Giúp trẻ em gái vị thành niên nắm bắt đầy đủ các kiến thức về chăm sóc, bảo vệ bản thân

* Bác sĩ NGUYỄN THỊ THANH, Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Quảng Trị trả lời phỏng vấn - Thưa bác sĩ! Đề nghị bác sĩ cho biết hướng đến Ngày Dân số thế giới 11/7/2016, thời gian qua Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã triển khai những hoạt động gì?

- Nhân hưởng ứng Ngày Dân số thế giới ngày 11/7 năm nay, sau khi có văn bản hướng dẫn của Tổng cục Dân số - KHHGĐ về chủ đề và nội dung hoạt động, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã xây dựng kế hoạch và hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện, cụ thể: Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đã tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch hưởng ứng Ngày Dân số thế giới số 11/7 năm 2016; phối hợp với Đài PT - TH tỉnh, Báo Quảng Trị, website Sở Y tế và Trung tâm truyền thông - Giáo dục sức khỏe tỉnh, lập facebook “Dân số Quảng Trị”... để đăng tải các tin bài, phóng sự tuyên truyền về công tác dân số - KHHGĐ. Trong đó, chú trọng đăng tải các tin, bài chuyển tải thông điệp về chủ đề Ngày Dân số thế giới năm nay là “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”. Trung tâm Dân số - KHHGĐ các huyện, thị xã, thành phố cũng đã xây dựng kế hoạch và triển khai nhiều hoạt động hưởng ứng Ngày Dân số thế giới như: Đăng tải các tin, bài trên trang thông tin điện tử cấp huyện về chủ đề Ngày Dân số thế giới năm nay để cung cấp các thông tin, tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền và các ngành đối với công tác dân số - KHHGĐ nói chung và các hoạt động hưởng ứng Ngày Dân số thế giới nói riêng; tăng cường các hoạt động truyền thông tại cơ sở như tuyên truyền hưởng ứng Ngày Dân số thế giới qua hệ thống loa truyền thanh xã, phường, khu phố. Đặc biệt, thời điểm tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Dân số thế thới giới năm nay trùng với thời gian triển khai chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ CSSKSS/KHHGĐ đợt 2 năm 2016 nên Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh chỉ đạo Trung tâm Dân số - KHHGĐ các địa phương chủ động đưa thông điệp chủ đề tuyên truyền Ngày Dân số thế giới vào các nội dung tuyên truyền của chiến dịch. Đối với các địa phương đang triển khai đề án liên quan đến công tác dân số - KHHGĐ thì tổ chức tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân lồng ghép các nội dung Ngày Dân số thế giới vào các hoạt động của câu lạc bộ tiền hôn nhân. - Thời gian qua tỉnh đã có những chính sách, chương trình, dự án, hoạt động gì hướng về trẻ em gái vị thành niên, đặc biệt là trẻ em gái ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thưa bác sĩ? - Những năm qua, công tác CSSKSS vị thành niên, thanh niên nói chung và đối với trẻ em gái nói riêng trên địa bàn tỉnh đã được triển khai thực hiện với các mô hình đề án như: Tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân, đề án giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh thông qua ngân sách Chương trình mục tiêu quốc gia dân số - KHHGĐ và trước đây các dự án do ADB tài trợ như: Dự án phòng chống HIV cho thanh niên, dự án Chăm sóc và phát triển trẻ. Ngoài ra, thông qua nguồn ngân sách địa phương hỗ trợ theo Nghị quyết 06/ HĐND tỉnh, từ năm 2010 đến nay, hàng năm Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền nâng cao kiến thức, kỹ năng CSSKSS cho vị thành niên, thanh niên là người dân tộc thiểu số tại huyện Hướng Hóa, Đakrông. Đối với trẻ em gái, chúng tôi luôn xác định đây là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nên trong quá trình triển khai thực hiện các hoạt động chúng tôi đều chú ý và ưu tiên đến nhóm đối tượng này.

