Để không còn nỗi đau mang tên “tai nạn đường sắt”

(QT) - Những năm gần đây, các vụ tai nạn giao thông đường sắt xảy ra trên địa bàn tỉnh Quảng Trị ngày càng gia tăng cả về số lượng lẫn mức độ, tính chất nghiêm trọng, cướp đi nhiều sinh mạng thương tâm. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn, tuy nhiên phần lớn những vụ tai nạn đường sắt xảy ra là do ý thức của người tham gia giao thông chưa cao. Theo thống kê của ngành chức năng, hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có khoảng 100 đường ngang giao nhau với đường sắt, trong đó có hơn 30 điểm đường ngang dân sinh không hợp pháp do người dân tự ý mở. Từ đầu năm 2015 đến nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng tại các điểm giao cắt giữa đường bộ và đường sắt.

Việc lưu thông qua lại những điểm đường ngang dân sinh tự phát tiềm ẩn nguy cơ tai nạn rất cao (ảnh chụp tại xã Hải Trường, huyện Hải Lăng)

Trong số những vụ tai nạn đường sắt nghiêm trọng thời gian qua trên địa bàn tỉnh thì chỉ tính riêng huyện Hải Lăng đã xảy ra 2 vụ, vào tháng 3/2015. Đó là vụ tai nạn đường sắt rất nghiêm trọng xảy ra giữa đoàn tàu SE 5 với xe tải mang BKS 75R-00.185 tại địa bàn xã Hải Lâm, vào ngày 10/3/2015. Vụ tai nạn này đã làm 3 toa tàu văng khỏi đường ray nằm chắn ngang Quốc lộ 1A, đầu tàu bị hư hỏng nặng, xe tải bị đứt lìa, lái tàu tử vong trong khoang lái và 4 người khác bị thương. Đây là một trong những vụ tai nạn đường sắt nghiêm trọng nhất từ trước đến nay của ngành đường sắt, thiệt hại ước tính khoảng 23 tỷ đồng. Chỉ hơn nửa tháng sau, tại địa bàn xã Hải Trường, thêm một vụ tai nạn đường sắt thương tâm nữa xảy ra khiến hai chị em ruột ở xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong tử vong tại chỗ. Qua tìm hiểu, nhiều người dân sống ngay sát địa điểm xảy ra tai nạn cho hay, dù họ đã cố gắng kêu lớn cảnh báo khi đoàn tàu đang đến nhưng hai chị em nạn nhân này dường như không nghe thấy mà vẫn cứ băng qua. Và thế là tai nạn thương tâm lập tức ập đến, hai chị em nạn nhân mãi mãi ra đi… Đã rất nhiều vụ tai nạn đường sắt thương tâm xảy ra cùng “kịch bản” như thế, nhưng tại sao tình hình vẫn không giảm mà trái lại ngày càng gia tăng cả về số vụ lẫn tính chất nghiêm trọng? Đây là câu hỏi vẫn còn để ngỏ, không dễ để có câu trả lời nếu tự ý thức của mỗi người khi tham gia giao thông qua đường ngang không chú ý quan sát, không chấp hành luật lệ giao thông. Và hầu hết các vụ tai nạn giao thông đường sắt nghiêm trọng đều xảy ra tại các điểm giao nhau không có rào chắn, đèn tín hiệu. Nhiều người cho rằng tai nạn xảy ra là do bất cẩn nhưng qua các vụ tai nạn trên dễ thấy rằng, ý thức tự giác chấp hành luật giao thông đường sắt của một bộ phận người dân còn rất hạn chế, thậm chí họ còn coi thường mạng sống của chính mình. Chúng tôi đã có dịp khảo sát trên một số đoạn đường sắt dân sinh do người dân tự ý mở. Tại thôn Kiên Mỹ, xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong tồn tại một điểm đường ngang dân sinh giao nhau với đường sắt không có rào chắn, đường hẹp, đá đường ray gồ ghề. Điểm này luôn là nỗi lo thường trực của những người tham gia giao thông mỗi khi đi qua. Chị Nguyễn Thị Vân, xã Triệu Ái cho biết: “Ngày nào tôi cũng đón đưa con đi học qua đây mà lo ngay ngáy, chỉ sợ xe trật