QTO - Tập thể 43 hộ dân, ở xóm Dốc Miếu, xã Gio Linh vừa có đơn thư gửi Báo và phát thanh, truyền hình Quảng Trị phản ánh về việc chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ). Trong đơn, các hộ dân khẳng định đã sinh sống ở đây từ trước năm 1991 đến nay. Đất sử dụng liên tục, ổn định, đúng mục đích, không tranh chấp, không lấn chiếm, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương, đặc biệt là thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính liên quan và chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai.

Đất trong vùng điều chỉnh quy hoạch di tích lịch sử

Căn cứ Cồn Tiên-Dốc Miếu được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử quốc gia theo Quyết định số 236/VH/QĐ, ngày 12/12/1986. Mặc dù di tích đã được công nhận, nhưng sau đó, từ năm 1991-1998, UBND huyện Gio Linh (cũ) vẫn ban hành các quyết định giao đất làm nhà ở cho các hộ dân tại khu vực Dốc Miếu, cách mép Quốc lộ 1 là 20m.

Tuy nhiên, mãi đến ngày 23/4/2003, UBND huyện Gio Linh (cũ) mới ban hành Thông báo số 70/TB-UB khẳng định: “Khu vực Dốc Miếu là khu đất quốc phòng và di tích lịch sử nên nghiêm cấm các tổ chức, cá nhân xây dựng mới, cơi nới các công trình kiến trúc khi chưa có cấp thẩm quyền cho phép. Tuyệt đối không được cấp mới, tạm dừng việc chuyển nhượng và hợp thức hóa GCNQSDĐ thuộc khu vực đất quốc phòng và khu di tích lịch sử…”. Ngoài ra, tại khu vực này có một số hộ dân ra sinh sống từ ngày 15/10/1993-1/7/2014 nhưng chưa có quyết định giao đất.

Ngày 25/1/2014, UBND tỉnh Quảng Trị ban hành Quyết định số 184/QĐ-UBND về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết Khu di tích lịch sử căn cứ Dốc Miếu và hàng rào điện tử Mc.Namara với diện tích 233.498m2.

43 hộ dân kiến nghị về việc chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sau hơn 30 năm sinh sống - Ảnh: P.S

Trong suốt 34 năm kể từ khi người dân đến sinh sống và 11 năm kể từ khi UBND tỉnh phê duyệt điều chỉnh quy hoạch khu di tích lịch sử, các hộ dân đã không được cấp GCNQSDĐ.

Chị Nguyễn Thị Lành cho biết: "Chúng tôi đến sinh sống ở đây được UBND huyện Gio Linh có quyết định giao đất, nhưng do vướng quy hoạch di tích nên suốt mấy chục năm qua chưa được cấp “sổ đỏ”, mặc dù hàng năm, các hộ vẫn nộp thuế sử dụng đất. Không làm được “sổ đỏ”, chúng tôi chịu thiệt thòi rất nhiều. Nhà cửa xuống cấp, hư hỏng, muốn xây dựng cũng không được, không có tài sản thế chấp để vay vốn phát triển kinh tế, con cái học hành muốn đi vay tiền trang trải cũng không được. Thậm chí có gia đình quá khó khăn về tài chính phải bán đất với giá rẻ mạt. Vì thế, chúng tôi đề nghị các cấp có thẩm quyền sớm cấp “sổ đỏ” cho dân. Nếu đất vướng vào vùng quy hoạch thì tìm giải pháp tái định cư để chúng tôi được an cư lạc nghiệp”.

Theo kiến nghị của người dân, hiện có 43 hộ đề nghị cấp GCNQSDĐ với 44 thửa đất (trong đó có 1 hộ sử dụng 2 thửa đất), gồm: 21 hộ có quyết định giao đất trước ngày 15/10/1993; 18 hộ có quyết định giao đất từ ngày 15/10/1993-1/7/2004; 5 hộ không có quyết định giao nhưng sử dụng đất từ ngày 15/10/1993-1/7/2014.

