêm về vấn đề này, chúng tôi được anh Dũng cho biết: “Hầm ủ khí biogas thông dụng trước đây hay dùng là hầm có dạng nắp hình chóp, cố định nắp đậy nên xảy ra tình trạng một số hầm xây xong không lấy được khí hoặc khí lên rất yếu, ngoài ra loại hầm này còn rất khó khăn trong khâu vệ sinh, súc hầm. Tôi nghĩ ra cách, dựng sắt hình chữ V để xây dựng miệng hầm và làm nắp đậy có thể di động được. Để tránh tình trạng rò khí, tôi dùng đất sét dính quanh miệng nắp đậy sau đó đổ nước lên nhằm bảo quản nắp hầm không bị nứt nẻ lúc nắng nóng mùa hè”. Ông Nguyễn Trí Ngọc, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Hải Lăng khẳng định: “Chăn nuôi lợn thịt thâm canh đảm bảo vệ sinh môi trường đang là mô hình được khuyến khích nhân rộng ở Hải Lăng. Bên cạnh chính sách hỗ trợ của địa phương thì đến nay người dân ở đây đã nhận thấy lợi ích thiết thực từ các mô hình chăn nuôi bền vững đang phát triển trên địa bàn nên họ tự học tập, bỏ vốn đầu tư kinh phí để xây dựng chứ không còn trông chờ, ỷ lại vào các nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước.” Tận mắt chứng kiến sự thay đổi về quy mô chăn nuôi, cách thức làm ăn và ý thức của nông dân Hải Lăng với môi trường mới thấy đây là hướng chăn nuôi bền vững, cần được khuyến khích nhân rộng ở các địa phương khác. Bài, ảnh: LÂM THANH