
{title}
{publish}
{head}
QTO - Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý Di tích và Bảo tàng Quảng Trị (Trung tâm) Lê Đức Thọ cho hay, đơn vị vừa có đợt khảo sát toàn bộ hệ thống giếng cổ tại các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ, Triệu Phong, Hải Lăng và TP. Đông Hà nhằm chuẩn bị cho công tác lập hồ sơ khoa học, hồ sơ pháp lý đề nghị xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt “Hệ thống khai thác nước cổ vùng Quảng Trị”.
![]() |
Giếng Bà ở xã Gio An được phục dựng cảnh quan và lối đi như trước kia -Ảnh: Hoàng Táo |
Cụ thể, Trung tâm đã khảo sát gần 200 giếng nước cổ, công trình khai thác nước cổ trên toàn tỉnh, từ đó đề nghị chọn 103 giếng có chất liệu xây dựng, cấu trúc giếng, tình trạng sử dụng, không gian tọa lạc và quỹ đất dành cho công tác quy hoạch vào danh sách lập hồ sơ.
Trong số này, có những giếng được người dân sử dụng lâu nay nhưng mới được ngành văn hóa ghi nhận lần đầu, có tuổi thọ hàng trăm năm cho đến cùng niên đại với hệ thống khai thác nước cổ ở Gio An. Tiêu biểu như giếng Đàng ở thôn Tân Văn (xã Gio An), người dân vẫn lấy nước cho gia súc uống và tưới cây. Giếng gồm hai bi tròn đường kính khoảng 80 cm, sâu khoảng 1 m, được đẽo từ đá mồ côi. Bi đá ở phía trên có đục một lỗ và có máng để nước chảy ra. Quanh giếng được xếp đá vuông vức tạo thành sân.
Hiện, giếng này nằm trong vườn tiêu của một người dân. Ông Lê Đức Thọ cho rằng chủ nhân của giếng Đàng là người Chăm Pa, cùng thời với hệ thống khai thác nước cổ Gio An, vì giếng này ở gần và có cấu tạo tương tự giếng Pheo.
Hiện nay, Quảng Trị có hai hệ thống khai thác nước được xếp hạng di tích quốc gia, gồm “Hệ thống khai thác và xử lý nước xã Gio An” và di tích “Đình làng Nghĩa An và hệ thống giếng Chăm”. Qua khảo sát, Hội đồng khoa học của Trung tâm đề nghị đưa giếng Nậy (thuộc Hệ thống khai thác và xử lý nước xã Gio An) ra khỏi danh mục di tích quốc gia vì giếng bị phá hủy hoàn toàn, các bể chứa bị cào bằng trở thành ruộng rau, mặt bằng ngang với phần ruộng rau phía dưới. Trong khi đó, tại di tích “Đình làng Nghĩa An và hệ thống giếng Chăm”, giếng Chùa bị lấn chiếm đất đai, nguồn nước bẩn... nhưng cấu trúc vẫn được giữ nguyên.
Hội đồng khoa học đề nghị trả lại mặt bằng hiện trạng ban đầu, nạo vét làm sạch nguồn nước để đưa vào danh mục di tích quốc gia đặc biệt. Ngoài ra, Trung tâm đề nghị đưa một số giếng khác ra khỏi danh mục di tích cấp tỉnh vì sử dụng sai mục đích, bị phá hủy, thay đổi cấu trúc…
Ông Thọ cho hay việc khảo sát các hệ thống khai thác nước cổ là bước đầu tiên để lập hồ sơ đề nghị công nhận di tích quốc gia đặc biệt. Quá trình lập hồ sơ còn trải qua các bước dự toán kinh phí, lập hồ sơ khoa học, hồ sơ pháp lý, hoàn thành hồ sơ thông qua Hội đồng khoa học, trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định.
Hoàng Táo
Hệ thống các giếng cổ Gio An, huyện Gio Linh là những công trình dẫn thủy cổ, cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất, từng giếng đơn lẻ đều có giá trị khảo ...
Thời gian gần đây, khu vực Giếng Ông, Giếng Bà (thôn Hảo Sơn) thuộc Di tích quốc gia hệ thống giếng cổ Gio An, xã Gio An, huyện Gio Linh bị một số khách du ...
UBND tỉnh vừa ban hành quyết định phê duyệt dự toán lập quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi hệ thống khai thác và xử lý nước của 14 giếng cổ ở xã Gio An, huyện ...
Giếng cổ Ba Vòi ở xã Hiền Thành, huyện Vĩnh Linh, là một trong số những giếng nằm trong hệ thống giếng cổ của người Chăm tại Quảng Trị. Đây là một công trình ...
Hệ thống giếng cổ nằm tại xã Gio An, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị là những công trình dẫn thủy cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất; là di tích có giá trị ...
Thời gian qua, người dân nhiều xóm, thôn trên địa bàn huyện Cam Lộ đã tự nguyện góp tiền, góp sức khôi phục giếng cổ có tuổi đời hàng trăm năm bị xuống cấp. ...
Sáng nay 10/7, UBND xã Gio An, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị phối hợp với Hợp tác xã Sản xuất, thương mại, dịch vụ Ông Voi tổ chức ra mắt Tổ hợp tác Du lịch ...
Với khoảng 180 di tích lịch sử văn hóa được xếp hạng, huyện Vĩnh Linh chiếm đến 1/3 số lượng di tích của tỉnh Quảng Trị. Trong đó có 15 di tích thành phần ...
QTO - Từ ngày 21 -23/5/2025, đoàn công tác Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị do Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Phan Văn Phụng làm trưởng đoàn đã có chuyến thăm,...
QTO - Sáng nay 23/5, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Long Hải; Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Quyền...
QTO - Theo thông tin từ Sở Nông nghiệp và PTNT, trong 10 năm qua, tỉnh đã cấp chủ trương đầu tư cho 57 dự án đầu tư vào lĩnh vực nông lâm nghiệp. Trong số...
QTO - Hôm nay 12/10/2020, HĐND thị xã Quảng Trị khóa VI đã tổ chức kỳ họp thứ 13 nhằm kiện toàn các chức danh do HĐND thị xã bầu.
QTO - Hôm nay 12/10/2020, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Quảng Trị đã thành lập các đoàn công tác đến thăm, hỗ trợ đối với người dân 9 huyện, thị xã, thành...
QTO - Do ảnh hưởng của vùng áp thấp suy yếu thành bão số 6, không khí lạnh kết hợp với dãi hội tụ nhiệt đới có trục qua Trung Bộ và trường gió đông trên...
QTO - Sau thời gian tích cực tìm kiếm, ngày 12/10/2020, thi thể 2 nạn nhân bị nước lũ cuốn trôi ở xã Vĩnh Lâm, Vĩnh Linh và xã Hướng Tân, Hướng Hóa đã được...
QTO - Chiều nay 12/10/2020, UBMTTQVN tỉnh tổ chức tiếp nhận quà hỗ trợ Nhân dân Quảng Trị khắc phục thiệt hại do mưa lũ gây ra từ đoàn công tác Bộ Tư lệnh...