Giữ màu xanh cho quê hương

(QT) - 10 năm về trước, ông Trần Quốc Phương ở Tân Thủy (Vĩnh Thủy, Vĩnh Linh, Quảng Trị) tập trung mọi sức lực, tiền của phát triển những khu rừng nguyên sinh hoang tàn đang nằm trong diện “kêu cứu” để duy trì màu xanh cho quê hương. Qua bàn tay chăm sóc của ông Phương 10 ha rừng nguyên sinh trơ trọi ngày ấy nay đã được tái sinh mạnh mẽ với đầy đủ thảm thực vật phong phú, đa dạng cùng nhiều loại động vật quý hiếm.... Đón từ tay vợ bát nước chè xanh còn bốc khói, ông Phương uống một ngụm lớn, rồi thủng thẳng kể lại câu chuyện về cuộc đời mình. Năm 1964, chàng trai trẻ Trần Quốc Phương, lên đường nhập ngũ, được biên chế vào D16, Sư đoàn F341, đóng quân ở Quảng Bình.

Ông Phương tuần tra bảo vệ rừng

Ông từng vào sinh ra tử ở các chiến trường ác liệt như Thành Cổ Quảng Trị, đảo Cồn Cỏ, trên nước bạn Lào... Sau ngày đất nước thống nhất, ông Phương được cấp trên bố trí, làm Trạm trưởng Trạm kiểm lâm Triệu Hải (năm 1977), rồi chuyển sang làm Trạm trưởng các trạm kiểm lâm khác ở Cam Lộ, Gio Linh, Vĩnh Linh cho đến ngày nghỉ hưu (năm 1992). Những tưởng nhận được quyết định nghỉ hưu, ông Phương sẽ sống một cuộc sống an nhàn, cùng với vợ và các con trong ngôi nhà khang trang ở thị trấn Hồ Xá (Vĩnh Linh). Nhưng không, về nhà được vài ba bữa, một mình ông lại khăn gói lên đường đến vùng đất mới chưa có bóng người với ngỗn ngang khó khăn, gian khổ để... lập nghiệp. Quyết định bất ngờ ấy gây cú sốc lớn cho cả gia đình, bạn bè ông. Nhiều người ra sức can ngăn hành động quá phiêu lưu, mạo hiểm của ông, người nhỏ nhẹ kiệm lời nói, rồi ông ấy cũng phải khăn gói quay trở về với nỗi thất bại ê chề thôi... “Biết ông ở một mình trên rừng với hai bàn tay trắng, vợ con ông lên thăm. Lên đến nơi, thấy mặt mày ông xanh tái, gầy gò, nằm liệt giường mấy ngày trời trong cái túp lều lụp xụp, bà thấy thương vô cùng, động viên rồi đến năn nỉ hết lời ông hãy về nhà với vợ con, ở đây không sống được đâu. Ông không nghe, bỏ ngoài tai tất cả. Thế là, vợ con ông đành ngậm ngùi ra về, trong tiếng thở dài “đất không chịu trời thì trời phải chịu đất chứ sao”. Với ý chí không ngại gian khổ và một tình yêu mãnh liệt với núi rừng, ông Phương tự tin tiếp bước trên con đường đầy gian truân.

ông Phương giải thích cho mọi người hiểu: “Mấy anh muốn chặt cây nào trong rừng, tôi sẵn sàng cho, còn việc chặt phá cây vô tội vạ như vậy sẽ làm cho vốn rừng ngày càng bị kiệt quệ, nhiều loài động, thực vật quý hiếm bị mất dần, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Các anh nên biết việc phục hồi vốn rừng nguyên sinh từ chốn hoang tàn được hồi sinh giống như nguyên trạng ban đầu là rất khó, phải mất hàng chục, hàng trăm năm mới có, chứ phá hoại thì quá dễ dàng, chỉ một nhát rìu là xong hết”.

