QTO - Mùa ruốc (còn gọi là khuyếc) thường xuất hiện ở bãi biển Vũng Chùa (xã Phú Trạch) từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm. Khác với những nơi khác, người dân nơi đây thường sử dụng các công cụ thủ công để đánh bắt. Những ngày ruốc vào bờ, bãi biển Vũng Chùa trở nên nhộn nhịp, sôi động như ngày hội, thu hút hàng trăm người đi săn “lộc biển”.

Theo kinh nghiệm của ngư dân, mùa ruốc thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 10 nhưng không cố định một thời điểm nào trong ngày, có khi là buổi sáng sớm, nhưng cũng có lúc là buổi trưa hay chiều muộn. Thời gian này, người dân thường dạo ở bờ biển, nhìn theo con nước để biết đàn ruốc có xuất hiện hay không.

Với những ngư dân giàu kinh nghiệm, khi ruốc xuất hiện với số lượng lớn ở sát bờ thì vùng nước đó có màu sắc khác biệt. Nắm bắt được điều này, khi phát hiện vùng nước biển “đổi màu”, người dân nhanh chóng thông tin, cả làng rủ nhau cùng đi săn “lộc biển”.

Người dân dùng ngư cụ thủ công để đánh bắt ruốc biển - Ảnh: P.P

Khác với các địa phương khác, người dân Phú Trạch không dùng tàu thuyền mà chỉ sử dụng các ngư cụ thủ công để đánh bắt. Công cụ đánh bắt thường là một cái vợt lưới khá lớn, được làm từ tấm lưới mỏng, kẹp vào khung sắt nối với cán gỗ dài chừng 1,5m. Khi ra biển, ngư dân thường đi “thụt lùi”, tạo thành luồng nước, ruốc cứ thế theo luồng mà chui vào “bẫy”. Khi trong vợt thu được lượng ruốc nhất định, họ sẽ đổ vào can hoặc xô nhựa đã chuẩn bị sẵn, sau đó mang lên bờ. Công việc cứ thế tiếp diễn.

Những ngày ruốc xuất hiện, bãi biển Vũng Chùa trở nên nhộn nhịp khác thường. Hàng trăm ngư dân trầm mình dưới làn nước biển, miệt mài đi “thụt lùi” để săn “lộc biển”. Không khí lao động sôi động, lan tỏa khắp bãi biển, chẳng khác gì những ngày hội làng.

Mùa ruốc ở Vũng Chùa, nhiều ngư dân có thu nhập hàng triệu đồng mỗi ngày nhờ săn “lộc biển”. Tuy nhiên, mỗi đợt ruốc xuất hiện cũng chỉ kéo dài khoảng 3-4 ngày rồi hết. Khi ruốc không còn, người dân lại cất dụng cụ, làm công việc khác để mưu sinh, đợi đợt mùa “lộc biển” mới.

Gặp chúng tôi bên bãi biển Vũng Chùa, ông Trịnh Minh Dương (thôn 19-5) cho hay: “Tôi không phải là ngư dân thường xuyên đánh bắt hải sản, nhưng rất hứng khởi với mùa đánh bắt ruốc. Mỗi mùa ruốc về, khi nghe bà con thông tin có luồng ruốc xuất hiện, tôi lại tạm dừng công việc thường nhật, mang vợt ra biển tranh thủ đánh bắt. Công việc này khá đơn giản, không tốn nhiều thời gian, công sức và trang thiết bị như ra khơi đánh bắt tôm, cá… Sản phẩm thu được không nhiều nhưng cũng đủ phơi khô để chia cho con cháu ăn dần”.

Bãi biển Vũng Chùa trở nên nhộn nhịp vào mùa ruốc biển về - Ảnh: P.P

Cũng tại bãi biển Vũng Chùa, ngư dân vẫn duy trì một nghề rất đặc biệt, cổ xưa, đó là nghề kéo lưới rùng. Mùa ruốc về, kéo theo các loài cá cơm, cá nục, cá trích… vào săn mồi, cũng là lúc ngư dân ở các thôn ven biển của xã Phú Trạch rủ nhau ra biển Vũng Chùa để kéo lưới rùng.

Ngư cụ phục vụ cho nghề lưới rùng, đơn giản chỉ là một “tay” lưới dài hơn trăm sải tay người lớn (khoảng 250m). Sau khi thả lưới, ngư dân chia thành 2 tốp, để kéo hai đầu lưới cho đến lúc toàn bộ “tay” lưới được đưa hẳn vào bờ. Lúc này, các loại hải sản như cá cơm, cá trích, cá nục, đôi lúc còn có cả tôm, mực, cua, ghẹ… mắc và dồn lại ở cuối lưới.

Trong các nghề biển, có lẽ nghề kéo lưới rùng là nghề thu hút nhiều lao động nhất, ít nhất cũng khoảng 20 người, thậm chí 30-50 người. Nhưng đây cũng là nghề khá đặc biệt, không đơn thuần chỉ là mưu sinh, đó còn là tinh thần đoàn kết cộng đồng, lối sống hào hoa, đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi của người dân làng biển…

Hành nghề kéo lưới rùng, không cần phải những ngư dân dạn dày sóng nước mà “nam phụ lão ấu”, ai cũng có thể tham gia. Tất cả cùng đồng sức, đồng lòng, cùng “hò dô” kéo lưới và được chia thành quả lao động như nhau.

Phó Chủ tịch UBND xã Phú Trạch Nguyễn Đức Hiền chia sẻ, cùng với đền Thánh mẫu Liễu Hạnh, di tích Hoành Sơn Quan, khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, bãi biển Vũng Chùa đang từng ngày thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, trữ tình.

Mùa ruốc về, du khách còn có thể hòa mình vào không khí nhộn nhịp, sôi động của ngày hội săn “lộc biển”. Địa phương đang có định hướng để nghề vợt ruốc biển và kéo lưới rùng thành một sản phẩm du lịch độc đáo, góp phần thu hút và giữ chân du khách đến với Vũng Chùa.

Phan Phương