QTO - Chiều 23/8, thông tin từ Ban Quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (VQG PN-KB) cho biết, các nhà khoa học vừa công bố trên Tạp chí thực vật học Nhật Bản, số kỷ niệm 100 năm về phát hiện thêm 1 loài thực vật mới tại VQG PN-KB.

Loài thực vật mới có tên khoa học là Bạch Đầu Phong Nha - Kẻ Bàng - Ảnh: NH

Theo đó, trong thời gian thực hiện chương trình hợp tác giữa Viện Sinh học nhiệt đới và Trường Đại học Bảo tàng Kagoshima (Nhật Bản) về đào tạo và nghiên cứu đa dạng sinh học cuối năm 2024. Đoàn nghiên cứu đã tiến hành khảo sát thực vật trên núi đá vôi tại nhiều khu vực trong VQG PN-KB, như: Trạ Ang; Ozo; Km 37; Km 40; U Bò; đường 20; thung lũng Sinh Tồn; Khe Gát và Chà Nòi và ghi nhận sự hiện diện của các loài thực vật có mạch. Đoàn nghiên cứu đã thu được 520 số hiệu mẫu của khoảng 250 loài, 90 họ thực vật bậc cao có mạch.

Sau khi phân tích và xử lý số liệu thông tin và mẫu, đoàn nghiên cứu đã công bố 1 loài thực vật mới có tên khoa học là Decaneuropsis phongnhakebangensis thuộc chi Decaneuropsis; họ Asteraceae (họ Cúc); bộ Asterales (bộ Cúc); lớp Magnoliopsida (Ngọc Lan); ngành Tracheophyta (ngành thực vật có mạch).

Decaneuropsis phongnhakebangensis được thống nhất đặt tên Việt Nam là Bạch Đầu Phong Nha - Kẻ Bàng được phát hiện trong rừng cây bụi trên núi đá vôi ở độ cao hơn 700m thuộc diện tích VQG PN-KB. Về đặc điểm hình thái đây là cây bụi leo cao đến 5m. Cành non có lông màu vàng nâu ngắn áp sát, cành già nhẵn. Lá mọc so le, hình trứng ngược hoặc hình bầu dục, mỏng, mặt trên nhẵn, không có tuyến, mặt dưới có lông thưa, không có tuyến. Cuống lá dài 0.2 – 0.9cm. Cụm hoa mọc ở đầu cành hoặc nách lá, đơn độc hoặc 2-3 cụm. Hoa đầu hình chuông, đường kính 1.6-1.8cm, có cuống dài 2-7mm. Tràng hoa hình phễu, màu tím sẫm, dài 12.3mm. Nhị đính trên tràng, dài 4.3mm. Bầu nhụy hình trụ, dài 5-5.8mm, có 11-12 gờ. Lông mào dài khoảng 9.5 mm, màu vàng nâu.

Hình thái hoa và lá của loài Bạch Đầu Phong Nha - Kẻ Bàng - Ảnh: NH

Việc phát hiện loài thực vật mới tại VQG PN-KB là một ghi nhận quan trọng trong giới thực vật học; đặc biệt là mối quan hệ của loài này đối với các loài khác thuộc chi này ở trên thế giới. Điều này không chỉ mở rộng danh mục thực vật, làm phong phú thêm cho kho tàng đa dạng sinh học của Việt Nam mà còn nhấn mạnh vai trò quan trọng của VQG PN-KB trong việc bảo tồn hệ sinh thái, nguồn gen thực vật quý hiếm này. Các nhà khoa học khuyến nghị cần có biện pháp bảo tồn để bảo vệ loài này khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

Đến nay, VQG PN-KB đã ghi nhận có 2.956 loài thực vật thuộc 1.009 giống, 198 họ, 63 bộ, 12 lớp, 6 ngành và 1.404 loài động vật thuộc 842 giống, 294 họ, 68 bộ, 12 lớp, 4 ngành. Trong đó, đã có 7 loài thực vật mới cho khoa học được ghi nhận công bố trong nước và quốc tế.

Ngọc Hải