Ý nghĩa lịch sử và tầm nhìn chiến lược

Ngày 1/7/2025 đã đi vào lịch sử quê hương như một bước ngoặt lớn lao: Hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị hợp nhất thành một tỉnh mới mang tên Quảng Trị.

Lê Ngọc Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị

Đây không chỉ là sự điều chỉnh về địa giới hành chính, mà là một quyết sách chiến lược của Trung ương Đảng, thể hiện tầm nhìn dài hạn trong tổ chức không gian phát triển đất nước. Sự kiện ấy mở ra cho Quảng Trị một hành trình mới - hành trình hiện thực hóa khát vọng vươn mình, trở thành cực tăng trưởng năng động của miền Trung.

Trong mọi bước chuyển mình, nhân tố quyết định vẫn là sự lãnh đạo toàn diện, sâu sát và sáng suốt của Đảng. Chính nhờ sự lãnh đạo ấy, các địa phương đã vượt qua gian khó, khơi dậy nội lực, biến thử thách thành động lực, tạo nên sức mạnh đoàn kết, hun đúc nên thế và lực mới hôm nay.

Truyền thống là nền tảng vững chắc

Quảng Trị là miền đất địa linh nhân kiệt, nơi giao thoa của núi-sông-biển-đảo, giàu truyền thống văn hóa và cách mạng. Nơi đây từng là tuyến đầu khốc liệt trong các cuộc kháng chiến, ghi dấu bao chiến công oanh liệt, để lại những di tích lịch sử thấm đẫm máu xương của biết bao thế hệ.

 Thành Cổ Quảng Trị, đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Bến phà Long Đại… mãi là biểu tượng của tinh thần kiên trung, bất khuất và khát vọng thống nhất non sông.

Chính truyền thống hào hùng đó là nguồn lực tinh thần vô giá, tiếp thêm ý chí và bản lĩnh để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Quảng Trị vững vàng bước vào giai đoạn phát triển mới.

Thế và lực mới sau sáp nhập

Hợp nhất tỉnh đã mang lại cho Quảng Trị một quy mô mới về dân số, diện tích và nguồn lực. Với 12.700km² diện tích tự nhiên (đứng trong tốp 10 cả nước) và khoảng 1,87 triệu dân, Quảng Trị có đầy đủ điều kiện để phát triển theo mô hình kinh tế quy mô lớn, thu hút các tập đoàn đầu tư chiến lược.

Quảng Trị nằm trên trục Bắc - Nam, đồng thời là cửa ngõ quan trọng của Hành lang kinh tế Đông - Tây. Đây là một trong số ít địa phương hội tụ đủ các trục giao thông chiến lược: Quốc lộ 1, cao tốc Bắc - Nam, đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 9, Quốc lộ 12A, 15D; hệ thống đường sắt, đường thủy và cả hàng không. Cảng biển nước sâu Mỹ Thủy, cảng Hòn La, hai sân bay Đồng Hới và Quảng Trị… tạo nên mạng lưới kết nối liên vùng và quốc tế hiếm có.

Bên cạnh lợi thế hạ tầng, Quảng Trị còn được thiên nhiên ban tặng tiềm năng to lớn về năng lượng xanh, năng lượng tái tạo. Hàng loạt dự án điện gió, điện mặt trời đang triển khai, mở ra triển vọng biến nơi đây thành trung tâm năng lượng sạch của miền Trung, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Về du lịch, Quảng Trị sở hữu hệ sinh thái phong phú: Biển đảo, hang động, núi rừng, đồng bằng, biên giới, cùng di sản văn hóa - lịch sử dày đặc. Từ Phong Nha - Kẻ Bàng, Sơn Đoòng, Cồn Cỏ, Cửa Việt, Nhật Lệ… đến những “địa chỉ đỏ” gắn với ký ức chiến tranh, tất cả hợp thành kho tàng tài nguyên vô giá để phát triển ngành du lịch mũi nhọn.

Sáp nhập còn mang lại sự cộng hưởng về nhân lực. Nguồn lao động trẻ dồi dào, đội ngũ cán bộ quản lý, doanh nhân, thợ lành nghề giàu kinh nghiệm trở thành động lực quan trọng để triển khai các dự án lớn.

Những thách thức đặt ra

Song song với cơ hội, Quảng Trị cũng đối diện nhiều thách thức: Khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên chịu thiên tai, bão lũ, hạn hán; kinh tế địa phương còn thiếu tính bền vững, sức cạnh tranh chưa cao, thiếu các dự án quy mô lớn mang tính động lực; hạ tầng xã hội, nhất là du lịch, y tế, giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; nguồn lực đầu tư công hạn chế, khả năng huy động xã hội hóa còn khó khăn.

