QTO - Để hành trình khởi nghiệp thành công, đưa ý tưởng “nảy mầm” trong thực tiễn, các “start-up” phải dành rất nhiều thời gian, tâm sức, vốn liếng. Và trên thực tế, không phải người trẻ nào cũng dễ dàng, may mắn thành công ngay từ thời gian đầu tiên: Thất bại, nợ nần, nghi ngại con đường khởi nghiệp của bản thân, lo lắng đánh mất niềm tin, sự ủng hộ từ mọi người... Điều quan trọng là sau mỗi thất bại, nhiều bạn trẻ vẫn tiếp tục lựa chọn dấn thân, bước tiếp hành trình khởi nghiệp của mình với niềm tin “sau cơn mưa, trời lại sáng” với những kinh nghiệm hay, bài học quý đã được tích lũy.

Còn nhớ thời điểm năm 2019, 2020, Hoàng Thị Thủy (SN 1989), xã Kim Ngân “nổi như cồn” với danh xưng “cô gái ống hút tre” khi xuất khẩu nhiều lô hàng ống hút tre đến các thị trường “khó tính” ở châu Âu, Úc. Bắt tay khởi nghiệp từ một lần lang thang trên mạng tìm ống hút sữa cho con gái đầu lòng và nhận thấy xu hướng sử dụng các vật liệu thân thiện với môi trường, Thủy quyết tâm dấn thân bằng cách học hỏi, đúc kết kinh nghiệm từ những người đi trước.

Thương hiệu An Mã Farm chính thức được biết đến. Chập chững ban đầu với các ống hút tre đơn giản, chủ yếu lấy nguyên liệu từ các địa phương khác và làm thủ công một số công đoạn, tiếp đó, Thủy dần mở rộng quy mô nhà xưởng, mua sắm thêm máy móc, trang thiết bị, phát triển vùng nguyên liệu và đa dạng hóa sản phẩm. Đặc biệt, Thủy còn tạo thêm sinh kế cho nhiều lao động địa phương với thu nhập ổn định.

Có thời điểm, cơ sở sản xuất từ 5.000-7.000 ống hút tre/ngày, mang về doanh thu từ 200-300 triệu đồng/tháng. Sản phẩm ống hút tre của An Mã Farm là đối tác của nhiều thương hiệu ống hút tre lớn trên thế giới, như: Jungle Straws (Anh), Little Green Panda (Úc), Green Panda (Pháp), Bambustro (Bỉ)...

Sản phẩm có thị trường phân phối chủ yếu ở nước ngoài, nhất là thị trường châu Âu. Hiếm “start-up” nào ở một địa phương còn nhiều khó khăn lại có thể làm được điều đó. Và tất nhiên, Thủy xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng như một “tấm gương khởi nghiệp” xuất sắc của địa phương. Những tưởng thành công sẽ nối tiếp thành công, nhưng đại dịch Covid-19 chính là “phép thử” cho bất kỳ dự án khởi nghiệp nào.

Những hình ảnh về một thời sản xuất ống hút tre giờ đây là ký ức khởi nghiệp đẹp với Hoàng Thị Thủy - Ảnh: M.N

“Các đơn hàng dần sụt giảm mạnh, sản phẩm làm ra không có nơi tiêu thụ, nhân công mất việc, máy móc không vận hành, nguyên liệu nhập về không thể sử dụng… Ngay khi hết dịch, nhu cầu ống hút tre cũng giảm mạnh bởi sự cạnh tranh khốc liệt từ các loại ống hút thân thiện với môi trường khác. Trong khi các khoản nợ ngân hàng vẫn đang chờ đợi giải quyết. Thiệt hại hơn nửa tỉ đồng. Đó là quãng thời gian rất khó khăn đối với tôi-một người chỉ vừa khởi nghiệp và đang rất kỳ vọng vào tương lai. Những người thân trong gia đình đã rất tin tưởng và cùng góp sức vào hành trình này sẽ chơi vơi như thế nào khi tôi thất bại? Rồi những lao động tại An Mã Farm, nếu mất việc, họ sẽ ra sao?”, Hoàng Thị Thủy xúc động nhớ lại.

Thừa nhận thất bại và mạnh mẽ đứng lên-đó chính là kinh nghiệm “xương máu” Thủy rút ra từ “sự cố” này. Không cho phép mình chìm đắm trong những suy nghĩ tiêu cực, Thủy mạnh dạn xây dựng An Mã Farm theo hướng thuần tự nhiên. Trên thực tế, khi ống hút tre đạt doanh thu tốt, Thủy đã không quá tập trung vào ngành hàng này, mà dành phần lợi nhuận đầu tư vào nông trại An Mã.