bánh, mắc kẹt thì nguy hiểm lắm. Nhưng cũng không biết làm sao vì có còn con đường nào khác để đi đâu. Tôi chỉ biết tự dặn mình là hết sức cẩn thận mà thôi. Người dân trong làng thì cũng đã khá quen với tình trạng này nên vẫn cảnh giác được, chỉ sợ người lạ qua đây không biết thì rất dễ gặp nạn”. Tại điểm băng ngang đường sắt tiếp giáp ngay với Quốc lộ 1A ở thôn Trung Trường, xã Hải Trường, Hải Lăng dù có khu dân cư phía trong với dân số khá đông nhưng đoạn này vẫn không có rào chắn hay đèn tín hiệu cảnh báo. Điều này khiến người dân mỗi lần đi qua hết sức lo lắng. Chị Trần Thị Nga, có nhà ở ngay sát đoạn đường này lo ngại nói: “Ngành đường sắt cần xem xét để cho lập một barie chắn ở đoạn này, chí ít cũng là hệ thống đèn tín hiệu chứ tôi thấy ở đây quá nguy hiểm. Nhìn người dân mỗi lần đứng chờ trong khi tàu chạy vù vù trước mặt cách có 2, 3 mét mà lo nơm nớp, chỉ cần một chút bất cẩn, sơ sẩy là bị cuốn vào đoàn tàu lúc nào không biết”. Tình trạng của 2 đoạn đường ngang trên cũng là thực trạng chung của hàng chục điểm đường dân sinh tự phát. Nguy hiểm có thể đến bất cứ lúc nào trên những điểm đường đầy bất trắc này. Còn tại các đường ngang giao cắt giữa đường sắt và đường bộ đã có rào chắn và đèn tín hiệu, theo quy định khi có tín hiệu cảnh báo và nhân viên đường sắt kéo gác chắn thì tất cả các phương tiện giao thông khác phải dừng lại. Tuy nhiên, nhiều lần phóng viên ghi nhận được thực trạng đáng buồn là khi gác chắn đã kéo lại gần hết, nhiều phương tiện giao thông vẫn cố tình luồn lách đi qua. Thậm chí có trường hợp rào chắn đã đóng lại nhưng người đi bộ vẫn ngang nhiên len qua rào chắn để băng qua đường sắt, bất chấp nguy hiểm. Anh Tạ Quang Hiến, nhân viên gác chắn đường ngang Hùng Vương, thành phố Đông Hà cho hay: “Làm việc ở đây khá lâu nhưng tôi thấy ý thức của người tham gia giao thông mỗi lần đi qua đường giao cắt thật sự chưa cao. Không chỉ người dân mà có nhiều người là cán bộ cũng không tuân thủ quy định. Tình trạng vi phạm khi đi qua gác chắn của người lưu thông không chỉ gây nguy hiểm cho bản thân họ mà còn ảnh hưởng cho việc đảm bảo an toàn của nhân viên đường sắt. Điều này thật sự rất đáng báo động!”. Trao đổi với chúng tôi, ông Hồ Quý Lãnh, Đội trưởng Đội Quản lý đường sắt 3, Công ty TNHH MTV Quản lý Đường sắt Bình Trị Thiên cho biết: “Việc đảm bảo an toàn giao thông đường sắt đã được đơn vị thường xuyên triển khai, chứ không chỉ sau những vụ tai nạn nghiêm trọng thời gian qua. Chúng tôi đã tăng cường tuần tra, sửa chữa, duy tu toàn bộ tuyến đường sắt do đơn vị quản lý. Qua đây chúng tôi cũng kiến nghị các địa phương có đường sắt đi qua cần tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật về giao thông hơn nữa, để người dân nâng cao ý thức chấp hành nhằm hạn chế tối đa những vụ tai nạn đáng tiếc xảy ra”. Thực tế, thời gian qua, ngành đường sắt cùng với các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị đã tăng cường kiểm tra, xử lý các vi phạm ảnh hưởng đến an toàn giao thông đường sắt. Tại một số điểm nóng gây mất an toàn giao thông đường sắt cũng được đầu tư xây dựng đường gom, nhằm xoá bỏ đường ngang dân sinh. Mặc dù vậy chỉ khi ý thức của người tham gia giao thông được nâng cao thì mới hạn chế được những vụ tai nạn thương tâm. Bài, ảnh: HIẾU GIANG