QTO - Thời gian qua, tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh có nhiều diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm về ma túy và có sự gia tăng số lượng các vụ việc tranh chấp dân sự với tính chất ngày càng gay gắt. Bên cạnh đó, việc hợp nhất Tòa án nhân dân (TAND) cấp tỉnh và giải thể TAND cấp huyện để thành lập các TAND khu vực đã tạo ra nhiều biến động, thách thức đối với ngành Tòa án trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Thế nhưng, với sự đoàn kết, nỗ lực, ngành TAND tỉnh đã làm tốt công tác xét xử án, góp phần bảo đảm an ninh chính trị (ANCT), trật tự an toàn xã hội (TTATXH), thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương.

Nỗ lực vượt khó

Trong năm qua, tình hình ANCT, TTATXH trên địa bàn tỉnh tiếp tục được giữ vững. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều yếu tố tác động, ảnh hưởng đến tình hình chung như tội phạm ma túy tăng cao, các vụ án dân sự (chủ yếu là tranh chấp về đất đai) có chiều hướng tăng về số lượng và phức tạp về tính chất.

Theo thống kê, từ ngày 1/10/2024-30/9/2025, TAND 2 cấp tỉnh Quảng Trị đã thụ lý 6.688 vụ việc, trong đó TAND tỉnh thụ lý 1.336 vụ việc, TAND khu vực thụ lý 5.352 vụ việc. So với cùng kỳ năm 2024, số vụ việc đã thụ lý giảm 24 vụ việc. Thế nhưng, có thời điểm trong năm, đặc biệt là trong tháng 7/2025, số lượng các vụ việc do TAND 2 cấp tỉnh Quảng Trị thụ lý tăng mạnh với tổng số 1.785 vụ việc, dẫn đến áp lực công việc cho ngành Tòa án. Có tháng bình quân mỗi thẩm phán giải quyết gần 9 vụ việc, trong khi đó chỉ tiêu của TAND tối cao giao mỗi thẩm phán giải quyết là bình quân 7 vụ việc/tháng.

Tòa án nhân dân khu vực 5-Quảng Trị tổ chức phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử vụ án tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy - Ảnh: TAND khu vực 5-Quảng Trị cung cấp

Hiện nay, 8/8 đơn vị TAND khu vực trực thuộc TAND tỉnh đã hoạt động ổn định, hiệu quả sau 6 tháng thành lập. Trong bối cảnh TAND khu vực được tăng thẩm quyền xét xử các loại án dân sự, hành chính sơ thẩm, các vụ án hình sự có mức phạt dưới 20 năm, 8 đơn vị này đã xem đây vừa là vinh dự, vừa là trách nhiệm nặng nề và triển khai nhiều giải pháp đột phá trong thực hiện nhiệm vụ được giao, mang lại kết quả đáng ghi nhận.

Điển hình như TAND khu vực 5-Quảng Trị được thành lập từ ngày 1/7/2025 trên cơ sở hợp nhất TAND huyện Cam Lộ (cũ) và TAND TP. Đông Hà (cũ); có thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 4 đơn vị hành chính gồm phường Đông Hà, phường Nam Đông Hà, xã Cam Lộ và xã Hiếu Giang. TAND khu vực 5-Quảng Trị có 34 cán bộ, công chức và người lao động, trong đó có 10 thẩm phán, 16 thẩm tra viên và thư ký, cùng đội ngũ kế toán, lao động hợp đồng.

