Cần có giải pháp chống buôn lậu thuốc lá ngoại ngay từ gốc

(QT) - Thông tin từ Ban chỉ đạo 127 tỉnh Quảng Trị, từ đầu năm đến nay, các lực lượng phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại tỉnh đã bắt giữ và tiêu huỷ 607.040 bao thuốc lá ngoại nhập lậu, trong đó Cục Hải quan: 263.660 bao, Công an tỉnh: 102.970 bao, Công an thị xã Đông Hà hơn 100.000 bao. Còn năm ngoái, số lượng thuốc lá ngoại nhập lậu bị bắt và tiêu huỷ cũng gần 2,1 triệu bao, quả thật đây là một con số không nhỏ nhưng theo như nhận định của những người có trách nhiệm trên mặt trận chống buôn lậu và gian lận thương mại thì đây chỉ mới là phần nổi của tảng băng.

Tiêu huỷ thuốc lá ngoại nhập lậu. -Ảnh: N.V

Hoạt động buôn lậu thuốc la nhập ngoại đã xảy ra từ lâu, khi mà đường số 9 nối với nước bạn Lào trở thành con đường thông thương, con đường hợp tác và hữu nghị. Lợi dụng địa hình trên tuyến biên giới hiểm trở, nhiều đường ngang lối tắt và tuyến đường sông Sê pôn ngoằn nghoèo chảy dọc suốt 10 km chiều dài biên giới hai nước, các đối tượng buôn lậu đã vận chuyển thuốc lá ngoại vào nội địa, biến một lượng lớn vàng, ngoại tệ của đất nước thành thứ hàng hoá độc hại, giết chết con người, huỷ diệt nền công nghiệp sản xuất trong nước và biến bao gia đình phải khốn đốn trong cảnh nợ nần. Theo chuyến xe hàng từ chợ Lao Bảo về Đông Hà, điều dễ dàng nhìn thấy được là nét mặt ưu tư, lo lắng cua những hành khách đã đánh cược tài sản, vốn liếng của mình vào những bao thuốc lá ngoại. Xe dừng lại trước cổng B (Trạm kiểm soát Tân Hợp), những cửu vạn đứng chờ sẵn bên đường vội vồ lấy những kiện hàng từ tay các đối tượng buôn lậu rồi nhanh chóng băng rừng vượt qua trạm kiểm soát theo các lối mòn ở hai bên cánh gà và sau đó lực lượng xe thồ sẽ bám theo xe hàng để trả lại số thuốc lá vừa qua mặt các lực lượng kiểm soát tại cổng phụ. Cứ thế, ngày lại ngày trôi qua, từng kiện thuốc lá vẫn liên tục về xuôi theo những chuyến xe đò mà lượng xe đã quá thừa so với lượng khách, nếu không có thuốc lá, hàng hoá nhập lậu thì có lẽ những chủ xe kia đã thất nghiệp. Nguyễn Thị Vân ở thị trấn Cam Lộ, người mà mỗi ngày không có hai chuyến lên về Lao Bảo, “tức là đã bị ốm” (theo lời cô nói với tôi), bằng giọng ngán ngẩm kể cho tôi một cách chi li khoản thu nhập mà cô thu được bằng việc buôn lậu thuốc lá, rồi kết thúc bằng câu: Đây là nghề ăn cám trả vàng. Đúng vậy, với mỗi cây thuốc Jet (10 bao) nếu mang trót lọt về đến Đông Hà sẽ lãi được từ 700 đến 900 đồng, khi sốt hàng cũng chỉ kiếm được 1000 đồng, mang mỗi chuyến 70 - 80 cây, trừ chi phí xe cộ, ăn uống, thu đựơc 30 - 40 ngàn đồng, ngày hai chuyến nếu trót lọt số tiền thu được cũng chỉ đủ đong gạo, chợ búa hàng ngày, chưa có ai giàu lên bằng nghề buôn thuốc lá lậu cả. Nhưng khi bị bắt thì coi như trắng tay, thông thường các đối tượng đều bỏ của chạy lấy người để khỏi bị truy tố trước pháp luật. Vân kể cho tôi nghe có nhiều người đã khuynh gia bại sản, nợ nần chồng chất vì đeo đuổi với việc buôn lậu thuốc lá, khi nhận ra thì nhà cửa đã mất, gia đình đã tan nát. Vậy sao vẫn còn không ít người vẫn thích phiêu lưu với những chuyến lên về này? “Không đi buôn lấy gì nuôi con anh ơi, không có nghề, không có việc làm nên phải liều thôi, khi nào trắng tay hẵng hay, ai cũng bảo tụi em là đồ “cua rạm”, người có vốn liếng lớn thì ngồi ở nhà chứ chui nhủi làm gì cho khổ”. Tôi vẫn thường được nghe những câu chuyện đau lòng về những con người chuyên ngược xuôi mỗi ngày theo xe từng chuyến đò lên về Lao Bảo buôn thuốc lá do nước ngoài sản xuất. Đã có không ít gia đình ly tán, con cái hư hỏng vì cha mẹ bị