Đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước

* Đồng chí NGUYỄN THẾ LẬP, Ủy viên BCH Tổng LĐLĐ Việt Nam, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Quảng Trị Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế nhiều thành phần, trong những năm qua, các doanh nghiệp (DN) khu vực kinh tế ngoài nhà nước phát triển một cách nhanh chóng và mang lại hiệu quả kinh tế- xã hội to lớn cho đất nước. Đặc biệt là huy động được nguồn lực cho đầu tư phát triển, tiếp thu được khoa học kỹ thuật công nghệ tiên tiến, xây dựng kết cấu hạ tầng, tăng tích luỹ cho ngân sách nhà nước; có ý nghĩa then chốt trong giải quyết các vấn đề xã hội, xoá đói giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động... Bên cạnh những kết quả đạt được, những bất cập, thách thức mới cũng đồng thời phát sinh như vấn đề công bằng xã hội, phân hoá giàu nghèo ngày càng rõ nét. Quan hệ chủ thợ, người sử dụng lao động và người lao động ngày càng phức tạp. Tình trạng vi phạm pháp luật lao động, tranh chấp lao động diễn ra khá phổ biến... Thực trạng trên đặt ra cho tổ chức Công đoàn nhiệm vụ chính trị nặng nề, đòi hỏi cần phải nhanh chóng mở rộng phạm vi, đối tượng, đổi mới nội dung và phương pháp hoạt động để tập hợp đông đảo công nhân lao động trong các thành phần kinh tế, nhằm tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hoà, ổn định, tiến bộ trong doanh nghiệp theo tinh thần Chỉ thị số 22-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng.

Lãnh đạo LĐLĐ tỉnh kiểm tra phong trào tại cơ sở - Ảnh: VQ

Đối với Quảng Trị, hiện nay toàn tỉnh có trên 2.000 DN ngoài nhà nước đang hoạt động, thu hút hơn 40.000 lao động. Những năm qua, các cấp công đoàn đã vận động thành lập được 123 công đoàn cơ sở (CĐCS), tập hợp gần 7.000 đoàn viên. Thực tiễn việc phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu, đang gặp khó khăn, nhiều vấn đề còn bất cập. Vì vậy, để thực hiện thắng lợi chỉ tiêu về phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS theo Nghị quyết Đại hội XI Công đoàn Việt Nam và Nghị quyết Đại hội XI Công đoàn tỉnh Quảng Trị, các cấp Công đoàn cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau: Một là , đẩy mạnh công tác tuyên truyền phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Tăng cường công tác tuyên truyền về vai trò, vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS trong các DN ngoài nhà nước. Tuyên truyền Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Điều lệ Công đoàn Việt Nam và các chế độ, chính sách khác có liên quan đến quyền lợi của CNLĐ và một số công ước, khuyến nghị của Tổ chức Lao động quốc tế mà Việt Nam đã phê chuẩn, cam kết thực hiện, trong đó đặc biệt chú ý đến vai trò, vị trí, chức năng và các quyền thành lập Công đoàn, gia nhập và tham gia hoạt động Công đoàn. Về lợi ích của người lao động khi vào Công đoàn, của DN khi có tổ chức Công đoàn. Tuyên truyền phổ biến và nhân rộng những điển hình, kinh nghiệm tốt ở những nơi thực hiện có kết quả về công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn, xây dựng CĐCS vững mạnh. Chú trọng đổi mới hình thức và nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền. Các cấp Công đoàn linh hoạt sử dụng nhiều hình thức, biện pháp nâng cao hiệu quả tuyên truyền. Xây dựng được kế hoạch và tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng về tổ chức Công đoàn và Chương trình phát triển đoàn viên. Phối hợp với các cơ quan báo chí xây dựng các chuyên mục riêng cập nhật thông tin nhằm phản ánh kết quả phát triển đoàn viên, thành lập và xây dựng CĐCS vững mạnh của các ngành, địa phương, đơn vị. Biên soạn các tờ gấp, khẩu hiệu, tài liệu tuyên truyền về tổ chức Công đoàn, về quyền lợi của người lao động khi gia nhập tổ chức Công đoàn và trách nhiệm của tổ chức Công đoàn đối với người lao động; những lợi ích của chủ DN và người sử dụng lao động khi có CĐCS tại DN. Các tài liệu này phải được biên soạn ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ làm căn cứ để các cấp công đoàn thực hiện công tác tuyên truyền tại đơn vị mình. Dựng pano, áp phích, khẩu hiệu tuyên truyền tại các khu công nghiệp, khu kinh tế, những nơi tập trung đông CNLĐ. Tổ chức bồi dưỡng, huấn luyện cho các báo cáo viên, mạng lưới tuyên truyền viên của Công đoàn thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền phát triển đoàn viên. Liên kết hoạt động với các văn phòng tư vấn việc làm, trung tâm giới thiệu việc làm để trong quá trình tư vấn, giới thiệu việc làm cho người lao động sẽ thực hiện việc tuyên truyền về Công đoàn và vận động người lao động gia nhập Công đoàn. Cần phải có biện pháp tuyên truyền cụ thể đối với chủ DN và người sử dụng lao động như gặp gỡ, vận động, thuyết phục chủ DN tạo điều kiện để thành lập Công đoàn, tuyên truyền về vai trò nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn. Làm sao cho chủ DN hiểu rằng ngoài việc chăm lo bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNLĐ, Công đoàn còn vận động giáo dục CNLĐ chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội quy, quy chế của DN, đồng thời công đoàn cũng là người tạo điều kiện để chủ DN hoạt động trong khuôn khổ pháp luật; tham gia giải quyết tranh chấp lao động trong nội bộ DN nhằm xây dựng mối quan hệ chủ - thợ ngày càng tốt đẹp. Tăng cường xây dựng mối quan hệ với chủ DN và người sử dụng lao động thông qua hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp, câu lạc bộ các nhà quản lý DN, con đường tư vấn pháp luật trực tiếp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho DN, thông qua việc tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm làm việc trực tiếp để tuyên truyền cho giới chủ DN hiểu rõ về tổ chức Công đoàn, sự cần thiết phải phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS để xây dựng mối quan hệ hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp. Hai là , đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền và các tổ chức, đoàn thể chính trị- xã hội đối với việc phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Trong quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới đất nước, Đảng luôn yêu cầu các cấp ủy đảng phải thường xuyên chăm lo củng cố, tăng cường lãnh đạo công tác công vận và hoạt động của Công đoàn; thông qua tổ chức Công đoàn để tập hợp, đoàn kết, động viên đông đảo CNLĐ thực hiện đường lối của Đảng về phát triển kinh tế -xã hội; xây dựng giai cấp công nhân; phát huy mạnh mẽ vai trò của Công đoàn để thực hiện tốt các mặt công tác của Đảng trong CNVC, LĐ; làm đúng và thực hiện đầy đủ các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về đẩy mạnh công tác vận động CNLĐ và hoạt động công đoàn. Vì vậy, các cấp ủy đảng cần phải tăng cường sự lãnh đạo công tác phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Muốn làm tốt công tác này, trước hết phải chú trọng phát triển đảng viên và thành lập các tổ chức cơ sở đảng tại các doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 7 (khóa IX) “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc”. Triển khai thực hiện tốt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới” và Kết luận “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống chính trị từ trung ương đến cơ sở”. Tiếp tục chỉ đạo thực hiện tốt Chỉ thị 41-CT/TU ngày 28/4/2005 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS trong các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp dân lập và Công đoàn xã, phường, thị trấn. Định kỳ hàng năm, 3 năm, 5 năm... chỉ đạo thực hiện việc sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm và đề ra các giải pháp thực hiện hiệu quả hơn. Tăng cường mối quan hệ công tác với UBND tỉnh và các ngành chức năng như Sở Kế hoạch - Đầu tư, Sở LĐ, TB&XH, Ban quản lý các khu kinh tế, khu công nghiệp, Cục Thuế tỉnh... để phối hợp chỉ đạo, quản lý DN, lao động trên địa bàn. Tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật lao động, Công đoàn và kiểm tra việc thực hiện các chế độ, chính sách pháp luật liên quan đến quyền lợi người lao động; quyền thành lập Công đoàn và tham gia hoạt động Công đoàn của CNLĐ trong các doanh nghiệp. Thường xuyên giữ mối quan hệ chặt chẽ, phối kết hợp với UBMTTQVN và các tổ chức, đoàn thể chính trị- xã hội để nắm được tâm tư, nguyện vọng của CNLĐ, kịp thời động viên CNLĐ tham gia tổ chức Công đoàn . Ba là , thực hiện thường xuyên công tác khảo sát, điều tra, thống kê tình hình CNLĐ và doanh nghiệp. Để có số liệu thống kê chính xác làm căn cứ lập kế hoạch phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS trong các DN ngoài nhà nước, các cấp Công đoàn cần phải thường xuyên phối hợp với các cơ quan liên quan để xây dựng kế hoạch khảo sát, điều tra, thống kê nắm tình hình CNLĐ và doanh nghiệp ở cả những doanh nghiệp đã có tổ chức Công đoàn và doanh nghiệp chưa có tổ chức Công đoàn. Trên cơ sở đó, đánh giá, phân tích số liệu thống kê, phân loại doanh nghiệp theo từng địa bàn hoạt động và số lượng CNLĐ, xác định tỷ lệ doanh nghiệp đủ điều kiện thành lập CĐCS theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam và giao chỉ tiêu cụ thể cho các đơn vị có trách nhiệm vận động phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Bốn là , đổi mới công tác tổ chức, cán bộ. Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ Công đoàn các cấp. Đề xuất với các cấp ủy đảng về tổ chức bộ máy cán bộ công đoàn các cấp, đặc biệt là tăng số biên chế cán bộ công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở, để đáp ứng được yêu cầu nâng cao vai trò trách nhiệm đối với hoạt động của CĐCS và đại diện cho CNLĐ trong các DN chưa có tổ chức Công đoàn, theo quy định của Luật Công đoàn năm 2012. Bố trí cán bộ chuyên trách có năng lực, kinh nghiệm trực tiếp làm công tác phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Thực hiện chế độ cử cán bộ đi thực tế cơ sở để giúp các cấp Công đoàn thực hiện nhiệm vụ phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS, xây dựng CĐCS vững mạnh. Thực hiện chế độ giao ban định kỳ, hàng năm tiến hành sơ kết việc thực hiện nội dung, tiến độ chương trình. Có kế hoạch chỉ đạo, hỗ trợ, để giúp đỡ các đơn vị gặp khó khăn hoàn thành chỉ tiêu đề ra. Các cấp Công đoàn cần phải xây dựng được chương trình, kế hoạch, chỉ tiêu phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS theo từng giai đoạn, nhiệm kỳ và hàng năm. Thành lập được Ban chỉ đạo và có bộ phận giúp việc cho Ban chỉ đạo phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Nghiên cứu, ban hành các quy định nhằm nâng cao trách nhiệm, nghĩa vụ của Công đoàn các cấp trong tổ chức và hoạt động công đoàn; có cơ chế khuyến khích cán bộ công đoàn trực tiếp làm công tác phát triển đoàn viên và CĐCS; tạo điều kiện và phát huy năng lực của cán bộ công đoàn trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động CĐCS. Xây dựng và triển khai kế hoạch nội dung tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ năng lực công tác, kinh nghiệm và kỹ năng thương lượng, vận động thuyết phục, đối thoại... đối với cán bộ làm công tác phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS ở từng cấp công đoàn. Nghiên cứu, xây dựng các quy định về chế độ tài chính, khen thưởng cho công tác phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Tổ chức tốt việc thu đoàn phí, kinh phí công đoàn và các nguồn thu khác, trong đó đẩy mạnh thu đoàn phí, kinh phí công đoàn khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước. Tăng tỷ lệ kinh phí chi cho công tác phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS và đào tạo bồi dưỡng cán bộ Công đoàn các cấp. Năm là , đổi mới nội dung và phương pháp hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức công đoàn, tạo động lực thu hút CNLĐ gia nhập tổ chức Công đoàn. Tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động là điều kiện quan trọng để thu hút đông đảo CNLĐ tham gia Công đoàn; nâng cao vai trò, trách nhiệm của Công đoàn cấp trên cơ sở trong tổ chức và hoạt động của CĐCS; lấy mục tiêu bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động làm nhiệm vụ trọng tâm, là thước đo đánh giá chất lượng hoạt động của các cấp Công đoàn. Mặt khác, tổ chức động viên CNLĐ đẩy mạnh các phong trào thi đua, cùng đồng hành với doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp ngày càng phát triển. Tăng cường các hoạt động phối hợp với chủ doanh nghiệp, người sử dụng lao động, duy trì thường xuyên các hoạt động đối thoại giữa người lao động và người sử dụng lao động nhằm tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quan hệ lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ tại doanh nghiệp. Tập trung hướng dẫn cán bộ công đoàn, nhất là cán bộ CĐCS ở các doanh nghiệp mới tham gia lần đầu biết cách hoạt động. Thực hiện hướng mạnh về cơ sở, vì người lao động, có kế hoạch phân công Ban Thường vụ, Ban Chấp hành, cán bộ cơ quan công đoàn cấp trên về trực tiếp hướng dẫn nội dung và phương pháp hoạt động, giúp CĐCS hoạt động, đặc biệt quan tâm kiện toàn, củng cố các CĐCS doanh nghiệp yếu kém. Tăng cường trao đổi kinh nghiệm thực tiễn trong tổ chức và hoạt động công đoàn. Làm tốt công tác chấm điểm, đánh giá, phân loại đúng thực chất chất lượng hoạt động của CĐCS hàng năm. Định kỳ tổ chức sơ kết việc xây dựng CĐCS vững mạnh. Nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách nhằm động viên cán bộ làm công tác công đoàn tại các DN khu vực ngoài nhà nước, nhất là cơ chế bảo vệ cán bộ công đoàn khi đấu tranh bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người lao động. Sáu là , chú trọng công tác sơ kết, tổng kết và khen thưởng đối với các cấp Công đoàn, cán bộ công đoàn có thành tích trong việc phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS. Các cấp Công đoàn phải xây dựng được kế hoạch từng năm, 5 năm để làm căn cứ tổ chức thực hiện về phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS. Hàng năm phải có sơ kết, tổng kết đánh giá, đề ra các biện pháp tổ chức thực hiện cho năm sau. Thông qua sơ kết, tổng kết để đúc rút kinh nghiệm, khắc phục tồn tại, nhân rộng điển hình, tạo chuyển biến tích cực trên toàn tỉnh. Đồng thời biểu dương khen thưởng, động viên kịp thời những tập thể và cá nhân xuất sắc trong công tác vận động phát triển đoàn viên và thành lập CĐCS . Đưa tiêu chuẩn phát triển đoàn viên, thành lập CĐCS vào chỉ tiêu chấm điểm thi đua hàng năm đối với các cấp công đoàn và đưa vào quy định tiêu chuẩn đánh giá cán bộ công đoàn chuyên trách giỏi.