Hiện nay, các hộ đang sử dụng đất ổn định, có ranh giới rõ ràng. Tuy nhiên, căn cứ mốc giới quy hoạch di tích, khoảng 1/3 đến 2/3 thửa đất các hộ đang sử dụng và một phần nhà ở, công trình khác nằm trong đất di tích. Riêng tuyến đường đấu nối với Quốc lộ 1 có 2 hộ bị ảnh hưởng toàn bộ thửa đất, nhà ở, công trình khác là hộ ông Dương Văn Á và ông Trần Đình Sỹ.

Giải pháp tháo gỡ vướng mắc

Việc UBND huyện Gio Linh (cũ) ban hành các quyết định giao đất làm nhà ở cho các hộ và để người dân nộp tiền thuế sử dụng đất, xây dựng nhà ở, công trình trên diện tích đất di tích lịch sử (có quyết định công nhận từ năm 1986) là không đúng quy định pháp luật.

Phó Chủ tịch UBND xã Gio Linh Nguyễn Văn Hải cho biết: Để khắc phục tình trạng trên, UBND huyện Gio Linh (cũ) đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành rà soát, đo đạc, xác định phạm vi ảnh hưởng và tổ chức họp dân để trao đổi cụ thể về việc cấp GCNQSDĐ. Ngày 29/8/2023, UBND huyện Gio Linh có Tờ trình số 196/TTr-UBND đề nghị UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) điều chỉnh ranh giới quy hoạch Khu di tích lịch sử Dốc Miếu ra khỏi diện tích đất ở của người dân để có cơ sở cấp GCNQSDĐ. Nhưng từ đó đến nay, việc điều chỉnh quy hoạch khu di tích vẫn chưa được hoàn thành.

Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, UBND xã Gio Linh đã có Văn bản số 824/UBND-KT, ngày 26/8/2025 gửi UBND tỉnh và Sở VH-TT&DL tỉnh đề nghị sớm điều chỉnh quy hoạch khu di tích để UBND xã có cơ sở tiến hành các thủ tục giao đất cho người dân.

Thực hiện Công văn số 2208/BVHTTDL-DSVH, ngày 19/5/2025 của Bộ VH-TT&DL và Công văn số 2308/UBND-KGVX, ngày 27/5/2025 của UBND tỉnh Quảng Trị về nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch Khu di tích Dốc Miếu và hàng rào điện tử Mc.Namara, ngày 30/5/2025, Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Trị ban hành Công văn số 924/SVHTTDL-QLVH, trong đó: “Giao Trung tâm quản lý di tích và Bảo tàng tỉnh nghiên cứu những ý kiến của Bộ VH-TT&DL tại Công văn số 2208/BVHTTDL-DSVH. Đồng thời, phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan thực hiện việc bóc tách phần diện tích đất ở của người dân đang sử dụng ra khỏi Khu di tích lịch sử căn cứ Dốc Miếu và hàng rào điện tử Mc.Namara”.

Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh Quảng Trị (Sở VH-TT&DL) Ngô Quốc Phong cho biết: “Di tích lịch sử căn cứ Dốc Miếu và hàng rào điện tử Mc.Namara đã được Bộ Văn hóa công nhận từ năm 1986 có diện tích 250ha. Tuy nhiên, hiện nay, di tích này chỉ còn khoảng 21,5ha, trong đó có 3,6ha người dân đang sử dụng vào mục đích xây dựng nhà ở lâu năm. Để thực hiện việc bóc tách diện tích đất người dân đang ở ra khỏi di tích, chúng tôi phải tiến hành rà soát hiện trạng, đo đạc lại diện tích. Sau đó, báo cáo kết quả rà soát, khoanh vùng bảo vệ và thu hẹp diện tích di tích với Bộ VH-TT&DL. Công việc này chúng tôi dự kiến triển khai vào những tháng cuối năm 2025 và cố gắng hoàn thành vào đầu năm 2026”.

Hy vọng với sự vào cuộc tích cực của chính quyền địa phương và Sở VH-TT&DL, công việc điều chỉnh quy hoạch di tích sẽ triển khai và sớm được hoàn thành, làm cơ sở cho việc cấp GCNQSDĐ, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của người dân xóm Dốc Miếu, xã Gio Linh.

Hồ Nguyên Kha - Phú Sơn