“Giải nhiệt” cho thủy sản nuôi trong mùa nắng nóng

QTO - Do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, những ngày qua thời tiết nắng nóng gay gắt, có ngày nhiệt độ lên đến 38 - 40 độ C, làm giảm sức đề kháng của thủy sản nuôi, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát. Để ứng phó kịp thời trước tác động của thời tiết, hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro trong nuôi trồng thủy sản, ngành Nông nghiệp, các địa phương và người nuôi thủy sản trên địa bàn tỉnh đang tích cực triển khai nhiều biện pháp “giải nhiệt” nhằm bảo vệ các đối tượng thủy sản, nâng cao hiệu quả sản xuất.

Kiểm tra sức khỏe của tôm nuôi trong mùa nắng nóng. Ảnh: LA

Với hơn 2 ha nuôi tôm thả nuôi được gần 2 tháng, những ngày này anh Nguyễn Văn Toàn ở xã Trung Giang, huyện Gio Linh đang hết sức lo lắng vì đây là giai đoạn nhạy cảm của tôm nuôi lại gặp phải thời tiết nắng nóng gay gắt. Theo anh Toàn, nuôi tôm cho hiệu quả kinh tế cao nhưng tôm có sức đề kháng kém, nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường, đặc biệt là thời tiết, dễ phát sinh dịch bệnh. Do đó, vào những ngày nhiệt độ cao, anh phải luôn duy trì mực nước trong ao nuôi từ 1,2 - 1,5m và tăng cường chạy quạt nước để tránh chênh lệch nhiệt độ giữa các tầng nước, từ đó hạn chế ảnh hưởng bất lợi của tình trạng nắng nóng. Ngoài ra, anh còn sử dụng hệ thống sục khí để cung cấp thêm ô xy cho tôm, định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học nhằm ổn định môi trường nước, hạn chế khí độc trong ao nuôi.

Nắng nóng cũng khiến các hộ nuôi tôm ở xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh đứng ngồi không yên. Lo cho sức khỏe con tôm, các hộ nuôi thường xuyên ra ao nuôi kiểm tra, theo dõi và sử dụng các biện pháp chống nóng nhằm hạn chế dịch bệnh. Chủ tịch UBND xã Vĩnh Sơn Thân Trọng Dũng cho biết, toàn xã có hơn 156 ha diện tích nuôi tôm, tuy nhiên lứa tôm nuôi đầu tiên của năm 2020, hầu như toàn bộ diện tích này đã bị chết do dịch bệnh đốm trắng và hoại tử gan tụy cấp tính, làm thiệt hại hàng chục tỉ đồng. Nguyên nhân được xác định là do thời tiết diễn biến bất thường, các đợt lạnh và nắng nóng xen kẽ làm các yếu tố môi trường trong ao nuôi thay đổi; con giống mang sẵn mầm bệnh nên khi gặp thời tiết bất lợi đã làm dịch bệnh bùng phát. Sau khi xử lý dập dịch, cải tạo ao nuôi kỹ càng, một số hộ nuôi tôm đã thả nuôi lại lứa thứ 2. Tuy nhiên, sau khi thả giống thời tiết lại tiếp tục diễn biến bất lợi, nắng nóng gay gắt kéo dài.

Ông Dũng cho hay, để đảm bảo an toàn cho tôm nuôi, UBND xã đã chỉ đạo các hợp tác xã, các tổ nuôi tôm cộng đồng tăng cường hướng dẫn người nuôi tôm các biện pháp chống nóng, tăng sức đề kháng cho tôm nuôi như nâng cao mực nước cho ao nuôi; sử dụng quạt nước thường xuyên, nhất là vào thời điểm nắng nóng gay gắt nhất trong ngày và vào ban đêm từ 22 giờ - 4 giờ sáng... nhằm tránh phân tầng nhiệt độ trong ao nuôi, tăng cường hàm lượng ô xy hòa tan, đặc biệt là tầng đáy nhằm tạo điều kiện cho vi sinh vật hiếu khí phát triển, làm giảm thiểu lượng khí độc trong ao; bổ sung thêm khoáng, vitamin C vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho tôm nuôi; tăng cường sử dụng men vi sinh để ổn định môi trường ao nuôi…

