Lực lượng An ninh điều tra Công an Quảng Trị, một chặng đường lịch sử

* Đại tá LÊ CÔNG DUNG, UVTVTU, Giám đốc Công an Quảng Trị Sau ngày cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, các tổ chức đầu tiên của lực lượng Công an nhân dân (CAND) được thành lập làm nhiệm vụ trấn áp bọn phản cách mạng, bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền cách mạng, trong đó có lực lượng Chấp pháp. Trong bối cảnh vô vàn khó khăn, vận mệnh đất nước như “ngàn cân treo sợi tóc” nhưng dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng và Bác Hồ kính yêu, lực lượng Chấp pháp cùng với các đơn vị khác của CAND đã mưu trí, dũng cảm đập tan nhiều âm mưu đen tối, thâm độc của các thế lực thù địch, tiến hành điều tra, khám phá và xử lý nhiều vụ án phản cách mạng, bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng và cuộc sống của nhân dân. Ngày 31/12/1951, tại Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ VI, Bộ Nội vụ đã ra nghị quyết về tổ chức Nha Công an Trung ương trong đó có Phòng Chấp pháp thuộc Ty Bảo vệ chính trị và Ban Chấp pháp thuộc Phòng Bảo vệ chính trị ở Công an liên khu với nhiệm vụ “bắt, hỏi cung các đối tượng thuộc các vụ án do thám phản động”. Đây chính là những đơn vị tiền thân của lực lượng An ninh điều tra trong CAND và kể từ đó đến nay, ngày 31/12 được chọn làm ngày truyền thống của lực lượng An ninh điều tra. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng Chấp pháp đã cùng các đơn vị nghiệp vụ khác tổ chức điều tra, khám phá nhiều vụ án lớn, dập tắt các nhen nhóm phản động và hoạt động gây bạo loạn của bọn phản cách mạng, khám phá hàng trăm vụ, bắt giữ hàng ngàn tên gián điệp, biệt kích hoạt động theo các phương thức xâm nhập, cài lại, nội gián, con thoi, góp phần quan trọng vào thắng lợi của công tác đấu tranh chống phản cách mạng, làm thất bại cuộc chiến tranh gián điệp của địch.

Lực lượng An ninh điều tra nghiên cứu thông tin phát tán trên internet của đối tượng chống phá nhà nước - Ảnh: THÀNH NAM

Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội ở các vùng mới giải phóng hết sức phức tạp, bọn ngụy quân, ngụy quyền, các tổ chức, đảng phái phản động tiếp tục lén lút hoạt động, chống phá hết sức quyết liệt. Thời kỳ này, lực lượng công an đã có sự cải tiến về tổ chức, hoàn thiện các biện pháp nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả công tác đánh địch. Ngày 20/6/1981, Hội đồng Chính phủ ban hành Nghị định 250/CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức ngành Công an nhân dân. Theo đó lực lượng Chấp pháp được tách ra thành Cục An ninh điều tra xét hỏi (thuộc Tổng cục An ninh) và Cục Cảnh sát điều tra xét hỏi (thuộc Tổng cục Cảnh sát), ở cấp tỉnh là Phòng An ninh điều tra xét hỏi và Phòng Cảnh sát điều tra xét hỏi . Trong bối cảnh, đó lực lượng An ninh điều tra xét hỏi đã cùng các đơn vị nghiệp vụ, quân đội tập trung đấu tranh, khai thác và bắt tập trung cải tạo hàng chục ngàn tên phản cách mạng, phát hiện hàng ngàn cơ sở gián điệp do địch ngụy cũ cài lại, khám phá nhiều vụ án gián điệp do các cơ quan đặc biệt nước ngoài cài cắm lại trong nội bộ ta, góp phần đập tan âm mưu lật đổ chính quyền của các tổ chức phản động, kế hoạch “hậu chiến” của các thế lực thù địch, phục vụ công tác nghiên cứu đánh địch và nắm bắt âm mưu, phương thức và thủ đoạn hoạt động của các cơ quan tình báo nước ngoài đối với nước ta. Đất nước bước vào công cuộc đổi mới, trong bối cảnh Liên Xô và các nước XHCN ở Đông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch và bọn phản động ráo riết tiến hành âm mưu “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ nhằm phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng, xóa bỏ chế độ XHCN ở Việt Nam, triệt để lợi dụng các vấn đề tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền để kích động, chia rẽ khối đoàn kết dân tộc. Lực lượng