QTO - Sáng 13/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Viên chức (sửa đổi). 

Tham gia thảo luận, đồng chí Hà Sỹ Đồng, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị đã phân tích những kết quả đạt được sau 15 năm thi hành Luật Viên chức; đồng thời đề xuất nhiều nội dung nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu đổi mới quản lý nhà nước đối với đội ngũ viên chức và đơn vị sự nghiệp công lập.

Quang cảnh phiên thảo luận tại hội trường - Ảnh T.T

Đồng chí cho rằng, Luật Viên chức năm 2010 (sửa đổi, bổ sung một số điều năm 2019) đã đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tư duy quản lý, từ cơ chế biên chế suốt đời sang hợp đồng làm việc theo vị trí việc làm và chức danh nghề nghiệp. Luật đã mở rộng phạm vi xã hội hóa cung cấp dịch vụ công, tạo cơ sở để các đơn vị sự nghiệp công lập chủ động hơn trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ. Đồng thời, đội ngũ viên chức được trao thêm một số quyền phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế-xã hội, góp phần nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ cho người dân. Tuy vậy, thực tiễn 15 năm áp dụng cho thấy một số hạn chế cần được khắc phục. Cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp còn phân tán, chưa rõ ràng; việc thực hiện vị trí việc làm ở nhiều nơi còn hình thức; trách nhiệm của người đứng đầu trong quản lý nhân lực chưa được xác định đầy đủ; quy định pháp luật liên quan đến viên chức còn phân tán ở nhiều luật chuyên ngành, gây khó khăn cho công tác quản lý thống nhất.

Từ thực tiễn đó, đồng chí nhấn mạnh quan điểm sửa đổi luật phải bám sát chủ trương đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập, trao quyền tự chủ toàn diện về tổ chức bộ máy, nhân lực và tài chính. Vị trí việc làm phải trở thành trung tâm của tuyển dụng, sử dụng và đánh giá viên chức. Bên cạnh đó, cần quy định rõ người đứng đầu và cấp phó người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập là công chức để bảo đảm sự kết nối giữa hoạt động quản lý nhà nước với việc tổ chức cung cấp dịch vụ công.

Đồng chí Hà Sỹ Đồng phát biểu tại hội trường - Ảnh T.T

Một nội dung quan trọng mà đồng chí kiến nghị là chỉnh sửa khái niệm “viên chức” theo hướng ngắn gọn, rõ tiêu chí về nguồn lương, bảo đảm thống nhất trong áp dụng. Việc giải thích các thuật ngữ như “điều động”, “luân chuyển”, “tiếp nhận” cũng cần được xem xét lại, tránh áp dụng cơ chế của công chức sang viên chức. Liên quan đến phân loại đơn vị sự nghiệp công lập, đồng chí đề xuất cách phân loại dựa trên chức năng nhằm thiết kế cơ chế quản lý phù hợp cho từng loại hình: Đơn vị phục vụ quản lý nhà nước; đơn vị cung cấp dịch vụ công và đơn vị vừa thực hiện nhiệm vụ phục vụ quản lý nhà nước, vừa cung cấp dịch vụ công. Phân loại rõ ràng sẽ giúp xác định chính xác vị trí việc làm, số lượng viên chức và cơ chế tài chính tương ứng.

Về tổ chức bộ máy, đồng chí cho rằng chủ trương bỏ Hội đồng trường tại Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 của Bộ chính trị cần được thể chế hóa trong luật, đồng thời xử lý đồng bộ theo phương thức “một luật sửa nhiều luật” để bảo đảm tính thống nhất.

Đối với nội dung quản lý viên chức, đồng chí đề nghị bổ sung quy định cụ thể về xác định vị trí việc làm; quy định rõ nội dung đánh giá viên chức; làm rõ cơ chế hợp đồng, trong đó người đứng đầu đơn vị sự nghiệp cần được trao quyền tương xứng khi xem xét chấm dứt hợp đồng. Đồng thời, cần ban hành chính sách thu hút nhân tài, khuyến khích chuyển đổi số và số hóa quy trình quản lý viên chức. Đồng chí nhấn mạnh, mặc dù viên chức làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng cần được quản lý thống nhất theo một đạo luật. Vì vậy, việc sửa đổi Luật Viên chức cần gắn với rà soát toàn diện các luật liên quan để bảo đảm sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tạo nền tảng cho việc nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ công trong giai đoạn mới.

Hồng Nhung - Thanh Tuân