Ghi nhận từ Chương trình mục tiêu quốc gia VSATTP giai đoạn 2006- 2010

(QT) - Trong 5 năm qua, được sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trong việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật tạo hành lang pháp lý để phục vụ công tác quản lý vệ sinh an toàn thực phẩn (VSATTP). Đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị và sự phối hợp hiệu quả của UBND các huyện và các sở, ban, ngành chuyên môn, việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia VSATTP giai đoạn 2006- 2010 do ngành Y tế giữ vai trò nòng cốt đã thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Cụ thể, trong 5 năm qua, nhận thức của người dân về VSATTP đã được nâng lên rõ rệt: Nhận thức của người sản xuất tăng từ 53,8% năm 2007 lên 79,4% năm 2010, của người kinh doanh tăng từ 45,9% năm 2007 lên 73% năm 2010 và của người tiêu dùng từ 46,2% năm 2007 lên 84,5% năm 2010. Số lượng các cơ sở đủ điều kiện VSATTP trên địa bàn toàn tỉnh ngày càng tăng, từ 26 cơ sở năm 2007 lên 823 cơ sở năm 2010.

Lựa chọn thực phẩm an toàn giúp bảo vệ sức khỏe cho người dân. Ảnh: MINH HOÀN

Bước đầu đã tổ chức quản lý tốt tình hình ngộ độc thực phẩm, thường xuyên giám sát chặt chẽ hầu hết tất cả các trường hợp ngộ độc xảy ra, tạo lập cơ sở quản lý tình hình ngộ độc đảm bảo thống kê đầy đủ tình hình ngộ độc xảy ra trên địa bàn. Đặc biệt, sự ra đời của Chi cục ATVSTP tỉnh đã tạo thêm động lực cho công tác đảm bảo VSATTP hoạt động có chiều sâu và mang tính chuyên môn hóa cao. Công tác thanh, kiểm tra từng bước được đẩy mạnh và phát huy hiệu quả nhờ làm tốt việc tổ chức phối hợp liên ngành. Trong 5 năm qua đã triển khai gần 21 ngàn lượt thanh, kiểm tra VSATTP các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên toàn tỉnh, bình quân mỗi năm triển khai hơn 4 ngàn lượt. Thông qua các đợt thanh kiểm tra VSATTP đã kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm minh nhiều vi phạm về điều kiện kinh doanh, hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng, sử dụng chất phụ gia ngoài danh mục, ghi nhãn mác không đúng qui định, không có giấy khám sức khỏe… Đồng thời đã kết hợp tuyên truyền, phổ biến trực tiếp các quy định của pháp luật về đảm bảo VSATTP cho các đối tượng sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng nắm bắt và thực hành đúng các quy định của pháp luật về VSATTP. Kiến thức thực hành về VSATTP của các nhóm đối tượng do đó đều được nâng cao, góp phần hiệu quả trong việc ngăn ngừa các nguy cơ ngộ độc và phòng tránh các bệnh lây truyền qua thực phẩm. Bên cạnh đó, công tác kiểm nghiệm chất lượng VSATTP ngày càng được chú trọng, dựa trên cơ sở vật chất và con người sẵn có, việc kiểm nghiệm không chỉ thực hiện trong các đợt kiểm tra định kỳ công bố sản phẩm mà còn chủ động giám sát nguy cơ ô nhiễm thực phẩm nhằm cảnh báo cho cộng đồng. Tuy nhiên, công tác đảm bảo VSATTP thời gian qua vẫn còn một số tồn tại. Đó là tình hình ngộ độc thực phẩm vẫn diễn ra khá phức tạp. Số người mắc tập trung chủ yếu trong các vụ ngộ độc bếp ăn tập thể, thức ăn đường phố, đám cưới, đám giỗ. Đặc biệt, năm 2010 đã ghi nhận 1 vụ ngộ độc lớn từ 1 tiệc cưới và 1 ca tử vong do ăn trứng cóc. Điều đáng lo ngại là hiện nay, đa số các ca ngộ độc thực phẩm và bệnh lây truyền qua thực phẩm được ghi nhận chỉ là các số liệu về ngộ độc cấp tính. Vấn đề ngộ độc thực phẩm mãn tính và mối liên quan giữa thực phẩm với sự phát triển thể chất đến nay tỉnh Quảng Trị vẫn chưa có đủ khả năng đánh giá. Bên cạnh đó, tình trạng sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn vẫn còn nhiều sai phạm, nhiều loại thực phẩm đem ra tiêu thụ không được kiểm soát về chất lượng, nguồn gốc. Nguyên nhân của tình trạng này là do thiếu văn bản có hiệu lực pháp lý cao và thiếu chế tài xử lý. Ý thức chấp hành pháp luật về quản lý chất lượng an toàn thực phẩm và trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm với cộng đồng chưa cao. Một mặt là do người sản xuất, kinh doanh chạy theo lợi nhuận trước mắt, coi thường sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng; mặt khác do việc xử lý vi phạm còn nương nhẹ, chưa kiên quyết nên các vụ ngộ độc thực phẩm lớn vẫn xảy ra. Ngoài ra, nhân lực làm công tác VSATTP còn mỏng, hoạt động còn hạn chế do Chi cục ATVSTP mới thành lập còn thiếu về cả số lượng, trình độ chuyên môn và kinh nghiệm công tác, do đó, xảy ra những thiếu sót trong vấn đề này là điều khó tránh khỏi. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân tuy đã được nâng lên nhưng do việc truyền thông, giáo dục về VSATTP chưa tiến hành thường xuyên mà chỉ tập trung vào những tháng cao điểm, nội dung tuyên truyền chưa phong phú, trách nhiệm của một số đơn vị liên quan chưa cao nên nhận thức của người dân về VSATTP vẫn chưa phát huy hiệu quả. Hoạt động ban chỉ đạo liên ngành tuy đã được thiết lập nhưng do các thành viên đều là lãnh đạo các sở, phòng và ban, ngành, lại hoạt động kiêm nhiệm nên hiệu quả hoạt động chưa cao, chỉ đạo chưa sát sao, sự phối hợp giữa các ngành chưa được thường xuyên và chặt chẽ. Hệ thống kiểm nghiệm, trang thiết bị kiểm nghiệm tuy đã được tăng cường nhưng vẫn thiếu các trang thiết bị hiện đại, phân tích nhanh; năng lực cán bộ kiểm nghiệm còn hạn chế nên ảnh hưởng đến kết quả kiểm nghiệm thực phẩm. Việc đầu tư cho công tác quản lý VSATTP cũng còn rất thấp. Ngoài kinh phí từ Chương trình mục tiêu Quốc gia, hầu hết các địa phương chưa có sự quan tâm hỗ trợ thêm kinh phí cho hoạt động này. Tại Hội nghị tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc gia VSATTP giai đoạn 2006- 2010, đồng chí Nguyễn Đức Chính, UVTVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh phát biểu: Bảo đảm VSATTP là một nhiệm vụ rất quan trọng vì nó liên quan trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng con người. Trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện tốt công tác này, các ngành, các cấp cần phối hợp tích cực và hiệu quả hơn nữa, đặc biệt ngành Y tế cần nêu cao vai trò của mình trong việc chung tay hành động thực hiện thắng lợi các mục tiêu đảm bảo VSATTP nhằm bảo vệ và nâng cao sức khỏe người dân, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà. LAM PHƯƠNG