Để phát huy giá trị các tư liệu quý về Hoàng Sa, Trường Sa

(QT) - Giữa tháng 6/2015, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với tỉnh Quảng Trị tổ chức triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam – Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”. Triển lãm thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân trên địa bàn. Sau triển lãm, một vấn đề mà công luận đặt ra là các tư liệu quý về biển, đảo sẽ được gìn giữ, pháp huy giá trị như thế nào?

Cán bộ Bảo tàng Quảng Trị kiểm tra các tư liệu, hiện vật lịch sử về Hoàng Sa, Trường Sa

Diễn ra từ ngày 11 - 15/6/2015, triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” giới thiệu nhiều tư liệu, văn bản, hiện vật, ấn phẩm cùng gần 100 bản đồ từng được nhiều nhà nghiên cứu, học giả trong nước và quốc tế công bố. Các nhóm tư liệu chính gồm: Phiên bản văn bản Hán Nôm, Việt ngữ, Pháp ngữ do triều đình phong kiến Việt Nam và chính quyền Pháp ở Đông Dương thay mặt Việt Nam đương thời ban hành từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XX khẳng định quá trình xác lập, thực thi và bảo vệ chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; một số ấn phẩm do các nước phương Tây biên soạn và xuất bản từ thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX liên quan tới chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa; bộ sưu tập chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa do Việt Nam, phương Tây công bố từ thế kỷ XVII đến nay; nhiều bản đồ do Trung Quốc xuất bản và phát hành chính thức qua các thời kỳ lịch sử cho thấy nước này không hề quản lý hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa… Các tư liệu, hiện vật trưng bày ở triển lãm là một phần bằng chứng lịch sử, pháp lý thu thập được ở trong nước và từ nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Trung Quốc. Đây là bằng chứng khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, phần lãnh thổ thiêng liêng, không thể tách rời của Việt Nam. Với ý nghĩa đó, triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân địa phương. Theo số liệu thống kê, có hơn 3.000 lượt khách đến tham quan, tìm hiểu tại triển lãm. Sau thành công của triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”, điều đặc biệt quan tâm là các tư liệu quý về biển đảo sẽ được gìn giữ, phát huy giá trị thế nào? Được biết, hiện tại, các bản đồ, tư liệu về Hoàng Sa, Trường Sa đã được chuyển về lưu giữ tại Bảo tàng Quảng Trị. Ông Lê Đình Hào, Giám đốc Bảo tàng Quảng Trị bày tỏ niềm vui mừng khi đơn vị được giao nhiệm vụ bảo quản, giữ gìn các tư liệu, hiện vật về Hoàng Sa, Trường Sa. Ông chia sẻ ý tưởng sử dụng phòng lục giác ở Bảo tàng để trưng bày cố định các tư liệu, hiện vật lịch sử. Từ đây, ngoài tìm hiểu các tư liệu, hiện vật về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, văn hóa các dân tộc và lịch sử, xã hội tỉnh Quảng Trị từ thời tiền sơ sử đến ngày nay, khách tham quan Bảo tàng có thể được thuyết minh, giới thiệu về chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Cũng theo ông Hào, việc giới thiệu những tư liệu, hiện vật quý về Hoàng Sa, Trường Sa thông qua các buổi triển lãm lưu động là rất cần thiết. Tuy nhiên, trăn trở chung của ông Lê Đình Hào cùng cán bộ, nhân viên Bảo tàng tỉnh là hiện nay, phòng lục giác của Bảo tàng tỉnh diện tích còn nhỏ, khó có thể chứa đủ số tư liệu, hiện vật khá lớn về biển, đảo. Trong khi đó, diện tích trưng bày trong nhà của Bảo tàng hiện gần như không còn khoảng trống với khoảng 5.000 tài liệu hiện vật gốc, 1.000 tài liệu ảnh cùng hàng chục tổ hợp không gian hình tượng, tác phẩm nghệ thuật và nhiều tài liệu khoa học phụ khác. Về việc tổ chức triển lãm lưu động, kinh phí đầu tư cũng không nhỏ. Thế nên, hiện tại, Bảo tàng tỉnh vẫn đang chờ chủ trương của cấp trên. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Hoàn, Phó Giám đốc Sở Thông tin - Truyền thông cho biết, hiện tại Sở đang làm báo cáo trình UBND tỉnh đề xuất hướng gìn giữ, phát huy giá trị các tư liệu quý về Hoàng Sa, Trường Sa. Trước mắt, phương án được thống nhất là tổ chức các buổi triển lãm lưu động thường niên giới thiệu tư liệu quý về Hoàng Sa, Trường Sa đến tận các địa phương trong tỉnh, đặc biệt là vùng biển, đảo. Bên cạnh đó, các tư liệu này sẽ được lựa chọn, sắp xếp để lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng tỉnh, thuận tiện cho nhân dân đến theo dõi, tìm hiểu và nghiên cứu. Ông Nguyễn Hoàn cho biết thêm, thời gian qua, Sở Thông tin - Truyền thông đã tổ chức tập huấn, xây dựng đội ngũ thuyết minh các tư liệu, hiện vật liên quan đến Hoàng Sa, Trường Sa. Sắp tới, đội ngũ này sẽ tiếp tục được tập huấn, bồi dưỡng thêm kiến thức, kỹ năng để đảm trách tốt công việc. Việc phát huy giá trị các tư liệu, hiện vật lịch sử, pháp lý khẳng định chủ quyền biển, đảo của Việt Nam vô cùng cần thiết và được lãnh đạo tỉnh Quảng Trị rất quan tâm. Đó là cơ sở để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong việc bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Đồng thời, các tư liệu, hiện vật lịch sử quý về biển đảo này sẽ giúp bạn bè quốc tế hiểu được sự thật lịch sử cũng như mong muốn, nguyện vọng chính đáng của nhân dân Việt Nam trong việc duy trì nền hòa bình, thống nhất non sông, đất nước. Bài, ảnh: TÂY LONG