Chú trọng công tác quản lý sở hữu trí tuệ

QTO - Sở hữu trí tuệ (SHTT) là một tài sản vô hình, được pháp luật thừa nhận và bảo vệ. Người tạo ra SHTT có quyền được ghi nhận và hưởng lợi ích từ sản phẩm do chính mình tạo ra. Hoạt động SHTT và công tác quản lý về SHTT trên địa bàn tỉnh trong những năm gần đây đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, đáp ứng yêu cầu phát triển của thời kỳ đổi mới và hội nhập.

Sản xuất nấm Linh Chi - Sản phẩm được đăng ký thương hiệu ở Quảng Trị. Ảnh: HVA

Những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản quản lý nhà nước để hỗ trợ tối đa cho người dân và doanh nghiệp đăng ký và xác lập quyền sở hữu công nghiệp, bảo hộ quyền SHTT đối với các sản phẩm của địa phương. Sở cũng đã tập trung tập huấn, tuyên truyền, phổ biến kiến thức, chính sách pháp luật về SHTT nhằm giúp các tổ chức, cá nhân hoạt động sản xuất, kinh doanh hiểu rõ về SHTT, những quy định về SHTT, tầm quan trọng của nó trong nền kinh tế…

Sở Khoa học và Công nghệ thường xuyên hướng dẫn các tổ chức, cá nhân xác lập, bảo vệ quyền SHTT. Đến nay, Cục SHTT đã tiếp nhận 388 đơn đăng ký nhãn hiệu hàng hóa của tổ chức và cá nhân ở Quảng Trị, trong đó đã cấp 197 văn bằng. Việc đăng ký nhãn hiệu hàng hóa ngày càng tăng, nếu trong 20 năm (từ năm 1989- 2009) có 95 đơn đăng ký và được cấp 77 văn bằng nhãn hiệu thì chỉ trong 5 năm (từ năm 2010- 2014), toàn tỉnh có 107 đơn đăng ký và được cấp 54 văn bằng; trong 4 năm (từ 2015- 2018) có 186 đơn đăng ký và được cấp 82 văn bằng. Như vậy, trong 4 năm gần đây số đơn đăng ký đã tăng 73,8% so với 5 năm trước đó và số văn bằng cấp tăng 33,4%. Điều này phản ánh sự tiến bộ trong việc xác lập quyền SHTT trên địa bàn tỉnh trong những năm qua. Các sở, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh đều có sự vào cuộc tích cực đối với công tác SHTT.

Phó Giám đốc Sở Công thương Lê Tiến Dũng cho biết: “Sở Công thương rất quan tâm đến vấn đề xác lập SHTT cho các sản phẩm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn. Sở đã thường xuyên phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức tuyên truyền về chính sách pháp luật của Nhà nước về SHTT, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp đăng ký nhãn hiệu, bảo hộ thương hiệu. Thông qua nguồn khuyến công, Sở Công thương hỗ trợ máy móc, thiết bị và thông qua chương trình này, sở đã lồng ghép yêu cầu các đơn vị hưởng lợi thực hiện tốt việc đăng ký SHTT cho sản phẩm được làm ra từ máy móc, thiết bị được hỗ trợ”.

Trong lĩnh vực văn hóa, du lịch là tài sản trí tuệ được hình thành trong quá trình hoạt động sáng tạo nghệ thuật như tác phẩm văn học, nghệ thuật, tác phẩm khoa học… Với những nội dung và đặc thù riêng của lĩnh vực này, vấn đề quyền SHTT chủ yếu được thực hiện ở quyền tác giả, quyền liên quan như: Bản quyền tác phẩm văn học, nghệ thuật, chương trình biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng; thương hiệu, nhãn hiệu du lịch… Ở Quảng Trị thống kê về xác lập quyền tác giả và quyền liên quan, đến nay, tỉnh có 16 tác giả, nhóm tác giả đăng ký cấp bản quyền tác phẩm. Tại tỉnh Quảng Trị, do thị trường kinh doanh các văn hóa phẩm ít sôi động nên việc vi phạm bản quyền tác giả, quyền liên quan không có vụ nào xảy ra nghiêm trọng mà chỉ chủ yếu là việc kinh doanh một số ấn phẩm giả mạo nhỏ lẻ. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) đã tiến hành thanh tra, kiểm tra bản QTG, QLQ tại 267 cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke, bán hàng lưu niệm, văn hóa phẩm... đã xử lý hành chính và phạt cảnh cáo 23 cơ sở. Phần lớn các trường hợp vi phạm là do thiếu hiểu biết pháp luật của cơ sở sản xuất kinh doanh.

Trưởng Phòng Quản lý văn hóa, Sở VHTT&DL Quảng Trị Nguyễn Thanh Tùng cho biết: “Từ thực trạng tình hình SHTT trong lĩnh vực văn hóa trên địa bàn, Sở VHTT&DL đã chú trọng hoạt động tuyên truyền đến mọi đối tượng như: Tổ chức tập huấn, tuyên truyền phổ biến pháp luật về SHTT cho cán bộ văn hóa xã, phường, thị trấn triển khai các văn bản của nhà nước trên các lĩnh vực. Đồng thời, phổ biến trực tiếp cho các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hiểu rõ quyền lợi và thủ tục đăng ký quyền tác giả; triển khai đăng tải nhiều tin, bài phản ảnh tình hình hoạt động bảo hộ, tuyên truyền, giới thiệu pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan tới đông đảo công chúng, góp phần quan trọng nâng cao nhận thức kiến thức pháp luật về SHTT trong lĩnh vực văn hóa, du lịch cho các cán bộ văn hóa xã, phường, thị trấn, giới sáng tạo nghệ thuật, nhà sử dụng, công chúng hưởng thụ và đại diện các cơ quan, tổ chức liên quan và thúc đẩy việc thực thi quyền SHTT”.

Hiện nay, hệ thống pháp luật về SHTT ở Việt Nam đã tương đối đầy đủ, trong đó, Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2018, đã bổ sung một số nội dung mới về quyền SHTT. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật về bản quyền, SHTT ở Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Thực tế này đòi hỏi sự chung tay vào cuộc quyết liệt hơn của các cơ quan quản lý nhà nước và toàn xã hội nhằm nâng cao kiến thức, ý thức của người dân trong việc thực hiện quyền SHTT, tôn trọng bản quyền trong hoạt động sáng tạo nghệ thuật. Trưởng Phòng Quản lý công nghệ và SHTT, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị Thái Thị Nga cho biết: “Thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị tiếp tục tăng cường tuyên truyền, tập trung công tác đào tạo, đồng thời phối hợp với các ngành hữu quan, các cấp chính quyền để làm tốt hơn nữa công tác quản lý SHTT trên địa bàn”.

Bằng nhiều hình thức tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho các tổ chức và cá nhân để họ phân biệt và xác định được quá trình xây dựng, xác lập, phát triển thực thi một sản phẩm tài sản trí tuệ của mình và đưa vào thực tế cho hiệu quả. Trong quá trình hội nhập, để bắt kịp với tình hình hiện nay trên thế giới, công tác đào tạo, đào tạo lại cho các cán bộ quản lý cần được các cấp, các ngành quan tâm để bổ sung nâng cao trình độ cho cán bộ các cấp quản lý. Mặt khác, các ngành, các cấp trên địa bàn cũng tăng cường liên kết với nhau tư vấn để cùng hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân trong việc thực thi quyền SHTT. Trên địa bàn tỉnh hiện mới đăng ký với số lượng nhiều nhưng cần quản lý chặt chẽ các sản phẩm đã được đăng ký. Do đó, cần có sự phối hợp với các ngành một cách chặt chẽ, để tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra trong việc thực thi đăng ký nhãn hiệu. Trong công tác xúc tiến thương mại các sản phẩm đã đăng ký nhãn hiệu ưu tiên các sản phẩm thế mạnh của địa phương.

Năm 2020, Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới có chủ đề “Đổi mới sáng tạo vì một tương lai xanh” có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện SHTT gắn sự phát triển bền vững. Có nghĩa là những ý tưởng khởi nghiệp phải có sự đổi mới để từ việc đăng ký nhãn hiệu hay đăng ký thương hiệu cho một doanh nghiệp đều hướng tới một sản phẩm sạch, một doanh nghiệp xanh. Đồng hành với chủ đề của Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới năm nay, Sở Khoa học và Công nghệ Quảng Trị đang tổ chức cuộc thi “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” trên địa bàn toàn tỉnh nhằm trên cơ sở đó, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ lựa chọn được những dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vì môi trường để đưa vào thực tế nhân rộng trên địa bàn.

Thái Hòa - Văn Yến