Đổ xô đi “săn” hoàng đằng

(NNVN) - Cây hoàng đằng có sức hút đặc biệt đã lôi kéo hàng nghìn hộ dân đổ xô đi khai thác loại "lộc rừng" này suốt 3 tháng qua. Ra đi tang tảng sáng, nhá nhem tối từng đoàn người xã Cam Tuyền, Cam Chính, Cam Nghĩa (Cam Lộ, Quảng Trị) dò từng bước chân trở về.

Ngon ăn hơn rà phế liệu

Những chuyến đi chặt cây hoàng đằng của người dân thôn Tân Hiệp, Bản Chùa (xã Cam Tuyền) thường bắt đầu từ 3-4 giờ sáng. Con đường nhão nhoét sau mưa lũ vẫn không ngăn nổi từng đoàn xe máy nườm nượp đổ về phía bìa rừng nông trường Đường Chín. Cam Lộ vốn không có nhiều đất sản xuất, lâu nay người dân Tân Hiệp, Bản Chùa chỉ biết dựa vào nghề rà tìm phế liệu chiến tranh.

Hạt phó Hạt Kiểm lâm Lê Hữu Khoa bên số hoàng đằng bị bắt giữ của những hộ dân khai thác, vận chuyển trái phép

Toàn thôn Tân Hiệp, Bản Chùa chừng 250 hộ dân thì 100% đi khai thác cây hoàng đằng. Tại các cánh rừng ở tiểu khu Cam Tuyền, mấy chục con người với cuốc, xà beng, rựa…quăng quật từ sáng đến tối. Người nhễ nhại mồ hôi, anh Nguyễn Văn Lý, một thợ “săn” hoàng đằng nói: “So với nghề đi tìm phế liệu, khai thác cây hoàng đằng cho thu nhập cao hơn lại không nguy hiểm. Mỗi ngày 2 vợ chồng tui cũng kiếm được trên dưới 50kg. Trừ chi phí đi rừng, ăn uống còn kiếm được vài trăm nghìn”. Gia đình anh Lý vốn không tấc đất cắm dùi, quanh năm đi tìm phế liệu chiến tranh, 2 vợ chồng anh cơ cực lắm mới nuôi được 3 đứa con tuổi ăn học. Giờ đây, rủng rỉnh đồng ra đồng vào thì khác nào một sự đổi đời.

Cây hoàng đằng chủ yếu mọc trên các cánh rừng trồng thuộc dự án Việt- Đức, nông trường Đường Chín. Mỗi ngày, từ sáng sớm “đội quân” khai thác hoàng đằng cơm đùm gạo bới, bỏ xe máy ở bìa rừng, cuốc bộ thêm hơn chục cây số là tới "kho báu". Mỗi chuyến đi của họ thường 2- 3 ngày. Ăn ngủ trên rừng nên trông ai trở ra cũng tiều tụy. Tại thôn Mai Lộc (xã Cam Chính) vào nhà bất cứ nhà nào đều thấy hoàng đằng phơi đầy sân. Rễ hoàng đằng được chặt dài khoảng 4 đến 5cm, phơi khô rồi vô bao. Hằng ngày, hàng chục chuyến xe tải nhỏ vào tận thôn thu mua. Chị Nguyễn Thị Thúy, một hộ dân khai thác “lộc rừng” ở thôn Mai Lộc cho biết: “Không biết cây này họ mua mần chi, nghe đâu để chữa bệnh đường ruột. Họ trả cao nên tui tranh thủ đi kiếm thêm, cải thiện kinh tế gia đình. Mỗi ngày cả nhà cũng chặt được trên dưới một tạ rễ. Không có thời gian phơi nên bán tươi”.

Cấp phép 1, khai thác 2 Rễ hoàng đằng mọc khá sâu, việc hàng nghìn hộ dân “bỗng dưng” đổ xô đi săn hoàng đằng đã làm cả vùng rừng vốn bình yên giờ nháo nhào cả lên. Lợi nhuận cao khiến nhiều hộ dân dù không được chính quyền cấp phép vẫn ồ ạt “tận diệt” cây hoàng đằng. Ông Nguyễn Thanh Trung, Chủ tịch UNND xã Cam Tuyền cho biết: “Lúc đầu chỉ vài hộ ở thôn Tân Hiệp đi chặt nhưng 3 tháng nay, đồng bào dân tộc ở thôn Bản Chùa thấy bán được giá cũng nhao đi. Mặc dù khai thác chưa lâu nhưng nguy cơ xói lở đất, tận diệt cây hoàng đằng đã hiển hiện”. Chẳng cần đi xa khi chúng tôi đi sát bìa rừng đã thấy vô số vực đất bị cày xới nham nhở- minh chứng cho lời ông Chủ tịch.

Những hộ có rừng làm đơn xin chính quyền tận dụng khai thác lâm sản ngoài gỗ thì ít, số còn lại đều khai thác “chui”! Mỗi ngày hàng chục tấn hoàng đằng từ các cánh rừng trồng “chảy” về các kho của thương lái. Có ai dám chắc sau khi cây hoàng đằng ở Cam Tuyền, Cam Chính, Cam Nghĩa bị “bốc” sạch, người dân sẽ không leo lên các cánh rừng nguyên sinh ở phía tây Quảng Trị để “săn” tiếp. Và thực tế điều này đã diễn ra. Thời gian qua lực lượng kiểm lâm Cam Lộ đã bắt giữ nhiều vụ khai thác, vận chuyển hoàng đằng từ các cánh rừng nguyên sinh ở phía tây Quảng Trị về.

Ông Lê Hữu Khoa, Hạt phó Hạt KL huyện Cam Lộ cho biết: “Thông qua các đơn vị kiểm lâm địa bàn, 2 tháng nay chúng tôi chỉ cấp phép vận chuyển, khai thác cây hoàng đằng cho 80 hộ dân ở 3 xã: Cam Chính (30 hộ), Cam Nghĩa (20 hộ), Cam Tuyền (30 hộ). Đây là những hộ dân có đất rừng, họ xin khai thác số lâm sản ngoài gỗ là hợp pháp, không cho cũng không được. Số hộ dân không phép, nếu khai thác “bừa” chúng tôi sẽ xử phạt gấp 3,5 lần so với số lượng hoàng đằng bị bắt giữ”. Kiểm lâm nói một đằng nhưng thực tế lại khác xa. Bởi con số 80 hộ dân được cấp phép này quá nhỏ nhoi so với “đội quân” khai thác đang rộ lên từ các xã. Theo ông Khoa chỉ trong 2 tháng, Hạt Kiển lâm huyện đã bắt giữ tới 6.980 kg rễ hoàng đằng. Duy Phiên