Chuyển biến trong công tác dân số ở một xã vùng biển

(QT) - Vĩnh Thái là một xã bãi ngang ven biển của huyện Vĩnh Linh (Quảng Trị), có 7 thôn, 801 hộ gia đình với 2.980 nhân khẩu. Đời sống của người dân chủ yếu dựa vào nghề biển nên quan niệm sinh con trai để phụ giúp gia đình đi biển, nối dõi tông đường đã ăn sâu vào tâm trí nhiều người. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm cho việc thực hiện công tác dân số- kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) trên địa bàn xã gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với sự nhiệt tình, trách nhiệm cao của đội ngũ cán bộ dân số nên công tác DS- KHHGĐ của xã trong những năm gần đây đã có nhiều chuyển biến tích cực. Chị Ngô Thị Mai, cán bộ chuyên trách dân số xã Vĩnh Thái cho biết: “Những năm trước đây, xã Vĩnh Thái là một trong những địa phương có tỷ suất sinh, tỷ lệ phát triển dân số và trường hợp sinh con thứ 3 khá cao của huyện Vĩnh Linh. Từ năm 2009, khi Đề án 52 của Chính phủ về kiểm soát dân số vùng biển, đảo và ven biển giai đoạn 2009- 2020 được triển khai, nhận thức của người dân về công tác DS-KHHGĐ đã chuyển biến rõ nét. Nếu năm 2009, thời điểm bắt đầu triển khai Đề án, tỷ lệ phụ nữ sử dụng các biện pháp tránh thai đạt 70,2% thì đến cuối năm 2015 tăng lên 76,5%; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm từ 35,6% (năm 2009) xuống còn 13,3% (năm 2015)... Đây là những tín hiệu đáng mừng trong công tác DS- KHHGĐ của xã ”.

Phụ nữ xã Vĩnh Thái được tuyên truyền về DS-KHHGĐ

Để làm tốt công tác dân số, Ban Dân số xã đã chủ động xây dựng kế hoạch tham mưu cho UBND xã chỉ đạo, triển khai đến cấp ủy, ban cán sự các thôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc thực hiện chính sách DS-KHHGĐ, từ đó đề ra các biện pháp nhằm hạn chế tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên. Xác định công tác tuyên truyền, thay đổi hành vi là một trong những yếu tố quan trọng để thực hiện tốt công tác dân số nên đội ngũ cán bộ làm công tác dân số của xã Vĩnh Thái đã chú trọng đổi mới về nội dung, phương pháp; nội dung tuyên truyền được lựa chọn phù hợp với từng nhóm đối tượng nhằm nâng cao hiệu quả. Do đời sống của người dân chủ yếu dựa vào nghề biển nên gia đình nào cũng muốn sinh từ 2-3 con trai để lập tổ thuyền đi biển. Trước tình hình đó, các cộng tác viên dân số đã đến vận động, tư vấn cho từng hộ gia đình về thực hiện DS-KHHGĐ, vận động các cặp vợ chồng chưa thực hiện các biện pháp tránh thai tham gia các đợt chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện dịch vụ KHHGĐ. Nội dung công tác DS-KHHGĐ cũng được lồng ghép vào các hoạt động của đoàn thể, gắn với phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, đây cũng được xem là một tiêu chí để bình xét thi đua của các đoàn thể, cá nhân, tổ chức, gia đình văn hóa... Nhờ vậy, đến nay nhận thức của từng người, từng gia đình và cộng đồng ở xã Vĩnh Thái về công tác DS- KHHGĐ đã có chuyển biến rõ nét, số gia đình sinh từ 1- 2 con ngày càng nhiều, tỷ lệ chấp nhận các biện pháp tránh thai năm sau cao hơn năm trước. Thực hiện tốt công tác dân số, nhiều gia đình đã biết cách nuôi dạy con cái trưởng thành, đỗ đạt. Phong trào xây dựng gia đình hiếu học, ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo, phong trào thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi được đẩy mạnh và có sức lan tỏa lớn ở nhiều thôn trong xã. Theo chân chị Ngô Thị Mai, cán bộ chuyên trách dân số xã Vĩnh Thái, chúng tôi đến thăm gia đình chị Ngô Thị Thơ ở thôn Thử Luật. Mặc dù sinh 2 con gái nhưng được sự tuyên truyền, vận động của cán bộ dân số xã, vợ chồng chị Thơ quyết định chỉ dừng lại ở 2 con để có điều kiện phát triển kinh tế gia đình. Chị Thơ cho biết: “Đối với người dân vùng biển, sinh đẻ nhiều đã trở thành tập quán, thói quen, với tư tưởng “đông con hơn đông của” nên tình trạng mỗi cặp vợ chồng sinh con thứ 3, 4, 5 còn phổ biến. Sinh nhiều, con cái không được chăm sóc, không được học hành đến nơi đến chốn nên không thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn của đói nghèo. Từ thực tế đó, cùng với sự vận động, tuyên truyền của cán bộ dân số xã, vợ chồng tôi đã hiểu rõ về lợi ích của việc sinh ít con nên quyết tâm thực hiện. Và nhờ sinh ít con nên đến nay kinh tế gia đình tôi đã ổn định, các con đều được nuôi dạy tốt, chăm ngoan và học giỏi”. Mặc dù vẫn còn đó nhiều khó khăn như nhận thức của một bộ phận người dân về sinh thêm con, phải sinh con trai để nối dõi tông đường vẫn còn tồn tại; nhiều gia đình vẫn chưa chấp nhận mô hình gia đình sinh 2 con; một số thôn, xóm chưa quan tâm đến triển khai thực hiện công tác DS-KHHGĐ... song những kết quả bước đầu trong thực hiện công tác DS-KHHGĐ mà xã Vĩnh Thái đạt được rất đáng ghi nhận. Đây chính là tiền đề quan trọng cho việc triển khai có hiệu quả công tác dân số trong những năm tiếp theo. Chị Ngô Thị Mai cho biết thêm, để nâng cao chất lượng công tác DS-KHHGĐ tại địa phương, trong năm 2016, xã Vĩnh Thái sẽ phấn đấu thực hiện giảm mức sinh hợp lý, giảm tỷ lệ sinh con thứ ba trở lên, giảm thiểu sự mất cân bằng giới tính khi sinh. Thực hiện các chỉ tiêu về sàng lọc trước và sau sinh để từng bước nâng cao chất lượng dân số. Cụ thể, phấn đấu giảm tỷ suất sinh 0,4% so với năm 2015; giảm tỷ lệ sinh con thứ ba xuống còn 13%, tỷ lệ sàng lọc trước sinh đạt 50%. Bài, ảnh: LỆ NHƯ