Những hạn chế ấy chỉ có thể vượt qua bằng sự lãnh đạo toàn diện, quyết đoán của Đảng bộ tỉnh, cùng tinh thần đồng thuận, khát vọng vươn lên của toàn dân.

Định hướng và giải pháp trọng tâm

Để biến tiềm năng thành hiện thực, Quảng Trị cần tập trung vào những định hướng lớn, coi đây là kim chỉ nam cho hành động trong giai đoạn tới.

Kinh tế - hạ tầng - công nghiệp: Tỉnh định hướng phát triển nhanh và bền vững, lấy công nghiệp năng lượng, công nghiệp công nghệ cao, kinh tế số và logistics làm trụ cột. Đồng Hới sẽ trở thành trung tâm chính trị - hành chính - dịch vụ công; Đông Hà phát triển thành đầu mối kinh tế tổng hợp, logistic, cửa ngõ hội nhập phía Nam của tỉnh. Các khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp được đầu tư đồng bộ, trong đó có Khu kinh tế cửa khẩu La Lay. Đặc khu đảo Cồn Cỏ được xây dựng theo hướng “mạnh về kinh tế, vững về quốc phòng - an ninh”.

Khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo: Quảng Trị quyết tâm tạo đột phá bằng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo. Trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ là nơi hội tụ chuyên gia, trí thức, thúc đẩy nghiên cứu và khởi nghiệp. Tỉnh đã lên kế hoạch bố trí ít nhất 3% chi ngân sách hằng năm cho khoa học và công nghệ, coi đây là khoản đầu tư sinh lợi lâu dài.

Tuyến cao tốc Vạn Ninh-Cam Lộ thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông mở ra cơ hội lớn cho Quảng Trị thu hút đầu tư, phát triển kinh tế-xã hội - Ảnh: A.T

Du lịch - văn hóa - xã hội: Du lịch được định vị là ngành kinh tế mũi nhọn, khai thác tối đa lợi thế tự nhiên, văn hóa, lịch sử. Quảng Trị phấn đấu trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn, trung tâm du lịch mạo hiểm châu Á. Văn hóa tiếp tục là nền tảng tinh thần của xã hội; giáo dục, y tế được phát triển theo hướng hiện đại, công bằng, hiệu quả; an sinh xã hội được đảm bảo.

Quốc phòng - an ninh: Giữ vững ổn định chính trị, an ninh trật tự, xây dựng lực lượng vũ trang chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Chủ động đấu tranh với tội phạm công nghệ cao, ma túy, tội phạm xuyên biên giới; đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế về quốc phòng - an ninh.

Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị: Đây là nhiệm vụ then chốt, là điều kiện tiên quyết để thực hiện thành công các mục tiêu phát triển. Đảng bộ tỉnh tiếp tục xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu; phòng chống tham nhũng, tiêu cực; đổi mới công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ đủ phẩm chất, năng lực, uy tín.

Hội nhập quốc tế: Phát huy tối đa lợi thế cửa ngõ Hành lang Kinh tế Đông - Tây, mở rộng quan hệ hợp tác, xây dựng hạ tầng logistics hiện đại, nghiên cứu khu thương mại tự do. Tỉnh ưu tiên thu hút các nhà đầu tư chiến lược, công nghiệp chế biến, công nghệ cao; đồng thời củng cố quan hệ hữu nghị đặc biệt với Lào và các nước tiểu vùng sông Mê Kông.

Vai trò quyết định của Đảng

Trong toàn bộ tiến trình này, Đảng giữ vai trò hạt nhân lãnh đạo, quyết định phương hướng, tạo đồng thuận, khơi dậy khát vọng và niềm tin của Nhân dân. Từ hoạch định chiến lược đến tổ chức thực hiện, từ công tác cán bộ đến kiểm tra, giám sát, từ định hình phát triển kinh tế đến bảo vệ an ninh quốc gia - tất cả đều đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng.

Quảng Trị hôm nay đã có thế và lực mới. Nhưng hơn thế, chúng ta có sự lãnh đạo toàn diện, sâu sát, quyết định của Đảng - nhân tố bảo đảm để mọi tiềm năng biến thành hiện thực, mọi khát vọng hóa thành hành động. Dưới ngọn cờ Đảng, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Quảng Trị chung sức, đồng lòng, biến thời cơ lịch sử thành động lực phát triển; xây dựng quê hương giàu mạnh, văn minh, bền vững; góp phần cùng cả nước vươn lên trong kỷ nguyên mới- kỷ nguyên hội nhập, sáng tạo và khát vọng vươn mình của dân tộc.

Lê Ngọc Quang

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị