QTO - Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số (CĐS) trở thành xu thế tất yếu, tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực, trong đó có giáo dục và đào tạo (GD-ĐT). Công nghệ số không chỉ là công cụ mà còn là đòn bẩy chiến lược, thúc đẩy giáo dục mở, thu hẹp khoảng cách tri thức và nâng cao hiệu quả quản lý. Nhận thức được vai trò quan trọng này, ngành GD-ĐT Quảng Trị đã và đang tập trung nguồn lực thực hiện CĐS, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm nhằm đổi mới, sáng tạo trong dạy và học, hướng tới nền giáo dục hiện đại, chất lượng, hội nhập.

Để thực hiện tốt công tác chuyển đổi số (CĐS), các trường học trong tỉnh ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin (CNTT). Đội ngũ giáo viên (GV) toàn ngành tích cực tự học, sáng tạo trong ứng dụng công nghệ, thiết kế bài giảng điện tử, sử dụng tốt các phần mềm để quản lý, đánh giá học sinh (HS) và tăng cường kết nối giữa nhà trường, GV, phụ huynh trong hỗ trợ học tập.

Mỗi cán bộ, GV luôn chủ động tìm tòi, sáng tạo, khai thác kho tài nguyên học liệu số trên Internet để xây dựng những tiết dạy linh hoạt, hấp dẫn, khơi dậy sự hứng thú học tập của HS. Ngành GD-ĐT cũng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn tạo điều kiện cho GV cập nhật những kiến thức mới, từng bước làm chủ công nghệ để phục vụ tốt nhất cho công việc.

Nhiều trường học đầu tư về CSVC, trang thiết bị hiện đại để tổ chức tốt việc dạy bộ môn Tin học - Ảnh: Nh.V

Ngoài xây dựng giáo án điện tử, GV còn sử dụng sổ điểm, hồ sơ, học bạ điện mang lại hiệu quả cao trong công tác dạy học, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và dễ dàng tìm kiếm thông tin khi cần thiết. Hàng nghìn GV, cán bộ quản lý đã được tham gia khóa học “AI trong giáo dục” trên nền tảng Khan Academy. Công nghệ dữ liệu lớn (Big Data) được áp dụng để quản lý điểm, hồ sơ HS, phân tích số liệu tuyển sinh, phục vụ công tác dự báo và điều hành.

Trường tiểu học số 2 Ba Đồn là một trong những đơn vị triển khai tốt việc ứng dụng CNTT, CĐS. Hiệu trưởng nhà trường Phan Thị Thanh Hà cho biết: Nhà trường đã ứng dụng CNTT một cách đồng bộ trong mọi hoạt động, từ quản lý đến giảng dạy. GV của trường luôn chú trọng ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xây dựng bài giảng, biến những hình ảnh tĩnh trong sách giáo khoa thành hình ảnh động, chuyển văn bản thành giọng nói, làm phim hoạt hình, tạo ra các nhân vật ảo để dẫn dắt bài học. Nhà trường cũng chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng CNTT, đầu tư phòng máy đạt chuẩn, bảo đảm mỗi HS/máy nhằm nâng cao chất lượng dạy học môn Tin học.

Giám đốc Sở GD-ĐT Lê Thị Hương cho rằng: Nhờ tập trung triển khai các nội dung của Đề án “Tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong lĩnh vực GD-ĐT đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030”, và thực hiện Đề án 06 đã góp phần nâng cao năng lực quản trị số tại các CSGD. Sở GD-ĐT đã hướng dẫn, khuyến khích các đơn vị ứng dụng các nền tảng giảng dạy trực tuyến như K12Online, Google Classroom, Microsoft Teams, Zoom, đặc biệt trong các hoạt động dạy, học tích hợp số. Hạ tầng số tại các trường học từng bước được cải thiện. Nhiều đơn vị sử còn dụng dịch vụ đám mây (cloud) để lưu trữ và chia sẻ dữ liệu phục vụ dạy học.

Cơ sở dữ liệu (CSDL) ngành đã đồng bộ mã định danh của HS và GV với CSDL quốc gia về dân cư. Dữ liệu thực hiện dịch vụ công thiết yếu “Đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học, cao đẳng” năm 2025 được cập nhật đầy đủ, 100% hồ sơ thực hiện trực tuyến.

Bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận, quá trình CĐS trong ngành GD-ĐT còn đối mặt với không ít khó khăn, thử thách. Nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới. Việc nghiên cứu, áp dụng các công nghệ mới như AI, Big Data còn mang tính thí điểm do thiếu hụt nguồn nhân lực có chuyên môn cao.

Một số phần mềm và hệ thống mạng tại các trường học chưa được xây dựng hồ sơ cấp độ an toàn thông tin theo quy định nên tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít CSGD ở vùng sâu, vùng xa chưa đủ điều kiện về thiết bị, kết nối mạng và kỹ năng CNTT để triển khai đồng bộ các dịch vụ công trực tuyến. Kho học liệu số và ngân hàng câu hỏi dùng chung chưa đồng bộ, tài nguyên còn hạn chế về cả số lượng và chất lượng.

Xác định, CĐS và ứng dụng CNTT là con đường tất yếu để nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dạy học, thời gian tới, toàn ngành sẽ ưu tiên nguồn lực để đầu tư, nâng cấp hạ tầng số và triển khai hiệu quả phong trào “Bình dân học vụ số”. Đồng thời, hoàn thiện kết nối và liên thông dữ liệu nội bộ với CSDL quốc gia, tăng cường bảo vệ dữ liệu cá nhân, triển khai Chiến lược ứng dụng IA trong giáo dục, áp dụng khung năng lực số và nâng cao năng lực số cho đội ngũ GV, cán bộ quản lý và HS.  

Nh.V