Lặng lẽ châm điếu thuốc, nhả những làn khói vào không gian, ông Phương bộc bạch: “Ít ai biết rằng, từ lúc còn trong quân ngũ, tôi từng ôm ấp giấc mộng lập một trang trại lớn, một mảnh vườn đầy hoa trái xum xuê cho con cháu mình sau này. Bây giờ có điều kiện để thực hiện rồi, dù có khó khăn mấy tôi cũng phải làm cho bằng được”. Đi dạo trong khu rừng tái sinh của ông Phương, nghe dòng suối chảy róc rách, ngắm những chú lợn rừng, nhím, sóc... chạy nhảy dưới những thân cây cao vút, vươn tán che mát một vùng, chúng tôi cứ nghĩ mình đang lạc giữa một cánh rừng già. Một cảm giác thật thoải mái, lâng lâng khó tả khi được thỏa sức hít căng lồng ngực từng làn không khí trong lành. Xuất phát từ tình yêu mãnh liệt, ông dồn tất cả tâm sức “khai sinh” 10 ha rừng nguyên sinh từ “cõi chết” (bị tàn phá nhiều bởi chiến tranh và con người) được hồi sinh mạnh mẽ. Ông cho biết: “Cả ngày lẫn đêm tôi cứ đi, đi mãi trong rừng để phát quang, chặt bỏ những loài cây dại, vun gốc, tỉa cành cho loài cây đặc trưng của rừng như gõ, trâm, trai, bời lời... mà không hề biết mệt mỏi là gì". Có được một khu rừng tái sinh tuyệt đẹp như ngày hôm nay, ít ai biết được rằng, chính ông đã trải qua bao khó khăn trong việc giành giật lại sự sống cho rừng từ tay một số kẻ phá rừng. Như một lập trình sẵn trong đầu, cứ vào buổi trưa và buổi tối, ông lại lên đường tuần tra, bởi đây là lúc những kẻ xấu thường xuyên ra tay phá hoại. Có ngày, ông phát hiện và ngăn cản đến năm người đang ra sức phá rừng, khi thấy bóng dáng của ông, mỗi người lấy một lý do để biện minh cho hành vi của mình, không biết đây là rừng đã có chủ, chặt vài cây về làm nhà, săn bắn vài con thú cải thiện bữa ăn gia đình... thậm chí có kẻ còn ra sức chống đối quyết liệt. Với kinh nghiệm nhiều năm chống lại “lâm tặc”, ông Phương giải thích cho mọi người hiểu: “Mấy anh muốn chặt cây nào trong rừng, tôi sẵn sàng cho, còn việc chặt phá cây vô tội vạ như vậy sẽ làm cho vốn rừng ngày càng bị kiệt quệ, nhiều loài động, thực vật quý hiếm bị mất dần, dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng. Các anh nên biết việc phục hồi vốn rừng nguyên sinh từ chốn hoang tàn được hồi sinh giống như nguyên trạng ban đầu là rất khó, phải mất hàng chục, hàng trăm năm mới có, chứ phá hoại thì quá dễ dàng, chỉ một nhát rìu là xong hết”. Cùng với tuần tra bảo vệ rừng, ông Phương còn tuyên truyền cho bà con không nên phá rừng bừa bãi, hãy yêu quý và bảo vệ rừng, bởi việc làm đó đồng nghĩa với bảo vệ chính cuộc sống cho chúng ta, con cháu sau này. Những lời thuyết phục đầy lý lẽ và thấm đượm nghĩa tình của ông đã làm cho mọi người hiểu rõ tầm quan trọng của rừng. Nhiều người đã bắt đầu ý thức nên không phá hoại rừng nữa và cùng chung tay với ông bảo vệ rừng. Tân Thủy, bây giờ đang trở thành “mảnh đất hứa” níu giữ người ở lại. Ngay cả vợ con, bạn bè lúc trước kịch liệt phản đối việc ông Phương lên chốn hoang vu này lập nghiệp, làm giàu nay có một cái nhìn khác đầy thiện cảm khi lên đây một lần, chẳng ai muốn quay về. Cái khó khăn đang dần nhường chỗ cho sự sung túc, một trong những minh chứng cho sự đổi thay đó là mô hình trang trại lớn của ông với 5 ha cao su đang cho thu hoạch, sắn, dưa hấu, lúa gạo đầy bồ, mấy ao cá rộng thênh thang... (chưa kể tới cả khu rừng tái sinh 10 ha), mỗi năm đưa lại cho ông Phương mức thu nhập trên 60 triệu đồng. Thế nhưng, đối với ông, tất cả những gì có được chỉ mới là điểm khởi đầu cho ước muốn lớn lao hơn, xây dựng khu rừng tái sinh trở thành một khu du lịch sinh thái. Có người hỏi, bây giờ đã bước vào tuổi “thất thập cổ lai hy”, có khu rừng tái nguyên sinh ấy đáng giá bạc tỷ, sao ông không bán đi mà an dưỡng tuổi già, làm gì nữa cho mệt? Vẫn lời nói chắc như đi đóng cột, ông Phương khẳng định: “Trong thâm tâm tôi, bao giờ cũng muốn giữ gìn vốn rừng quý hiếm này mãi mãi cho con cháu để chúng biết rằng ngay trên chính mảnh đất quê hương mình cũng có khu rừng tái sinh mang đầy đủ hình hài của khu rừng nguyên sinh hàng trăm năm trước. Vấn đề khó khăn nhất của tôi là nguồn vốn đầu tư quá nhiều, nhưng tôi sẽ cố gắng thực hiện cho được. Nếu tôi không thực hiện nổi, các con phải thay tôi làm việc đó”. Với những loài động vật quý hiếm và nhiều loại thực vật phong phú đa dạng sẵn có trong khu rừng 10 ha, ông Phương dự định sẽ khoanh vùng lại để tiện chăm sóc và bảo vệ. Đồng thời ông muốn có thêm nhiều loại động vật quý hiếm vào rừng, để cho chúng sinh sống, sinh sôi nảy nở trong môi trường tự nhiên, dựa vào nguồn nước, thức ăn sẵn có trong rừng... khi đó mới đúng nghĩa là khu rừng nguyên sinh. Tân Thủy sẽ là điểm đến hấp dẫn về du lịch sinh thái trong tương lai gần? Điều này hiện lên khá rõ ràng trong ánh mắt, trong khát vọng và chính ngay việc làm của ông Trần Quốc Phương đã bắt đầu từ nhiều năm nay. Bài và ảnh: NGUYỄN MINH ĐỨC