Mặc dù mới thành lập, địa bàn rộng, tình hình tội phạm, đặc biệt là tội phạm ma túy có diễn biến phức tạp nhưng được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của TAND tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan tiến hành tố tụng và tinh thần đoàn kết, nỗ lực của tập thể đơn vị, TAND khu vực 5-Quảng Trị đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Trong năm, TAND khu vực 5-Quảng Trị đã thụ lý và giải quyết 1.246/1.272 vụ việc các loại, đạt tỉ lệ 98%; tỉ lệ án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan chỉ chiếm 0,032%; giải quyết 100% số vụ án hình sự đã thụ lý với 348 bị cáo, không để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Bảo đảm tiến độ, hiệu quả xét xử án

Tính từ ngày 1/10/2024-30/9/2025, TAND 2 cấp tỉnh Quảng Trị đã thụ lý 6.688 vụ việc và đã giải quyết được 6.509 vụ việc, đạt tỉ lệ 97,32%. Trong đó, TAND tỉnh thụ lý 1.336 vụ việc và đã giải quyết 1.296 vụ việc, đạt tỉ lệ 97%; TAND khu vực thụ lý 5.352 vụ việc và đã giải quyết 5.213 vụ việc, đạt tỉ lệ 97,4%. Số vụ việc còn lại chưa giải quyết đều đang trong thời hạn chuẩn bị xét xử theo quy định của pháp luật. Trong năm qua, TAND 2 cấp phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp tổ chức 85 phiên tòa rút kinh nghiệm theo tinh thần cải cách tư pháp. Thẩm phán TAND 2 cấp đã công bố 4.336 bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật trên cổng thông tin điện tử của tòa án.

Trong năm 2025, việc giải quyết, xét xử các vụ án hình sự luôn được TAND 2 cấp chú trọng và đã thụ lý 1.305 vụ với 2.388 bị cáo, trong đó đã giải quyết, xét xử 1.300 vụ với 2.355 bị cáo, đạt tỉ lệ 99,6%, vượt 9,6% so với chỉ tiêu đề ra. Bên cạnh đó, TAND 2 cấp đã thụ lý 5.321 vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại và lao động, trong đó đã giải quyết, xét xử 5.149 vụ việc, đạt tỉ lệ 96,7%, vượt 11,7% so với chỉ tiêu đề ra. Ngoài ra, TAND 2 cấp đã thụ lý 62 vụ việc thuộc án hành chính và đã giải quyết, xét xử 60 vụ, đạt tỉ lệ 96,8%, vượt 31,8% so với chỉ tiêu đề ra.

Quá trình giải quyết, xét xử các vụ án hình sự luôn bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không kết án oan, không bỏ lọt tội phạm, không để án quá hạn, tạm đình chỉ do nguyên nhân chủ quan của thẩm phán. Việc giải quyết các vụ việc dân sự đều bảo đảm đúng thời hạn quy định của pháp luật; vấn đề tranh tụng tại phiên tòa được Hội đồng xét xử chú trọng nhằm bảo đảm các phán quyết của tòa án đều dựa trên kết quả tranh tụng tại phiên tòa.

Chia sẻ về giải pháp nâng cao chất lượng xét xử, đặc biệt là các vụ án tham nhũng kinh tế, Chánh án TAND tỉnh Nguyễn Hữu Tuyến nhấn mạnh: "Trong thời gian qua, Đảng ủy TAND tỉnh đã kịp thời ban hành quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong ban thường vụ, ủy viên ban chấp hành để lãnh đạo, chỉ đạo, kịp thời triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chuyên môn. Đồng thời, xây dựng các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể để tổ chức thực hiện hiệu quả, trong đó chú trọng đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại án, bảo đảm hoàn thành và vượt chỉ tiêu đề ra. Chủ động, tích cực thực hiện chỉ đạo về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực của Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh. Đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật các vụ án tham nhũng kinh tế, chức vụ nghiêm trọng và các vụ án được dư luận xã hội quan tâm, đặc biệt là những vụ việc do Ban Chỉ đạo Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh theo dõi, chỉ đạo.

Thời gian tới, chúng tôi sẽ thực hiện nghiêm trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, đơn vị. Tiếp tục xây dựng các kế hoạch kiểm tra, thanh tra kỷ cương, kỷ luật công vụ và tổ chức thực hiện thường xuyên, đột xuất nhằm nâng cao hơn nữa trách nhiệm của cán bộ, công chức. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh công tác xét xử trực tuyến, từng bước xây dựng Tòa án điện tử đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số hiện nay".

Nhơn Bốn