Khi công tác dân số là “việc trọng” của làng

(QT) - Xây dựng thành quy ước thôn với 6 chương, 13 điều, 100% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ phải ký cam kết thực hiện, rõ ràng và chặt chẽ như vậy nên tại nhiều thôn thuộc các xã Vĩnh Long, Vĩnh Tú (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị), công tác dân số - KHHGĐ được xem như “việc trọng” của làng và người dân nghiêm túc thực hiện. Chính nhờ vậy mà có nhiều thôn, hơn mười năm liền không có người sinh con thứ ba trở lên, việc KHHGĐ tưởng chừng chỉ là việc của mỗi nhà nhưng được cả làng, cả xã cùng chăm lo.

Hướng dẫn cách sử dụng các biện pháp tránh thai cho người dân - Ảnh: HỒ THANH THOAN

Chị Lê Thị Yên đảm nhận trọng trách trưởng thôn Thống Nhất, xã Vĩnh Long được vài năm nay. Là phụ nữ nên ngoài những khó khăn vất vả thường tình khi vừa gánh vác việc nhà, việc làng, chị cũng có những ưu thế nhất định trong công việc vốn nghe ra chỉ phù hợp với nam giới này. Đặc biệt trong công tác vận động người dân thực hiện KHHGĐ, việc nhỏ to khuyên nhủ, vận động chị em dễ dàng, thuận lợi hơn nhiều. Thôn Thống Nhất có 65 hộ dân với 209 nhân khẩu. Sớm nhận thức tình trạng đông con, sinh con dày là nguyên nhân chính dẫn đến đói nghèo, bệnh tật, lạc hậu của mỗi gia đình, thôn đã xây dựng hương ước, thành lập Ban điều hành thôn tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về KHHGĐ. Ban điều hành làng được cơ cấu đầy đủ các thành phần mặt trận và các đoàn thể, đặc biệt đại diện các chức sắc họ tộc đã tích cực tham gia vào ban điều hành, góp tiếng nói quan trọng trong công tác tuyên truyền vận động, nhờ đó đã làm thay đổi từ nhận thức đến hành động của bà con trong thôn. Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề, các buổi họp thôn, họp tổ phụ nữ, các tổ chức, đoàn thể và ban điều hành phân công trực tiếp cho các thành viên đi từng ngõ, gõ từng nhà, đặc biệt tích cực vận động các hộ gia đình có ý muốn sinh thêm con hoặc sinh con một bề để tuyên truyền vận động. Bà con đã hiểu và cùng quyết tâm xóa bỏ các quan niệm cũ muốn có con trai để nối dõi tông đường, tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”, “đông con hơn đông của”. Cả thôn có 8 cặp vợ chồng sinh con gái một bề nhưng gia đình nào cũng thỏa nguyện và không có ý định sinh thêm con. Gia đình chị Nguyễn Thị Hương sinh hai con gái, đến nay các cháu đã lớn, kinh tế ổn định, con cái học hành đàng hoàng. Chị cho biết, ban đầu cũng mong muốn sinh thêm con trai cho có nếp có tẻ, nhưng được các chị làm công tác dân số giải thích, động viên nên hai vợ chồng đã hiểu và chuyên tâm chăm sóc để các con được học hành đến nơi đến chốn. Nhờ làm tốt công tác dân số nên từ năm 2007 đến nay, thôn Thống Nhất không có người sinh con thứ ba trở lên. Toàn thôn có 63/65 hộ được công nhận gia đình văn hóa, trong đó có 3 gia đình được công nhận gia đình văn hóa tiêu biểu. Thôn 3 năm liền là khu dân cư tiên tiến. Chị Lê Thị Yên chia sẻ: “Nhận thức của người dân ngày càng nâng cao nên họ hiểu được việc sinh nhiều con sẽ ảnh hưởng đến kinh tế, đời sống rất nhiều. Chính vì vậy mà nhiều gia đình dù sinh con một bề nhưng cũng thấy hạnh phúc vì các con ngoan, học hành đàng hoàng. Những người làm công tác tuyên truyền vận động như chúng tôi cũng thuận lợi hơn rất nhiều nhờ ý thức tự giác thực hiện KHHGĐ của bà con”. N h ữ n g quy ước như thế này cũng đã được người dân thôn Thủy Tú II, xã Vĩnh Tú áp dụng n g h i ê m túc đối với từng dòng họ, từng gia đình từ hơn chục năm nay. Ông Lê Hữu Hiển, Trưởng thôn hồ hởi khoe với chúng tôi công trình tường rào bao quanh Trung tâm học tập cộng đồng của thôn, được xây dựng năm 2012 trị giá trên ba mươi triệu đồng. Điều đặc biệt là trên cổng tường rào trang trọng gắn biển: “Công trình khen thưởng mô hình thôn không có người sinh con thứ 3 trở lên”, với số tiền xây dựng được sử dụng từ chính tiền thưởng của UBND tỉnh dành cho mô hình không có người sinh con thứ ba bền vững giai đoạn 2007 - 2011. Đây là niềm tự hào của người dân thôn Thủy Tú II. Không chỉ trong một giai đoạn, mà trên thực tế, từ 18 năm nay, thôn Thủy Tú II đã duy trì hiệu quả mô hình làng không có người sinh con thứ 3 trở lên. Với một thôn có 64 hộ, 223 nhân khẩu thì việc duy trì trong một khoảng thời gian khá dài việc thực hiện tốt chính sách dân số - KHHGĐ là điều không dễ dàng. Cộng tác viên dân số Nguyễn Thị Diện chia sẻ thêm về những kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động: “Hiện thôn có 6 cặp vợ chồng sinh con một bề là gái. Trong số đó, nhiều người mong muốn sinh thêm con trai. Hiểu được suy nghĩ đó của nhiều gia đình nên chúng tôi đã thường xuyên tiếp cận, quan tâm, vận động, giải thích để họ hiểu và dừng lại ở hai con để nuôi dạy tốt. Chúng tôi cũng dẫn chứng những trường hợp sinh con một bề nhưng kinh tế gia đình khá giả, con cái chăm ngoan học giỏi để làm gương cho mọi người. Cũng không ít khó khăn, bởi nhiều người vẫn còn quan niệm sinh con phải có nếp có tẻ, nhưng với ý thức chung, các gia đình cũng đã hiểu và chấp hành tốt”. Ban điều hành thôn và các tổ chức, đoàn thể đã linh hoạt lồng ghép nội dung tuyên truyền về lợi ích của mô hình ít con và hệ luỵ của sự đông con trong các phong trào VH- VN địa phương, hoạt động của các mô hình câu lạc bộ và là tiêu chí bình xét thi đua hàng năm. Sau nhiều năm kiên trì vận động, việc không sinh con thứ ba đã trở thành ý thức tự giác của các cặp vợ chồng. Đồng chí Trần Hữu Hùng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Tú cho biết: “Có thể nói, việc đưa nội dung chính sách DS-KHHGĐ vào hương ước, quy ước ở thôn Thủy Tú II đã tạo được sự đồng thuận của nhân dân, tạo cho nhân dân có thói quen và ý thức tự giác, cùng bảo ban nhau thực hiện và chính họ là người giám sát việc thực hiện chính sách DS-KHHGĐ ở cơ sở, qua đó phát huy các chuẩn mực đạo lý và truyền thống của dân tộc”. Đi qua những thôn xóm ở Vĩnh Long, Vĩnh Tú duy trì được mô hình thôn không có người sinh con thứ ba trong nhiều năm liền, có thể dễ dàng nhận thấy đời sống của người dân thực sự khởi sắc. Nhà cửa được xây dựng khang trang, nhiều mô hình kinh tế hộ gia đình phát triển, con em được học hành đến nơi đến chốn, bà con đồng lòng xây dựng cuộc sống ấm no, gìn giữ và phát huy truyền thống tốt đẹp của thôn, là đơn vị văn hóa cấp huyện, cấp tỉnh. BẢO BÌNH