Khởi sắc vùng biên

(QT) - Bây giờ, có dịp đi ngang qua những bản làng nơi miền tây Quảng Trị, nhiều người không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay ở nơi này. Những nhà máy, siêu thị hiện đại được xây dựng ngày càng nhiều; các nương rẫy cà phê, sắn, chuối... bạt ngàn nối dài tít tắp bốn mùa xanh tốt. Nhiều ngôi nhà của người dân bản được xây dựng khang trang trên những vùng đồi vốn heo hút trước đây... Sự gắn kết nghĩa tình Câu chuyện về sự thay da đổi thịt của vùng đất biên giới Quảng Trị là một câu chuyện dài, được tạo nên từ nhiều thế hệ con người, nhiều chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước cũng như sự tự thân vươn lên của người dân... Trong chiến tranh, đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Kô giữa đại ngàn Trường Sơn đã không tiếc máu xương cùng với bộ đội và nhân dân cả nước đứng lên chống giặc ngoại xâm, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc. Hòa bình lập lại, họ lại bước vào cuộc mưu sinh đầy khó nhọc.

Nhiều gia đình Vân kiều đã tự mua sắm máy móc phục vụ sản xuất nông nghiệp

Trước đây, do nhận thức còn hạn chế cộng với tập quán canh tác lạc hậu nên đời sống của một bộ phận bà con dân tộc miền núi, nhất là ở các vùng biên giới xa xôi còn gặp nhiều khó khăn. Thói quen canh tác “phát, đốt, cốt, trỉa” không chỉ ảnh hưởng xấu đến rừng mà còn làm gia tăng nạn xâm canh, xâm cư của đồng bào 2 bên biên giới Việt- Lào, gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng xấu đến đời sống của người dân. Để sớm ổn định cuộc sống của người dân vùng biên giới, những người lính biên phòng, chính quyền địa phương đã vào cuộc. Họ đã tích cực đi đến nhiều bản làng, nhiều gia đình để thuyết phục, vận động người dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước trong việc giữ gìn an ninh biên giới, trật tự an toàn xã hội. Cũng nhờ sự tích cực vận động của những người lính biên phòng, chính quyền địa phương mà tình trạng xâm canh, xâm cư, an ninh trật tự dần ổn định. Quá trình sinh sống lâu đời giữa đại ngàn Trường Sơn đã khiến cộng đồng người dân tộc thiểu số nhiều thế hệ gắn kết lại với nhau. Trong đó, rất nhiều gia đình ở vùng giáp biên giữa Việt Nam- Lào có họ hàng thân thuộc với nhau. Hàng ngày họ vẫn qua lại thăm, giúp đỡ lẫn nhau tuy đã là công dân sống ở 2 quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, trong quá trình sinh sống, làm ăn ở vùng biên giới luôn nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp cần có giải pháp phù hợp để giải quyết. Chính vì thế việc ra một chính sách nhất quán, phù hợp với vùng biên giới là điều cần thiết. Và rồi sáng kiến về mô hình kết nghĩa bản- bản đối diện vùng biên giới giữa 2 nước Việt Nam- Lào đã được ra đời. Vào ngày 28/4/2005, hai bản Ka Tăng (thị trấn Lao Bảo, huyện Hướng Hóa) với bản Đen Sa Văn (huyện Sê Pôn, Lào) đã tổ chức làm điểm lễ ký kết, tiếp đến là kết nghĩa 2 bản La Lay (xã A Ngo, huyện Đakrông) với bản La Lay A Xói (Cụm bản II, huyện Sa Muồi). Đến tháng 9/2010 toàn bộ 23/23 cặp bản đối diện 2 bên biên giới giữa Quảng Trị với 2 tỉnh Savannakhet và Salavan đã hoàn tất việc kết nghĩa. Từ khi mô hình kết nghĩa bản- bản được thực hiện đã mang lại hiệu quả thiết thực, tạo sự chuyển biến về nhiều mặt, góp phần củng cố, phát triển bền vững mối quan hệ đoàn kết, gắn bó đặc biệt giữa nhân dân 2 nước. Ngoài ra, nhân dân ở các bản kết nghĩa đã kịp thời giúp đỡ nhau khi gặp khó khăn hoạn nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, thực hiện khám chữa bệnh, học tập lẫn nhau trong công tác lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính quyền và các tổ chức, đoàn thể ở cơ sở. Các hoạt động đối ngoại biên giới, đối ngoại nhân dân được tăng cường và mở rộng cả hình thức và nội dung, thường xuyên tổ chức thăm hỏi, giao lưu văn hóa, văn nghệ, giữ gìn bản sắc của mỗi dân tộc... Mô hình kết nghĩa bản- bản đã thực sự để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp, mở ra tương lai tươi đẹp cho vùng đất, con người nơi miền biên giới xa xôi... Hướng mở cho vùng biên Từ lâu, cửa khẩu được ví như là cửa ngõ để mở lối giao thương với bên ngoài. Nhận thức được điều đó, trong những năm qua tỉnh Quảng Trị đã rất chú trọng đến công tác đầu tư mở rộng và nâng cấp hệ thống các cửa khẩu trên địa bàn. Với đường biên giới trải dài 206 km tiếp giáp với 2 tỉnh Savannakhet và Salavan của nước bạn Lào nên trên tuyến biên giới Quảng Trị có rất nhiều tuyến đường giao thông quan trọng, đặc biệt là hệ thống các cửa khẩu. Quảng Trị có Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, Cửa khẩu quốc gia La Lay và 4 cửa khẩu phụ: Cửa khẩu Cóc (xã Ba Nang, huyện Đakrông), Cửa khẩu Thanh (xã Thanh, huyện Hướng Hóa), Cửa khẩu Phụ Cheng (xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa), Cửa khẩu Tà Rùng (xã Hướng Việt, huyện Hướng Hóa). Đây là những cửa ngõ hết sức quan trọng trong mối quan hệ giao lưu với nước bạn Lào và các nước trong khu vực Đông Nam Á. Đặc biệt hơn sau khi cây cầu Hữu Nghị II bắc qua sông Mê kông nối liền tỉnh Savannakhet (Lào) với tỉnh Mukdahan (Thái Lan) thì lưu lượng người, phương tiện nhập cảnh vào Quảng Trị đông đảo hơn trước, trong đó có nhiều nhà đầu tư lớn. Sự kiện thông cầu cầu Hữu Nghị II đã tạo ra kết nối 3 nước Thái Lan - Lào - Việt Nam thông qua hệ thống các cửa khẩu.