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản, đến thời điểm này toàn tỉnh đã thả nuôi được gần 3.080 ha thủy sản các loại, trong đó nuôi nước ngọt là 2.124,3 ha và nuôi mặn, lợ là 955,7 ha. Trước dự báo tình hình thời tiết có nhiều diễn biến bất thường, nắng nóng gay gắt kéo dài, ngay từ đầu vụ Chi cục Thủy sản đã có văn bản gửi các địa phương trong việc chủ động theo dõi diễn biến thời tiết, chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ nuôi trồng thủy sản, chỉ thả giống khi điều kiện thời tiết thích hợp. Tăng cường quản lý chặt chẽ vùng, cơ sở nuôi; tổ chức nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy các công trình thủy lợi nhằm hỗ trợ, phục vụ người dân bơm nước cho hoạt động nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi tôm. Khuyến cáo người dân không nên nuôi thủy sản tại những nơi nguồn nước không đảm bảo chất lượng; thả giống với mật độ hợp lý và có biện pháp chăm sóc đúng kỹ thuật để hạn chế thiệt hại do nắng nóng và các hiện tượng thời tiết bất thường gây ra. Đồng thời, cử cán bộ kỹ thuật trực tiếp về các vùng nuôi hướng dẫn các hộ thực hiện tốt các biện pháp chống nóng, giảm nhiệt và áp dụng quy trình kỹ thuật chăm sóc để nâng cao sức đề kháng tôm nuôi, hạn chế dịch bệnh xảy ra.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Phạm Văn Hòa cho biết, động vật thủy sản là những đối tượng nuôi rất nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết, đặc biệt là trong mùa nắng nóng, làm ảnh hưởng đến sức khỏe, giảm năng suất và sản lượng, vì vậy người nuôi cần lưu ý các biện pháp chăm sóc, quản lý. Cụ thể, đối với nuôi tôm chỉ được thả giống khi nhiệt độ nước dưới 30 độ C, thả nuôi với mật độ hợp lý. Cho ăn với khẩu phần và chế độ hợp lý theo kích cỡ và mật độ tôm nuôi, giảm 15 - 30% lượng thức ăn trong những ngày nắng nóng; bổ sung vitamin C, khoáng vi lượng, men tiêu hóa trộn vào thức ăn cho tôm để tăng sức đề kháng; thường xuyên kiểm tra và duy trì các yếu tố môi trường trong ngưỡng thích hợp, giữ mực nước trong ao tối thiểu 1,3 - 1,5 m; tăng cường chạy quạt nước để tránh hiện tượng phân tầng nhiệt độ, bổ sung ô xy hòa tan; sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý nước và đáy ao nuôi; với những ao nuôi có điều kiện có thể dùng lưới che nắng cách mặt nước 0,8 - 1 m nhằm giảm ánh nắng tác động trực tiếp lên mặt nước ao nuôi. Đối với các đối tượng nuôi nước ngọt cần duy trì mực nước trong ao từ 1,5 - 2 m, tăng cường ô xy cho ao nuôi bằng máy quạt nước, máy sục khí hoặc máy bơm; thả bèo tây, bèo tấm khoảng 1/3 diện tích ao nuôi để tạo bóng mát cho cá; trong những ngày nắng nóng cần giảm 30 - 40% lượng thức ăn; bổ sung thêm các vitamin, khoáng chất… để tăng sức đề kháng cho thủy sản nuôi; quản lý chặt chẽ các yếu tố môi trường trong ao nuôi để kịp thời điều chỉnh. Đối với cá nuôi trong lồng, bè cần thường xuyên vệ sinh lồng nuôi sạch sẽ và thông thoáng để lưu thông nước trong và ngoài lồng; kiểm tra, tu sửa bảo đảm lồng nuôi luôn vững chắc, đậy nắp lồng để tránh thất thoát cá ra ngoài; di chuyển lồng nuôi đến những khu vực bảo đảm độ sâu luôn ở mức 2,5 - 3 m; dùng vôi bột cho vào túi vải treo ở các góc lồng nuôi để phòng bệnh cho cá.

Lê An