QTO - Đi giữa bạt ngàn rừng cao su với gần 40ha đang kỳ thu hoạch của vợ chồng bà Nguyễn Thị Lan và ông Nguyễn Thanh Hai, ở xã Cồn Tiên, chúng tôi không khỏi thán phục bởi công sức trồng, chăm sóc và hiệu quả kinh tế mà cây cao su-được ví như “vàng trắng” đã mang lại cho họ trên mảnh đất vốn cằn cỗi này. Không chỉ làm giàu cho mình, mô hình trồng cao su của vợ chồng bà Lan đã tạo việc làm ổn định, góp phần mang lại cuộc sống ấm no cho nhiều gia đình và trở thành điểm sáng kinh tế tại địa phương.

Khi người lao động được “làm chủ trên lô”

Cứ đến ngày 15 hằng tháng, vợ chồng bà Lan lại thực hiện chi trả lương cho người lao động. Với gần 40ha cao su giao khoán cho 8 cặp vợ chồng quản lý từ chăm sóc đến thu hoạch, cách làm này giúp người làm công cảm thấy mình thực sự được cùng làm chủ ngay trên lô cao su họ nhận khoán.

Vợ chồng anh Lê Văn Cường là một ví dụ điển hình. Năm nay là năm thứ 3, họ nhận khoán chăm sóc và thu hoạch 3.800 cây cao su. Dù thời tiết nửa đầu tháng 10 không thuận lợi khi mưa nhiều, khiến thời gian thu hoạch mủ chỉ được 9 ngày, nhưng vợ chồng anh Cường vẫn nhận về gần 15 triệu đồng tiền công.

Anh Cường bộc bạch: “Từ khi nhận giao khoán, tôi thực sự thấy mình được làm chủ vườn cây, chủ động các khâu từ chăm sóc, linh hoạt thời gian thu hoạch mủ và xuất mủ ngay tại vườn cho đại lý thu mua. Đặc biệt, mức thu nhập của hai vợ chồng khá ổn, có những tháng thời tiết thuận lợi, hai vợ chồng nhận hơn 40 triệu đồng tiền lương, rất phấn khởi. Ngoài ra, với cách giao khoán vườn cây của cô chú, chúng tôi còn có thêm nhiều thời gian rảnh để xoay sở công việc khác, tạo ra nguồn thu nhập ngoài cao su”.

Bà Nguyễn Thị Lan (ngoài cùng bên trái) thường xuyên xuống vườn, trao đổi trực tiếp để động viên và theo dõi năng suất của người lao động. Ảnh: T.T

Không chỉ riêng anh Cường, tư duy “làm chủ” này đã lan tỏa và là suy nghĩ chung của những người làm việc lâu năm với bà Lan, như vợ chồng chị Phan Thị Thanh, chị Mai Thị Thủy... Với hơn 7 năm nhận khoán chăm sóc, thu hoạch mủ 5.000 cây cao su của bà Lan, chị Thủy bộc bạch: “Chúng tôi vô cùng biết ơn cô chú vì đã tạo việc làm ổn định với nguồn thu nhập rất tốt cho nhiều gia đình. Đặc biệt, chính sách trả lương 2 kỳ/tháng giúp chúng tôi chủ động nguồn tiền để kịp thời trang trải cuộc sống và lo cho các con ăn học mà không phải lo lắng nhiều”.

Trong số 8 cặp vợ chồng tham gia nhận khoán, chúng tôi đặc biệt chú ý đến trường hợp của vợ chồng anh Hồ Văn Hiệp, người dân tộc Vân Kiều. Dù chỉ nhận khoán hơn 1.000 cây cao su, nhưng nguồn thu nhập ổn định từ công việc này đã thực sự vực dậy cuộc sống vốn khó khăn trước đây của họ. Hiện tại, 8 cặp vợ chồng nhận khoán tại vườn cao su của bà Lan đều có công việc ổn định, bảo đảm cuộc sống. Thu nhập từ tiền lương khoán của mỗi cặp vợ chồng từ 15-20 triệu đồng mỗi tháng.

