QTO - Thực hiện đợt cao điểm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), thời gian qua, tỉnh Quảng Trị đã tăng cường triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn tình trạng vi phạm khai thác IUU trên địa bàn.

Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, toàn tỉnh hiện có 4.664 tàu có chiều dài từ 6m trở lên, trong đó, 2.968 tàu từ 6-12m, 347 tàu từ 12-15m, 1.349 tàu từ 15m trở lên. Đến nay, 100% tàu cá đã được đăng ký, không còn tàu "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác thủy sản); 4.551/4.664 tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản. Riêng với tàu cá từ 15m trở lên, có 1.330/1.349 tàu đã lắp đặt thiết bị VMS; 1.232/1.349 tàu đã cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm...

Các cảng cá trên địa bàn thu, nộp nhật ký khai thác thủy sản, giám sát sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng đạt 100%. Các đơn vị chức năng đang tiếp tục rà soát, thống kê, lập danh sách từng tàu cá của tỉnh và ngoài tỉnh ra vào cảng, bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác tại địa phương để tổng hợp báo cáo, nắm rõ thực trạng tàu cá thực hiện quy định cập cảng chỉ định theo quy định của pháp luật.

Để thực hiện hiệu quả việc ngăn chặn khai thác IUU, thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành từ tỉnh đến địa phương tăng cường công tác tuyên truyền với nhiều hình thức, cấp độ phù hợp nhằm nâng cao nhận thức của ngư dân thông qua hội nghị, cấp phát tờ rơi, tổ chức cho các chủ tàu cá/thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm khai thác IUU…

Quảng Trị là địa phương có đội tàu cá lớn đánh bắt xa bờ - Ảnh: T.H

Ông Nguyễn Ngọc Huy, thôn Mỹ Cảnh, phường Đồng Hới, cho biết: Trước đây, khi tàu ra khơi đánh bắt hải sản, chúng tôi luôn nghĩ đi chỗ nào xa, có nhiều tôm cá chứ không biết có quy định về phạm vi, ranh giới khai thác trên biển. Từ khi được cán bộ tuyên truyền, hướng dẫn và phát tờ rơi có bản đồ chỉ rõ những vùng được đánh bắt, những vùng bị cấm, chúng tôi đã nắm được quy định và không vi phạm nữa.

Cùng với công tác tuyên truyền, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng đã phối hợp với các lực lượng liên quan và các địa phương tổ chức kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hoạt động khai thác IUU trên biển và tại các cảng cá. Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã phối hợp tổ chức 23 chuyến tuần tra, kiểm tra 316 lượt tàu cá; tuyên truyền cho thuyền trưởng, thuyền viên của 430 tàu cá; xử lý vi phạm đối với 43 lượt tàu cá với tổng số tiền gần 2 tỉ đồng.

Việc tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác IUU đã góp phần nâng cao ý thức của ngư dân trong việc chấp hành quy định của pháp luật về chống khai thác IUU. Nhờ vậy, các hành vi vi phạm trong hoạt động thủy sản có chiều hướng giảm.

Bên cạnh đó, việc giám sát hoạt động tàu cá qua hệ thống giám sát hành trình (VMS) đã được các cơ quan chức năng thực hiện nghiêm. Từ đầu năm đến nay, thông qua hệ thống VMS, các cơ quan chức năng đã phát hiện và xử phạt 5 tàu cá vượt ranh giới vùng được phép khai thác thủy sản trên biển với số tiền 572 triệu đồng; phát hiện 16 lượt/7 tàu cá mất kết nối VMS trên 6 giờ đến 10 ngày, phạt tiền 175 triệu đồng.

Các đơn vị chức năng cũng đã xử lý vi phạm đối với 2 tàu cá lưu giữ thiết bị VMS của tàu cá khác khi đang hoạt động trên biển và 2 tàu cá gửi thiết bị VMS, với số tiền phạt 300 triệu đồng. Đồng thời, xử phạt 2 trường hợp tàu cá vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình khi đang hoạt động trên biển với số tiền 300 triệu đồng.

Tiếp tục tuần tra, xử lý vi phạm

Bên cạnh những kết quả tích cực, hiện công tác ngăn chặn khai thác IUU vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư Trần Xuân Tiến cho biết: Hiện một số đơn vị, địa phương triển khai chưa quyết liệt công tác chống khai thác IUU, chưa giải quyết dứt điểm tàu cá hết hạn đăng kiểm, hết hạn giấy phép khai thác thủy sản và giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, sự cố lỗi vệ tinh Thuraya T3 của Tổng Công ty dịch vụ viễn thông (VNPT Vinaphone) đến nay vẫn chưa khắc phục xong; thiết bị VMS không cài đặt cảnh báo khi bị hỏng và mất kết nối để thuyền trưởng nhận biết, chủ động khắc phục và báo cáo vị trí về Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư.

Đặc biệt, hệ thống cơ sở hạ tầng cảng cá của tỉnh chưa đáp ứng yêu cầu cho tàu cá cập cảng; các cửa sông Nhật Lệ, sông Roòn và Cửa Tùng thường bị bồi lắng nên luồng vào bị cạn, tàu cá sau khi khai thác không vào được, phải bán sản phẩm ở ngoài cửa sông, trên biển nên ban quản lý cảng cá gặp khó khăn trong việc giám sát sản lượng thủy sản...

Để công tác chống khai thác IUU phát huy hiệu quả, thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trong tuần tra, kiểm soát và xử lý vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là xử lý vi phạm về VMS, vùng khai thác, sử dụng chất độc, chất nổ, xung điện, không có giấy phép khai thác. Đồng thời, tiếp tục tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát hành trình, xử lý kịp thời, ngăn chặn tàu cá hoạt động vi phạm trên các vùng biển, nhất là vùng biển nước ngoài.

Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng mong muốn được hỗ trợ 2 tàu kiểm ngư có công suất và kích thước bảo đảm cho hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và chống khai thác bất hợp pháp trên biển hiệu quả. Ngoài ra, cần có văn bản quy định rõ chế tài xử phạt đối với thuyền trưởng hoặc chủ tàu cá không sử dụng hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc điện tử khi khai báo tàu cá ra, vào cảng, xuất nhập lạch; hướng dẫn quy trình xử lý tàu cá hoạt động vi phạm quy định vùng khai thác thủy sản được phát hiện thông qua hệ thống VMS...

Thanh Hoa