An ninh điều tra đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng khác chủ động nắm tình hình, phát hiện, đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động xâm nhập, phá hoại của các tổ chức phản động lưu vong; tiến hành vô hiệu hóa hoạt động của số đối tượng cơ hội chính trị, đối tượng lợi dụng vấn đề tôn giáo, dân tộc, dân chủ, nhân quyền để chống phá cách mạng; đấu tranh ngăn chặn, làm thất bại âm mưu, tổ chức biểu tình, bạo loạn chính trị của bọn phản động Fulrô ở Tây Nguyên và cái gọi là “Nhà nước Đêga độc lập”; điều tra, khám phá các vụ án lớn về kinh tế, tham nhũng, các vụ án có liên quan đến nội bộ hoặc có yếu tố nước ngoài, và nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng khác, góp phần củng cố, ổn định chính trị, trật tự quản lý kinh tế, trật tự an toàn xã hội, phục vụ đắc lực cho công cuộc CNH, HĐH đất nước. Cùng với sự trưởng thành của lực lượng An ninh điều tra toàn quốc, lực lượng An ninh điều tra Quảng Trị đã không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, lập được nhiều chiến công xuất sắc, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc XHCN. Đặc biệt, sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được ký kết (tháng 7/1954), sông Bến Hải trở thành giới tuyến chia cắt hai miền đất nước. Bọn đế quốc thực dân liên tục cho biệt kích, thám báo xâm nhập vào miền Bắc XHCN để thu thập tin tức, móc nối gây dựng cơ sở, phá hoại và tiến hành các hoạt động chiến tranh tâm lý, kích động lôi kéo người vào Nam. Giai đoạn này, Ban Chấp pháp Công an Quảng Trị, tiếp đó là Phòng Chấp pháp Ty Công an Vĩnh Linh và Phòng Chấp pháp Ty An ninh Quảng Trị là lực lượng trực tiếp quản lý, khai thác và điều tra khám phá hàng chục vụ án gián điệp, phản động, điển hình như vụ bắt giữ 6 tên làm gián điệp cho Pháp ở Vĩnh Sơn, Vĩnh Linh; vụ bắt giữ 4 tên gián điệp biệt kích của Mỹ ngụy xâm nhập vào Vĩnh Linh móc nối lôi kéo người và chuẩn bị các hoạt động phá hoại tại thị trấn Hồ Xá...góp phần đập tan âm mưu “Bắc tiến”, làm thất bại hoàn toàn chiến tranh gián điệp của thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Sau ngày đất nước thống nhất, năm 1976, Phòng Chấp pháp Công an Bình Trị Thiên được thành lập trên cơ sở sáp nhập từ các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên- Huế và đặc khu Vĩnh Linh. Đây là giai đoạn đầy khó khăn, thử thách nhưng cũng hết sức oanh liệt của lực lượng An ninh điều tra Bình Trị Thiên. Đã điều tra, xử lý và đấu tranh ngăn chặn hàng chục tổ chức phản cách mạng, bắt giữ, vô hiệu hóa hàng trăm đối tượng là địch ngụy cũ có âm mưu hoạt động chống đối, điển hình như vụ tổ chức phản động “Mặt trận dân quân phục quốc” do Phạm Lự và Tống Châu Khang cầm đầu; ngăn chặn có hiệu quả làn sóng người Việt di tản bỏ trốn ra nước ngoài, phát hiện, điều tra làm rõ đưa xử lý trước pháp luật hàng trăm vụ án lớn, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội địa bàn trong những năm đầu khi đất nước thống nhất. Tháng 7/1989, tỉnh Quảng Trị được tái lập, cùng với Công an Quảng Trị lực lượng An ninh điều tra bước vào công cuộc tái thiết. Chất lượng công tác chuyên môn được nâng lên rõ rệt, tỉ lệ điều tra, khám phá án ngày càng được nâng cao. Trong bối cảnh các thế lực thù địch tăng cường các hoạt động chiến tranh tâm lý, phá hoại tư tưởng, thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, kích động, hậu thuẫn các tổ chức phản động lưu vong và các phần tử chống đối ở trong nước ráo riết hoạt động chống phá, lực lượng An ninh điều tra Quảng Trị đã cùng các đơn vị nghiệp vụ của Công an tỉnh đập tan nhiều âm mưu, hoạt động của các tổ chức phản động lưu vong câu kết với các đối tượng phản động ở Lào lợi dụng địa bàn giáp ranh với Quảng Trị tiến hành thâm nhập về nước hoạt động chống phá. Với sự chỉ đạo chặt chẽ, kịp thời của cấp uỷ, chính quyền và lãnh đạo Công an tỉnh, sự