Dám nghĩ, dám làm và hiệu quả kinh tế vượt trội

Trở lại câu chuyện đưa “vàng trắng” về vùng đất cằn cỗi từ những năm 2005 của vợ chồng bà Lan, ông Hai, mới thấy tư duy dám nghĩ, dám làm và dám mạo hiểm đã giúp ông bà có được thành công như hôm nay. Ông Hai nhớ lại: “Năm 2005, khi quyết định mua lại hơn 38ha đất trồng cao su, vợ chồng tôi may mắn có nguồn tài chính được gia đình nhà thông gia đầu tư vốn. Nhưng thực tế vườn cây lúc bấy giờ như một bãi hoang, cây chất lượng kém, phải phá bỏ và trồng mới hoàn toàn.

Đặc biệt, có những lô đất còn dày đặc hố bom, buộc chúng tôi phải thuê đội chuyên dụng về rà phá bom mìn, san lấp đất kỹ lưỡng rồi mới tiến hành trồng lại. Với kinh nghiệm kỹ thuật lâu năm tích lũy được từ công việc ở công ty cao su, tôi đã áp dụng khoa học kỹ thuật, tìm tòi và triển khai trồng những giống cây có năng suất cao. Để ngăn ngừa tình trạng trâu bò thả rông vào phá hoại vườn, tôi nghĩ ra cách đào mương sâu xung quanh các lô và trồng thêm 2ha cây tràm để tạo thành vành đai bảo vệ kiên cố”.

Xuất phát từ kinh nghiệm là người nông dân gắn bó với cây cao su, bà Lan nhận thấy việc thuê lao động trả công nhật gặp nhiều khó khăn, không mang lại hiệu quả cao. Do đó, năm 2020, bà đã bàn bạc với chồng để chuyển đổi sang mô hình giao khoán chia đôi lợi nhuận (50/50) với người lao động, đôi bên cùng có lợi. Chỉ trong vòng 8 năm, từ 2005-2013, hơn 38ha đất cằn cỗi đã được phủ xanh bạt ngàn cây cao su. Trong đó, 25ha được trồng bằng giống Stum trần truyền thống và 15ha còn lại được trồng bằng cách gieo hạt trực tiếp tại hố và ghép sau một năm. Phương pháp tự gieo hạt và ghép này giúp gia đình bà giảm chi phí giống xuống chỉ còn bằng một phần tư so với việc mua cây giống bên ngoài. Với mô hình khoán hiệu quả và giá mủ cao su như hiện nay, nguồn thu nhập bình quân hàng tháng của gia đình bà Lan dao động từ 70-100 triệu đồng.

Nêu cao trách nhiệm với cộng đồng

Đánh giá về mô hình của bà Lan, ông Nguyễn Văn Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQVN kiêm Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Cồn Tiên, khẳng định: “Mô hình sản xuất cao su của gia đình bà Lan là một điển hình sản xuất, kinh doanh có hiệu quả kinh tế rất cao tại địa phương. Bà Lan không chỉ thành công, làm giàu cho chính gia đình mình, mà còn góp phần quan trọng tạo việc làm ổn định, thu nhập tốt cho nhiều hội viên nông dân khác”.

Người lao động phấn khởi khi được nhận tiền công giữa tháng. Ảnh: T.T

Không chỉ thành công trong kinh doanh, gia đình bà Lan còn thể hiện trách nhiệm cao với cộng đồng. Bà tích cực tham gia vào các tổ chức đoàn thể tại địa phương như hội phụ nữ, hội nông dân và chi hội người cao tuổi, đồng thời luôn tham gia đầy đủ các phong trào do thôn, xã phát động.

Đặc biệt, từ năm 2012 đến nay, bà Lan đã đều đặn đóng góp vào hoạt động “Nồi cháo tình thương” tại Trung tâm Y tế khu vực Gio Linh, với mức đóng góp 300 nghìn đồng mỗi tháng và tham gia phát cháo 2 ngày/tháng. Ngoài ra, gia đình bà còn thường xuyên hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn vào dịp Tết Nguyên đán, thể hiện tấm lòng nhân ái và sự quan tâm sâu sắc đến các hoạt động an sinh xã hội.

Với những thành tích đạt được, bà Lan đã được UBND cấp xã tặng nhiều giấy khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác hội và phong trào nông dân, đồng thời vinh dự được chọn là điển hình nông dân sản xuất giỏi tham dự Đại hội thi đua yêu nước tỉnh Quảng Trị lần thứ I năm 2025.

Thanh Trúc