cuốn vào vòng xoáy của mua bán, nợ nần. Cuộc sống vất va đã hằn lên khuôn mặt sạm nâu vì nắng gió. Họ là những cô gái xuất thân từ nghề sông nước, nhưng nay sông đã bị ô nhiễm, cá tôm đã cạn kiệt, nghề chài lưới không còn nuôi nổi gia đình thế là vay mượn bạn bè, cầm sổ đỏ tại Ngân hàng để có vài triệu bạc dắt lưng lên Lao Bảo buôn thuốc lá. Đó là những nữ sinh vừa rời ghế nhà trường, nhà đông người ăn không thể quanh quẩn quanh khu “chợ trời Lao Bảo” (phường I, Đông Hà), đành theo chúng bạn gia nhập vào đội quân “cua, rạm”. Không chỉ ở Đông Hà mà nhiều chị em ở các làng quê khác từ Hải Lăng, Triệu Phong, Cam Lộ mùa màng thất bát ruộng đất không có đành đi tìm sinh kế trên con đường xuyên Á này. Đã có không ít người mất mạng hoặc tàn tật suốt đời trên những chuyến xe đò định mệnh. “Anh thử nghĩ coi, đi suốt năm suốt tháng trên những phương tiện cũ nát này, cứ ngày nào về với gia đình là biết mình còn sống, con người tồn tại được hay không là nhờ hên xui thôi mà”, Vân ngậm ngùi nói với tôi trước khi chia tay rồi vội vã mất hút trong một ngõ nhỏ ở thị trấn Cam Lộ. Có lẽ đã quá lời khi nói rằng “cuộc chiến chống buôn lậu” đang vào hồi quyết liệt. Trên con đường 9 kết nối Đông - Tây này hàng ngày đang diễn ra cuộc săn đuổi giữa những người được pháp luật giao phó sứ mệnh chống buôn lậu và những người lao động đang đánh đổi số mệnh của mình trên những chuyến hàng đầy rẫy yếu tố rủi may. Một cán bộ chống buôn lậu ở Cổng B nói với tôi rằng, với trách nhiệm của mình, không ai được phép lơ là nhiệm vụ chống buôn lậu, đặc biệt là thuốc lá ngoại nhập, nhưng nếu làm thẳng tay thì thật tình trong long cũng thấy vô cùng áy náy. Gọi là dân buôn lậu nhưng cũng là con em, đồng bào mình thôi, cứ ngỡ đi buôn là dễ kiếm sống, nào ngờ may ít rủi nhiều. Bắt hàng để giữ nghiêm phép nước, nhưng đằng sau đó sẽ có thêm bao nhiêu người lâm vào cảnh khốn cùng. Trừ những "trùm buôn lậu", những đầu nậu “cá mập, cá kình”, có mấy ai trong đám “cua, rạm” này nhờ buôn lậu mà giàu có lên đâu, may lắm là đủ ăn, còn đa phần là khuynh gia bại sản, nợ nần chồng chất. Để chống buôn lậu một cách triệt để, để không còn những mảnh đời “cua rạm” trôi nổi trên con đường hội nhập này không thể chỉ giải quyết vấn đề chống buôn lậu ở “phần ngọn” mà phải có những giải pháp căn cơ và lâu dài hơn, đó là phải nhanh chóng chấm dứt ngay tình trạng thuốc lá qua biên giới thì gọi là hàng lậu trong khi đó trong nội địa những bao thuốc lá này lại được bày bán công khai. Đúng như một số người đã phát biểu taị hội nghị chống buôn lậu thuốc lá ngoại do Ban chỉ đạo 127 tỉnh tổ chức mới đây, chỉ một khi cắt đứt nguồn tiêu thụ nội địa thì khi ấy hàng lậu mới không có cơ hội thẩm lậu vào thị trường trong nước. Đó cũng là giải pháp chống buôn lậu ngay từ gốc, đừng để một lượng vàng, ngoại tệ rất lớn của xã hội biến thành những đống tro tàn và thật đau lòng khi phải gọi đó là những thành tích của cuộc đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá nhập ngoại. Bên cạnh việc đấu tranh quyết liệt với việc buôn bán thuốc lá nhập lậu trên thị trường nội địa, cần tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục để người dân hiểu biết pháp luật, không tiếp tay cho các hành vi đưa thuốc lá do nước ngoai sản xuất vào nội địa, chảy máu ngoại tệ, giết chết nền sản xuất trong nước. Mặt khác cần phải có nhiều giải pháp tạo việc làm, mở mang sản xuất thu hút người lao động để không còn ai phải gia nhập vào đội quân “cua rạm”, đối mặt với một sự thật cay đắng: ăn cám trả vàng, đúng theo cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen. Hoàng Đức