Một buổi sinh hoạt của CLB Tiền hôn nhân ở phường Đông Giang, Đông Hà - Ảnh: KKS

Với những hoạt động của các mô hình, đề án, dự án nói trên, bước đầu đã phát huy được hiệu quả, góp phần nâng cao nhận thức trong cộng đồng về CSSKSS vị thành niên và thanh niên. Đối với đề án “Tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân” đến nay đã triển khai tại 30 xã, phường, thị trấn thuộc địa bàn 8 huyện, thị xã, thành phố và thành lập được 150 câu lạc bộ “Tiền hôn nhân” thu hút 5.695 thanh niên sống tại cộng đồng tham gia. Đề án giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống triển khai tại 24 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số của huyện Hướng Hóa, Đakrông. Trong khuôn khổ hoạt động của đề án, chúng tôi đã thành lập các điểm truyền thông tại 2 Trường Dân tộc nội trú ở huyện Hướng Hóa và Đakrông để thường xuyên cung cấp các tài liệu hướng dẫn về kỹ năng CSSKSS vị thành niên, thanh niên và tổ chức các buổi sinh hoạt ngoại khóa nhằm mục đích tạo điều kiện cho các em có nhiều cơ hội tiếp cận các thông tin về CSSKSS/KHHGĐ. Ngoài ra, hàng năm chúng tôi tổ chức hàng trăm buổi sinh hoạ t nhóm, nói chuyện chuyên đề với các nội dung như: Luật Hôn nhân gia đình, SKSS vị thành niên… cho hàng nghìn thanh niên người dân tộc thiểu số sống tại cộng đồng. Nhờ vậy, những năm qua tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm đáng kể. Thông qua các hoạt động của dự án Chăm sóc, phát triển trẻ thơ và dự án Phòng chống HIV cho thanh niên, ngoài việc tổ chức các hoạt động cung cấp kiến thức, kỹ năng về CSSKSS nói chung và phòng chống HIV nói riêng cho các nhóm đối tượng thanh niên, vị thành niên. Trong khuôn khổ hoạt động dự án chúng tôi đã triển khai các lớp tập huấn cho nhóm đối tượng cha, mẹ có con vị thành niên, thanh niên để hướng dẫn phương pháp giáo dục về SKSS và sức khỏe tình dục cho con tuổi vị thành niên. Nhìn chung, quá trình triển khai thực hiện, các mô hình, đề án trên đã phát huy hiệu quả trong thực tế. Tuy nhiên, trong những năm trở lại đây ngân sách Chương trình mục tiêu quốc gia dân số bị cắt giảm nhiều nên chưa có điều kiện để nhân rộng các mô hình đề án ra các địa phương khác trong tỉnh. -Thời gian tới, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh có những kế hoạch, giải pháp gì để đầu tư cho vị thành niên, thanh niên, đặc biệt là trẻ em gái, thưa bác sĩ? - Trên cơ sở những kết quả đạt được trong những năm vừa qua, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tiếp tục phối hợp với các ngành, đoàn thể triển khai các hoạt động theo kế hoạch của UBND tỉnh đã đề ra, cụ thể tiếp tục duy trì, nhân rộng (nếu có điều kiện) đề án tư vấn, kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân; phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh triển khai có hiệu quả đề án giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống đã được Chính phủ phê duyệt; phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên vào hệ thống trường học cấp THPT. Đặc biệt, chúng tôi tăng cường các hoạt động truyền thông về mất cân bằng giới tính khi sinh để nâng cao nhận thức trong cộng đồng về bình đẳng giới. Vị thành niên, thanh niên nói chung, trẻ em gái vị thành niên nói riêng luôn có nhu cầu tìm hiểu kiến thức tâm sinh lý, vì vậy cần phổ biến kịp thời, đầy đủ các kiến thức về tự chăm sóc, bảo vệ bản thân để giúp các em tự tin bước vào đời. Đây không chỉ là nhiệm vụ của ngành y tế, của những người làm công tác dân số - KHHGĐ mà đòi hỏi phải có sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền, sự phối hợp đồng bộ của các ngành, đoàn thể và toàn xã hội. Nhân kỷ niệm Ngày Dân số thế giới năm nay với chủ đề “Đầu tư cho trẻ em gái vị thành niên”, chúng tôi, những người làm công tác dân số - KHHGĐ muốn chuyển tải thông điệp: Trẻ em gái vị thành niên cần phải được tạo điều kiện để có thể bước vào giai đoạn trưởng thành một cách an toàn và khỏe mạnh, có tương lai tươi sáng. -Xin cảm ơn bác sĩ! KÔ KĂN SƯƠNG (thực hiện)