Bởi theo Thủy, những sản phẩm “hot”, “theo trend” thường khó có sức sống lâu bền và nên có những phương án dự phòng trong quá trình khởi nghiệp. Thủy cùng các thành viên khác thành lập Hợp tác xã (HTX) Tổng hợp nông trại An Mã chuyên trồng sim, tràm, sả, cam, quýt… Sản phẩm của HTX đa dạng, phong phú, đáp ứng yêu cầu thực phẩm sạch của người tiêu dùng. Ngoài ra, các mặt hàng, như: Quả sim khô, rượu sim, trà sim, tinh dầu tràm, sả… cũng rất được khách hàng ưa chuộng.

Giờ đây, nhìn lại thất bại khởi nghiệp từ ống hút tre, Thủy chia sẻ, đó là kinh nghiệm quý cho nhiều bạn trẻ khởi nghiệp. Đừng ngần ngại, hãy tự tin khởi nghiệp, nhưng luôn sẵn sàng tâm thế cho mọi khả năng xảy ra, dự trù các phương án và dũng cảm đối mặt với thất bại.

Giờ đây, An Mã Farm đang rộn ràng đón du khách đến tham quan dịp lễ Giáng sinh và năm mới-một dịch vụ check-in “đắt khách” của nông trại. Cô chủ nông trại vẫn hàng ngày miệt mài livestream giới thiệu sản phẩm đồ uống mới, thực phẩm sạch hấp dẫn và những điểm độc đáo của An Mã Farm. Dù bằng cách nào, với Thủy, đó cũng chính là khởi nghiệp thành công từ chính mảnh đất quê hương.

Phan Thanh Sơn và các sản phẩm của HTX Nông nghiệp hữu cơ Thanh Sơn tại cuộc thi khởi nghiệp - Ảnh: M.N

Còn với Phan Thanh Sơn (SN 1993), Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Thanh Sơn (xã Quảng Trạch), những thành công hiện tại của HTX chính là khởi nguồn từ thất bại đầu tiên của hành trình khởi nghiệp. Còn nhớ năm 2020, đang ổn định với công việc bàn giấy, nhìn thấy tiềm năng của cây sen qua chính sản phẩm sen lấy hạt truyền thống từ gia đình, Thanh Sơn quyết định nghỉ việc và bắt tay trồng sen.

Ban đầu, Sơn trồng hoa sen trắng trên diện tích nhỏ để lấy hoa, thay vì lấy hạt. Sen trắng được khách hàng ưa chuộng, không đủ hoa để bán. Nhìn thấy lợi thế, Sơn liền mở rộng hơn nữa diện tích trồng sen trắng và nhận định chắc chắn sẽ đáp ứng nhu cầu khách hàng. Thế nhưng, thử thách bước đầu của con đường khởi nghiệp đã xuất hiện. Sen trắng nở đầy đầm, nhưng người mua lại không mặn mà. Bởi vẫn còn quan niệm loại sen này chỉ phù hợp cắm trong dịp ma chay, cúng lễ. Trong khi đó, mọi vốn liếng giai đoạn đầu khởi nghiệp đã đổ vào đầm sen trắng.

Không nản chí, thất bại bước đầu đã giúp Phan Thanh Sơn nhìn nhận rõ hơn con đường khởi nghiệp của mình và cẩn trọng, tỉ mỉ xây dựng lộ trình phát triển các sản phẩm từ cây sen truyền thống của địa phương. Trong đó, việc nắm vững nhu cầu của thị trường đóng vai trò quyết định khi ra mắt mỗi một sản phẩm. Thanh Sơn dần mạnh dạn mở rộng diện tích trồng sen, mua sắm máy móc hiện đại cho khâu sản xuất thành phẩm từ sen, tích cực ứng dụng chuyển đổi số trong các khâu…

Hiện HTX Nông nghiệp hữu cơ Thanh Sơn liên kết hiệu quả với các hộ trồng sen trong vùng, đa dạng các sản phẩm sạch từ sen, như: Trà hoa sen ướp truyền thống, hạt sen tươi, hạt sen khô, tim sen-củ sen-tinh bột sen, hoa sen tươi… Thanh Sơn cũng tích cực tham gia và đoạt giải tại các cuộc thi sáng tạo, khởi nghiệp để học hỏi kinh nghiệm, trao đổi, chia sẻ các bài học quý.

“Thất bại là mẹ thành công”, kinh nghiệm đúc rút của ông cha ta luôn là động lực thúc đẩy các bạn trẻ bền gan, vững chí, sẵn sàng đối mặt với thách thức, khó khăn để đạt đến kết quả cuối cùng. Và các “start-up” có lẽ cũng rất cần những buổi gặp mặt, trao đổi, diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm từ thất bại, các bài học đúc rút từ thực tiễn của chính “nhân chứng sống” để vững vàng trên con đường lập thân, lập nghiệp.

Mai Nhân