Giảm nguy cơ bệnh tật cho trẻ nhờ phương pháp sàng lọc sơ sinh

(QT) - Phương pháp sàng lọc sơ sinh bắt đầu được triển khai từ năm 2014 tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Trị. Đây là phương pháp quan trọng giúp trẻ loại bỏ được các dị tật bất thường và hạn chế tối đa bệnh cho trẻ khi lớn lên nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong đó, nổi bật là việc sàng lọc bệnh võng mạc ở trẻ sinh non mà các bác sĩ Bệnh viện đa khoa tỉnh đã và đang triển khai. Bé Trần Ngọc Nguyên là con đầu lòng của chị Dương Thị Thơm, xã Vĩnh Trung (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị). Vì sinh thiếu tháng nên bé chỉ nặng hơn 1,4 kg. Do võng mạc chưa phát triển đầy đủ nên hiện tại bé Nguyên đang được các bác sĩ Khoa Mắt, Bệnh viện đa khoa tỉnh theo dõi, thực hiện sàng lọc bệnh võng mạc ở trẻ sinh non. Trao đổi với chúng tôi, chị Thơm cho biết: “Theo tìm hiểu của tôi thì bệnh võng mạc ở trẻ sinh non nếu không được khám, phát hiện bệnh và điều trị kịp thời thì một tỷ lệ đáng kể sẽ bị mù. Do vậy, khi được các bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa tỉnh khám, theo dõi để sàng lọc bệnh võng mạc cho con tôi thấy rất yên tâm. Được nhìn thấy đứa con thân yêu lớn lên hoàn toàn khỏe mạnh là niềm hạnh phúc lớn nhất của các bậc làm cha mẹ”.

Sàng lọc bệnh võng mạc ở trẻ sinh non tại Bệnh viện đa khoa tỉnh

Bệnh võng mạc trẻ sinh non (ROP) là một trong những nguyên nhân chính gây mù ở trẻ em. ROP là một tình trạng bệnh lý của mắt thường gặp ở những trẻ sinh non, nhẹ cân dưới 2.000g, dưới 34 tuần. Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời thì sẽ có nguy cơ mù vĩnh viễn cả hai mắt. Tại Việt Nam, có hơn 30% trẻ em mù dưới 6 tuổi do bệnh này. Tuy nhiên, thời điểm 10 năm trước tại Việt Nam người ta vẫn chưa hề biết đến ROP. Tổ chức Phòng chống mù lòa quốc tế (Orbis) lần đầu tiên giới thiệu bệnh võng mạc trẻ sinh non vào năm 1995 và đã giúp Việt nam trong việc kiểm soát và điều trị bệnh thông qua việc đào tạo và cung cấp trang thiết bị khám và điều trị ROP. Ở Quảng Trị, với sự hỗ trợ của Dự án Chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em thuộc tổ chức Handicap International (HI) và Tổ chức Orbis, một ê kíp bác sĩ, điều dưỡng chuyên khoa mắt đã được đào tạo về ROP. Dịch vụ khám sàng lọc ROP đã bắt đầu triển khai tại Bệnh viện đa khoa tỉnh bắt đầu từ năm 2014. Cứ vào thứ tư hàng tuần, các bác sĩ Khoa Mắt, Bệnh viện đa khoa tỉnh lại tiến hành sàng lọc bệnh võng mạc cho trẻ sinh non đang được điều trị tại Khoa Nhi của bệnh viện. Từ khi triển khai đến nay, đội ngũ y, bác sĩ ở đây đã tiến hành sàng lọc võng mạc cho gần 300 lượt trẻ, qua đó đã phát hiện bệnh, chuyển tuyến trên cho 16 trẻ bị mắc bệnh lý võng mạc. Bác sĩ Nguyễn Vũ Long, Khoa Mắt, Bệnh viện đa khoa tỉnh cho biết: “Thời gian qua, bệnh viện đã ghi nhận nhiều ca sinh non không được sàng lọc võng mạc kịp thời nên khi phát hiện bệnh, trẻ đã bị bong võng mạc và mù lòa vĩnh viễn. Do vậy, việc áp dụng sàng lọc bệnh võng mạc ở trẻ sinh non có thể phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, qua đó giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Qua đây, chúng tôi cũng khuyến cáo đối với người nhà các trẻ sinh non nhẹ cân dưới 2.000g, dưới 34 tuần tuổi cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để sàng lọc nhằm phát hiện và điều trị bệnh kịp thời”. Hiện nay, ngoài dịch vụ sàng lọc võng mạc ở trẻ sơ sinh, tại Bệnh viện đa khoa tỉnh đang triển khai nhiều dịch vụ sàng lọc khác đối với trẻ sơ sinh như sàng lọc tim bẩm sinh, sàng lọc thính lực... Qua đó đã có gần 5.000 trẻ sơ sinh được sàng lọc, thực hiện chuyển tuyến điều trị kịp thời cho gần 20 trẻ. Từ kết quả đó cho thấy việc thực hiện tốt sàng lọc sơ sinh là một trong những giải pháp quan trọng nhằm phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật cho trẻ sơ sinh, giúp trẻ phát triển bình thường, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Bài, ảnh: THANH LÊ