phối hợp, giúp đỡ của các đơn vị, địa phương và quần chúng nhân dân cùng với sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi, lực lượng An ninh điều tra đã điều tra, khám phá 563 vụ, 1.543 đối tượng phạm tội các loại như: Xuất, nhập cảnh trái phép; tổ chức người khác trốn đi nước ngoài, trốn ở lại nước ngoài trái phép; truyền bá văn hoá phẩm đồi truỵ; phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; buôn lậu qua biên giới; chống người thi hành công vụ; tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng; lưu hành tiền giả; tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội... và nhiều vụ án có tính chất quấy rối, đe doạ khủng bố, vu khống các đồng chí lãnh đạo chủ chốt các cấp... đưa xử lý nghiêm trước pháp luật, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Đến nay, 99% cán bộ, chiến sĩ của đơn vị đều tốt nghiệp đại học về chuyên ngành điều tra tội phạm . Số cán bộ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, được đào tạo chuyên sâu trên các lĩnh vực ngày một tăng, là lực lượng nòng cốt của đơn vị đồng thời là nguồn bổ sung, tăng cường cho các đơn vị trong Công an tỉnh. Cùng với việc làm tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo Công an tỉnh trong điều tra, xử lý các vụ án, đơn vị đã chủ động nghiên cứu, tham mưu đề xuất cho lãnh đạo Công an tỉnh đổi mới nhiều nội dung, biện pháp công tác công an, vận dụng linh hoạt các biện pháp nghiệp vụ và các quy định của pháp luật vào công tác điều tra, xử lý tội phạm. Công tác nghiên cứu khoa học ngày càng được chú trọng. Với đội ngũ cán bộ có trình độ và được đào tạo cơ bản, đơn vị đã tổ chức nghiên cứu nhiều chuyên đề khoa học về công tác điều tra, xử lý tội phạm như chuyên đề về công tác đấu tranh chống tội phạm về tiền giả; chuyên đề về công tác điều tra, xử lý các loại tội phạm tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ và đang đăng ký để thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ về công tác điều tra loại án này. Với những thành tích đạt được trong suốt 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng An ninh điều tra Công an Quảng Trị đã nhiều lần được tặng thưởng những danh hiệu cao quý như Huân chương Chiến công; bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, nhiều lượt tập thể và cá nhân được Bộ Công an, Tổng cục An ninh và Giám đốc Công an tỉnh khen thưởng. Nhìn lại chặng đường lịch sử vẻ vang suốt 60 năm qua, cán bộ, chiến sĩ lực lượng An ninh điều tra vô cùng tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của các thế hệ cha, anh đi trước trong toàn lực lượng, góp phần tích cực vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đất nước ta đang trong quá trình phát triển, hội nhập. Bên cạnh những thuận lợi và thành tựu đã đạt được, chúng ta còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình” gây bạo loạn lật đổ hòng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta. Mặt khác những tác động tiêu cực từ suy thoái kinh tế tài chính toàn cầu, xung đột chính trị ở nhiều quốc gia, khu vực và hoạt động của các loại tội phạm ngày càng có xu hướng gia tăng, nhất là tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm có yếu tố nước ngoài và tội phạm sử dụng công nghệ cao... làm cho cuộc đấu tranh trên lĩnh vực bảo vệ an ninh trật tự của lực lượng công an nói chung và An ninh điều tra nói riêng sẽ diễn ra hết sức quyết liệt, nóng bỏng và nhiều thử thách, cam go. Phát huy tinh thần, ý chí quật cường và truyền thống vẻ vang 60 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự thương yêu, đùm bọc và giúp đỡ của nhân dân, với phẩm chất người chiến sĩ công an cách mạng, lực lượng An ninh điều tra Công an Quảng Trị quyết tâm giữ vững bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, đoàn kết vượt qua mọi khó khăn, thử thách, nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân.