QTO - Những cơn mưa đầu mùa thường đánh thức vùng ký ức xa vắng, chợt thổn thức như có ai đó gọi đúng tên quai nôi của mình đã rơi vào quên lãng theo năm tháng…

Con người sống dưới vòm trời này, bộ nhớ như chiếc ổ cứng có khi quá tải, hằng ngày phải loại bớt “dung lượng” để tiếp tục nạp những khung hình mới. Nhưng có những thứ, chỉ một va chạm nhẹ - một mùi hương, một ánh sáng, một thanh âm - cũng đủ làm ký ức vỡ òa như con đập chứa nước bao năm bất ngờ bung nắp. Té ra, những gì tưởng đã quên, hóa ra vẫn âm thầm bồi đắp, vun vén trong một góc khuất của tâm hồn, chỉ chờ một ngày đẹp trời để ùa về. Cái lạnh đầu mùa đông, chiếc lá bung khỏi cành vào mùa thu, ánh vàng đầu hè chói chang, hay những cơn mưa đầu mùa - tất cả đều là nhữngpassword (mật khẩu) để gợi mở những miền sâu thẳm trong mỗi con người đa cảm.

Đêm nằm nghe mưa, nghe lòng mình thấm lạnh những hồi ức cũ. Mưa ngày xưa cũng chỉ là những giọt nước vô tình của bầu trời rơi xuống hiên nhà, đọng lại trên từng kẽ ngói, từng tấm phên tre, từng chiếc lu gốm sẫm màu thời gian. Trong chiếc lu đã đầy, từng giọt như xoáy sâu vào vùng vũ trụ nhỏ bé của nó, cũng giống như lòng người - có khi tưởng đã tràn đầy lý trí, nhưng vẫn có chỗ cho những giọt cảm xúc nhỏ nhoi thấm sâu và lan rộng.

Minh họa: LÊ DUY

Giữa không gian chật hẹp của ngôi nhà nhỏ ngày xưa, mạ tôi đưa nôi ru thằng em ngủ. Tiếng mưa hòa cùng tiếng ru của mạ, như một bản hợp xướng dịu dàng của vũ trụ và tình mẫu tử. Mưa như phổ nhạc từng bài thơ lục bát mà mạ học từ bà ngoại, từ những người đàn bà đi trước - những người từng đan lời ru từ khổ đau, từ giấc mộng về một cuộc đời yên bình. Tôi thấy trong tiếng ru ấy một sự thanh thản lạ lùng - sự thanh thản của kiếp người từ khi sinh ra đến khi về với đất. Phải chăng, những giây phút tiếng ru hời hòa cùng tiếng mưa rơi lây phây trên mái hiên là khoảnh khắc thiêng liêng và quý giá nhất đời người?

Lớn lên, có khi ta thoát khỏi những cuộc tình vừa mới chớm, tạm biệt, chia xa để quay về trong căn phòng u tối, nghe tiếng mưa như lời thất tình của đất trời đồng điệu với nhân gian. “Từng người tình bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ…”, câu hát của Trịnh Công Sơn bất chợt vẽ lên một không gian đầy nước mắt - nơi những con đường đã dâng cao nước, những bóng hình cũ âm thầm lặng lẽ rời đi không một lời tạm biệt. Mưa - đôi khi không chỉ là hiện tượng thời tiết, mà là lời nguyện cầu vô thanh cho những tình cảm đã qua, là cách trời đất an ủi người cô đơn bằng thứ âm thanh đều đều, thấm thía.

Ai đã đi qua những cuộc tình, quay về ném mình lên chiếc giường đơn, cuộn tròn trong chăn ấm mà lặng nghe mưa rơi ngoài cửa sổ mới hay, mới thấm. Mưa như rút cạn niềm vui ảo ảnh, mưa như xóa nhòa ranh giới giữa ngày và đêm, giữa thực và mộng. Mưa mang đến cho lòng người một sự tĩnh lặng lạ thường - vừa buốt giá, vừa dịu dàng, vừa thức tỉnh lại cũng vừa vỗ về.

Có những người cả đời không thể quên được một cơn mưa. Vì trong đó, họ đã tiễn một người thân về với cõi vĩnh hằng. Vì trong đó, họ đã được nắm tay người đầu tiên họ yêu dưới mái hiên đẫm nước. Hoặc đơn giản, vì trong một đêm mưa, họ từng nghe mẹ ru em bằng những giai điệu đã tan vào đất trời nhưng còn mãi trong tim mình.

Chúng ta thường mải miết đi tìm những điều lớn lao trong đời - sự nghiệp, danh vọng, tình yêu viên mãn. Nhưng đôi khi, một cơn mưa đầu mùa cũng đủ để ta nhận ra những gì làm nên con người mình lại đến từ những điều giản dị nhất - một bài ru cũ, một chiếc lu đầy, một căn nhà nhỏ và một cơn mưa không hẹn mà đến…

Và có lẽ, ký ức không bao giờ mất đi, nó chỉ đang ngủ yên, chờ một ngày - một ánh nắng, một mùi đất ẩm, hay một cơn mưa đầu mùa để bật lên như một mật khẩu vô hình. Để ta lại một lần nữa được làm đứa trẻ của ngày xưa, nằm nghe mưa rơi, nghe mẹ ru và thấy lòng mình dịu lại giữa bão giông cuộc đời.

Yên Mã Sơn