Hoạt động buôn bán ở khu vực Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo

Việc tỉnh Quảng Trị thực hiện hoàn tất Dự án “Tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt - Lào” đã tạo sự thuận lợi cho việc mở rộng và nâng cấp hệ thống các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh. Đồng chí Nguyễn Quân Chính, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo công tác biên giới và cắm mốc tỉnh cho biết: “Hiện tại Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo và Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đã được Chính phủ ban hành quy chế ưu đãi riêng nên bước đầu hoạt động có hiệu quả. UBND tỉnh đã có kiến nghị với Chính phủ cho phép nâng cấp Cửa khẩu quốc gia La Lay thành Cửa khẩu quốc tế La Lay, hiện nay chúng tôi vẫn đang chờ Chính phủ phê duyệt. Hệ thống các cửa khẩu phụ sẽ được tiếp tục đầu tư nâng cấp trong thời gian tới để tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao lưu, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của các địa phương hai bên biên giới, đồng thời củng cố và tăng cường mối quan hệ tốt đẹp với nước bạn Lào. Trong tương lai không xa, Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo sẽ tiếp tục được mở rộng, đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hệ thống cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ các lực lượng chức năng hoạt động tại cửa khẩu và vùng biên giới này nhằm đem lại hiệu quả tốt hơn. Tạo điều kiện đẩy mạnh cải cách hành chính tại cặp Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và Đensavẳn theo Hiệp định GMS”. Khu Kinh tế Thương mại đặc biệt Lao Bảo và Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo được xem là chìa khóa vàng mở ra hành trình hội nhập của Quảng Trị với nhiều nước trên tuyến Hành lang Kinh tế Đông - Tây. Hiện tại, lực lượng biên phòng trên địa bàn xung yếu này vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong công tác ngăn chặn, đấu tranh phòng chống tội phạm, buôn bán hàng lậu từ biên giới. Bên cạnh đó bọn phản động lưu vong người Việt, người Lào đã không ít lần hoạt động xâm nhập nhằm chống phá, chia rẽ mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị giữa hai dân tộc Việt - Lào. Chính vì vậy, sự đầu tư nâng cấp, mở rộng cơ sở hạ tầng, trang thiết bị sẽ hỗ trợ đắc lực cho các lực lượng biên phòng, hải quan tại đây. Thiếu tá Trần Xuân Lạn, Đồn Trưởng Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo cho biết: “Những năm gần đây, số tội phạm các loại trên địa bàn đã giảm mạnh so với các năm trước song quy mô, hình thức hoạt động của nhóm đối tượng này rất mưu mô, xảo quyệt và tinh vi. Vì thế, dự án mở rộng và nâng cấp, kiện toàn Khu Kinh tế- Thương mại đặc biệt Lao Bảo, Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo sẽ góp phần trợ giúp chúng tôi hoàn thành tốt nhiệm trong thời kỳ mới, đồng thời tạo ra niềm tin, vị thế tốt đẹp hơn trong mắt bạn bè quốc tế”. Những năm gần đây, Quảng Trị đã chú trọng đầu tư vào khu vực miền núi để tạo ra sự cân bằng phát triển giữa miền ngược với miền xuôi và khai thác tốt hơn những thế mạnh tiềm ẩn ở vùng giáp biên này. Ở khu vực hai huyện giáp biên Đakrông, Hướng Hóa có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch như: Khu di tích Làng Vây, Sân bay Tà Cơn, Nhà tù Lao Bảo, Tượng đài Khe Sanh, Khu bảo tồn Thiên nhiên và danh thắng Đakrông, hệ thống văn hóa, tập tục của cộng đồng người dân tộc thiểu số, Khu Kinh tế- Thương mại đặc biệt Lao Bảo, tuyến đường Hồ Chí Minh... Ngoài ra vùng này còn được xem là “thánh địa” của cà phê, chuối, sắn, hồ tiêu và cao su, đây là điểm đến lý tưởng cho các nhà đầu tư. Bước đi trên con đường rộng thanh thang mới được xây dựng ở cặp Cửa khẩu quốc gia La Lay - La Lay A Sói (Lào), Đại úy Nguyễn Văn Toàn, Đồn Phó quân sự Đồn Biên phòng cửa khẩu La Lay xúc động nói: “Chúng tôi rất vui mừng khi thời gian gần đây tuyến biên giới Quảng Trị nói chung và tuyến biên giới trên địa bàn đồn quản lý nói riêng đã trở mình nhanh chóng, mở ra những vận hội mới trong tương lai. Là những người lính biên phòng, chúng tôi càng thấy tự hào về sự phát triển đi lên của quê hương và vững tin hơn trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới để biên cương mãi mãi bình yên”. Bài, ảnh: ĐỨC VIỆT- NHƠN BỐN