QTO - Vụ hè - thu năm 2025, sản xuất nông nghiệp gặp nhiều thách thức do thiên tai, dịch bệnh và giá nông sản xuống thấp. Theo thống kê sơ bộ, nhiều diện tích lúa giảm năng suất so với năm 2024. Việc thu hoạch sớm để chạy lũ đã làm giảm chất lượng, thương lái ép giá thu mua thấp, gây nhiều khó khăn cho nông dân.

Điển hình như tại Hợp tác xã (HTX) sản xuất dịch vụ nông nghiệp Đông Dương (xã Mỹ Thủy), toàn bộ 220ha lúa đã phải gieo sạ lại do ảnh hưởng bão số 1, khiến lịch thời vụ bị trễ. Khi lúa mới được 80 ngày, trước những dự báo về thời tiết bất lợi sắp tới, HTX đã quyết định thu hoạch sớm theo phương châm "xanh nhà hơn già đồng" nhằm giảm thiểu thiệt hại cho xã viên.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Văn Quang, Giám đốc HTX, không giấu được nỗi lo: "Năng suất lúa năm nay chỉ đạt 58 tạ/ha. Nguyên nhân là do phải gặt sớm khi lúa mới chín khoảng 80% để tránh thời tiết xấu, khiến nhiều hạt chưa chắc mẩy. Thêm vào đó, sâu cuốn lá nhỏ bùng phát mạnh, buộc người dân phải phun thuốc bảo vệ thực vật nhiều lần mới khống chế được".

Nông dân tranh thủ thời tiết thuận lợi để thu hoạch lúa - Ảnh. T.H

Nỗi lo còn đi cùng với giá lúa xuống thấp. Ông Quang cho biết thêm, nếu như vụ hè-thu 2024, lúa khô có giá 9.500 đồng/kg thì năm nay, thương lái chỉ trả 6.200 đồng/kg cho lúa phơi hai nắng, lúa tươi tại ruộng chỉ còn 4.800 đồng/kg. Trước mức giá quá thấp, nhiều nông dân đành đưa lúa về phơi, chấp nhận "lấy công làm lãi" và chờ đợi giá lên.

Tại xã Trường Ninh, diện tích lúa vụ hè-thu 2025 là 1.669ha. Do ảnh hưởng của bão số 1, có 398ha không gieo lại vì ngập úng kéo dài, quá lịch thời vụ, diện tích còn lại là 1.271ha. Đến nay, các địa phương đã thu hoạch trên 1.000ha, còn hơn 250ha chưa thu hoạch, năng suất ước đạt 54,3 tạ/ha, sản lượng trên 6.900 tấn.

Giám đốc HTX sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Vạn Phúc, thôn Tây, xã Trường Ninh Ngô Đình Thành cho biết: Vụ hè-thu năm nay, HTX gieo cấy 166ha lúa HN6 và đã thu hoạch xong. Dù năng suất chỉ đạt 48 tạ/ha do thời tiết bất lợi, chậm thời vụ và sâu bệnh, nhưng nhờ lựa chọn giống lúa chất lượng cao, cho gạo thơm ngon nên HTX vẫn bán được giá tốt. Giá lúa tươi tại ruộng đạt 8.000 đồng/kg và lúa khô lên tới 10.000 đồng/kg.

Theo số liệu tổng hợp từ Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, đến nay, toàn tỉnh đã thu hoạch được 90% diện tích lúa. Những địa phương vẫn đang thu hoạch, gồm: Diên Sanh, Vĩnh Định, Nam Hải Lăng, Trường Ninh... Năng suất bình quân ước đạt khoảng 55 tạ/ha. Giá các loại lúa tươi phổ thông như Khang Dân, VN20 mua tại ruộng với mức thấp từ 4.800-5.700 đồng/kg. Lúa từ các mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm có giá bán cao hơn, với lúa thương phẩm từ 6.000-6.500 đồng/kg và lúa hữu cơ 13.000 đồng/kg.

Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Bùi Phước Trang cho biết: Vụ hè-thu 2025, toàn tỉnh gieo cấy trên 38.932ha, trong đó, diện tích lúa chất lượng cao trên 31.000ha. Nông dân các địa phương trong tỉnh đã sản xuất trên 9.000ha lúa cánh đồng lớn, trên 674ha lúa thương phẩm, trên 1.278ha lúa được liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Nhằm hạn chế thiệt hại, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản đề nghị các địa phương chỉ đạo, hướng dẫn, động viên nông dân huy động nhân lực, phương tiện khẩn trương thu hoạch lúa và các cây trồng vụ hè-thu nhanh gọn với phương châm “xanh nhà hơn già đồng. Hiện đang bước vào mùa mưa lũ, các địa phương cần tranh thủ thời tiết thuận lợi để thu hoạch nhanh gọn, kết thúc mùa vụ chậm nhất là ngày 30/9/2025.

Thanh Hoa